Κάθε Ευρωπαίος που αντιστάθηκε τότε
έδωσε τη μαρτυρία του για τη φρίκη που είδε.
Κανένας δεν ξέχασε εκτός από τους ραγιάδες
τη σημασία της αγριότητας των Οθωμανών.
Η νίκη των πολιορκημένων άλλαξε τα πάντα.
Δίχως αυτήν δεν θα είχε επιζήσει η Αναγέννηση.
Η επέκταση της βαρβαρότητας σταμάτησε
για τουλάχιστον εκατόν πενήντα χρόνια
κι επέτρεψε στην Ευρώπη
να προετοιμαστεί και ν’ αναπτύξει άμυνες
όχι μόνο στρατιωτικές
αλλά και στρατηγικές.
Αλλιώς θα είχε νικήσει η σκλαβοσύνη
και η τουρκοκρατία θα είχε εξαπλωθεί
σε όλη την Ήπειρο.
Η μιζέρια της απραξίας
λόγω αποκεφαλισμού των ιδεών
δεν άγγιζε την Ευρώπη.
Έτσι μετά την Αναγέννηση που γεννήθηκε
χάρη στον Ελληνισμό
έζησε ο Ουμανισμός και ο Διαφωτισμός
για να προλάβει στη συνέχεια
το κίνημα του φιλελληνισμού
που θα υποστήριζε μετά
την αρχή της επανάστασης των ελεύθερων.