Όταν εξετάζουμε τη Συνθήκη της Λωζάννης και τις επιπτώσεις της πάνω στη δυστυχισμένη Ελλάδα, αναφερόμαστε αποκλειστικά σ’ ένα παίγνιο που αφορά τις Μεγάλες Δυνάμεις και δεν γίνεται καμία συζήτηση επί της ουσίας για την εμπλοκή της Σοβιετικής Ένωσης. Ας δούμε λοιπόν μερικά στοιχεία της ιστορίας μέσω χρονοστρατηγικής. Η Σοβιετική Ένωση υπάρχει από το 1917. Δεν θεωρεί ότι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι δικός της, αφού τον ερμηνεύει ως πρόβλημα μεταξύ καπιταλιστών. Δεν υπογράφει τη Συνθήκη Σεβρών του 1920. Αλλά υπογράφει τη Συνθήκη Μόσχας και τη Συνθήκη Καρς του 1921 με την Τουρκία. Σβήνει τις προηγούμενες Συνθήκες που αφορούν την περιοχή, δηλαδή τη Συνθήκη Σεβρών και τη Συνθήκη Αλεξανδρουπόλ του 1920, η τελευταία είχε αντικαταστήσει τη Συνθήκη της Βατούμ του 1918 που είχε ήδη παραβιάσει την ιστορική Αρμενία. Το 1921, ο Στάλιν αποφασίζει ότι το Ναχιτσεβάν θα εξαρτάται αποκλειστικά από το Αζερμπαϊτζάν, ενώ αυτές οι οντότητες δεν έχουν καν γεωγραφική επαφή. Ήταν ένας τρόπος να χαθεί άλλο ένα κομμάτι της ιστορίας. Στη συνέχεια η Σοβιετική Ένωση έδωσε οπλισμό στον Κεμάλ για την απαράδεκτη δράση εναντίον των αυτόχθονων λαών, διότι δεν πίστευε σε αυτούς. Αφού ο στόχος της ως σύστημα ήταν να επιβάλει τη σοβιετική βαρβαρότητα και οι αυτόχθονες λαοί αποτελούσαν πρόβλημα για την εφαρμογή της. Η Σοβιετική Ένωση δεν έχει ανάγκη να υπογράψει τη Συνθήκη Λωζάννης, διότι είναι ποτισμένη από το πνεύμα της, το οποίο παρεμπιπτόντως δεν έχει καμία σχέση με αυτό της Ρωσίας.