Αυτός ο ευρωπαϊκός ορίζοντας που είχε τόσα χρόνια ο τόπος μας γίνεται με το χρόνο μια πραγματικότητα. Κι η Ευρώπη προσφέρει όχι μόνο ένα καινούργιο πλαίσιο κι ένα στρατηγικό πεδίο μα ακόμα κι ένα νέο νοητικό σχήμα. Ποτέ πριν τις πρόσφατες εξελίξεις η Κύπρος δεν σκέφτηκε την οντότητά της όπως μπορεί τώρα. Διότι η ένταξή μας δεν μετατρέπει ομαλά την ύπαρξή μας. Είναι μια ριζική μεταμόρφωση. Τώρα δεν θα μιλούμε μόνο για ευρωπαϊκή Κύπρο. Ο τόπος μας θα είναι η Ευρώπη και μια από τις τοπικές της ιδιότητες θα είναι το κυπριακό στοιχείο. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε μ’ ένα νέο πνεύμα που δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει. Δεν είναι μόνο το μέλλον μας που θα είναι κυπριακό, μα όλη μας η σκέψη. Γι’ αυτό πρέπει να σκεφτούμε ευρωπαϊκά από τώρα.
Ο μόνος τρόπος για να υλοποιηθεί η λύση του Κυπριακού είναι ευρωπαϊκός. Όλοι μας θεωρούμε αυτήν την ιδέα ως κοινοτοπία. Οι επεκτάσεις όμως αυτής της ιδέας δεν είναι πεζολογία διότι προς το παρόν το βαρύκεντρό μας δεν είναι ακόμα ευρωπαϊκό. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις λειτουργικότητες του ευρωπαϊκού πλαισίου. Άρα κι αν είμαστε Ευρωπαίοι εν δυνάμει, η πολιτική μας δεν έχει τη δυνατότητα να πάρει δυναμικές πρωτοβουλίες σ’ αυτόν το νέο στρατηγικό χώρο. Κι οι ξένοι αξιωματούχοι που μας πιέζουν ξέρουν πολύ καλά ότι πρέπει να πετύχουν τη νομιμοποίηση δεδομένων για να εξασφαλίσουν τη συντήρηση μιας παθητικής στάσης εκ μέρους μας.
Στρατηγικά, η καλύτερη επίθεση είναι η αντεπίθεση. Ο λόγος είναι ότι η αντεπίθεση γνωρίζει τα αποτελέσματα της επίθεσης του αντιπάλου. Κι αν αυτός έχει την αρχική πρωτοβουλία, η αμυντική στάση δεν είναι αναγκαία παθητική. Παραδείγματος χάριν, η ίδια η Ευρώπη έδειξε την αποτελεσματικότητα αυτής της τακτικής όσον αφορά στο θέμα της τουρκικής ημερομηνίας παρόλο που δέχτηκε ισχυρές πιέσεις εκ μέρους των Αμερικανών. Ακόμα και η αδράνεια αν χρησιμοποιηθεί με δημιουργικό τρόπο είναι μια ισχυρή δύναμη. Έτσι κι η στρατιωτική βραδύτητα αν αποτελεί μια επιλογή, μπορεί να μετατραπεί σε όπλο. Διότι κάποιες φορές η ταχύτητα είναι η λήθη ενώ η βραδύτητα είναι η μνήμη.
Γρήγορα μπορείς να πετύχεις στόχους καταστροφής ενώ είναι δύσκολα τα έργα της δημιουργίας. Διότι η δημιουργία εμπεριέχει το χρονικό στοιχείο. Για μια υπογραφή ένα μονόγραμμα αρκεί, ενώ η σύνταξη ενός κειμένου είναι μια κωδικοποίηση της πραγματικότητας. Για τα δύσκολα προβλήματα, ο στόχος δεν είναι η λύση μα η κατασκευή της μεθόδου. Η αναζήτηση μιας απεγνωσμένης λύσης δεν αρκεί για να βρεθεί η λύση. Πρέπει πρώτα να δημιουργήσουμε το πλαίσιο. Κι αυτό το πλαίσιο είναι ευρωπαϊκό. Σ’ αυτόν τον αγώνα, ο χρόνος είναι μαζί μας. Όσο και να το θέλουν οι αντίπαλοί μας, ο χρόνος κυλάει και μας φέρνει όλο και πιο κοντά στις ευρωπαϊκές ημερομηνίες.
Με την αντίσταση του λαού και τη δύναμη του χρόνου, το κυπριακό όραμα ενσωματώνει μέσα του τη δυναμική της ευρωπαϊκής σκέψης όπως ο ουμανισμός βρήκε τις ρίζες του μέσα στον ελληνισμό. Μ’ αυτόν το δημιουργικό τρόπο δίχως να χάσουμε τη ρωμιοσύνη μας ανακαλύπτουμε το εγκλωβισμένο μέλλον μας και μαζί του το έργο μας: τη συνύπαρξη σ’ έναν ελεύθερο τόπο.