Αν και μικροί πόλεμοι είναι πανταχού παρών ανά τον κόσμο, η πολεμολογική τους αξία παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.
Είναι αλήθεια ότι ορισμένοι συγγραφείς ενδιαφέρθηκαν σχετικά με αυτήν την εναλλακτική στρατηγική, αλλά συχνά για να την υποτιμήσουν.
Η υιοθέτηση αυτής της ιδέας θα δείξει κάποιον αναχρονιστικό συναισθηματισμό σχετικά με την έννοια του πολέμου και κάποιον συντηρητισμό για την τέχνη του πολέμου. Για αυτόν τον λόγο έχει παρεμποδιστεί τόσο πολύ η γνώση των τακτικών στρατών στον τομέα αυτό.
Είναι ήδη γνωστό κατά την περίοδο του Σαλούστ και μελετήθηκε κατά τον 10ο αιώνα από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, ότι μικροί πόλεμοι θα είναι καθοριστικοί μόνο κατά τον τον 20ο αιώνα, όταν εξελιχθούν σε επαναστατικούς πολέμους.
Ωστόσο, από το 1896, ο συνταγματάρχης Charles Callwell στο βιβλίο του με τίτλο «Μικροί Πόλεμοι”, είχε ερμηνεύσει το νόμο της τακτικής ανωτερότητας και της στρατηγικής κατωτερότητας των τακτικών στρατών, που αντιμετωπίζουν πιο κινητικούς ακανόνιστους πολεμιστές που δεν τους απασχολούν οι επικοινωνίες.
Επιπλέον, αυτή καθαυτή η έννοια του μικρού πολέμου ακολουθεί τις γραμμές της στρατηγικής, διότι βασικός στόχος της είναι να θέσει υπό αμφισβήτηση καλά καθορισμένους αγώνες ισχύος που αφορούν την δυναμική.
Διότι τη γέννηση του μικρού πολέμου δεν συνέβη τυχαία. Ήρθε από την ανάγκη να κατανοήσουμε μια σύγκρουση που είναι υποδεέστερη σε αριθμούς, διότι, στην περίπτωση αυτή, η μετωπική σύγκρουση αποκλείεται.
Έτσι, αντιπροσωπεύει στοιχειωδώς, την στρατηγική του ασθενέστερου που αντιμετωπίζει τον ισχυρότερο.
Παρά τα λαμπρά παραδείγματα των ανταρτών του συνταγματάρχη Lawrence στην Αραβική Χερσόνησο, παρά την επιτυχία του αριστουργήματός του με τίτλο «Οι επτά στυλοβάτες της Σοφίας», οι κανόνες των τακτικών στρατών προορίζουν την εφαρμογή των μικρών πολέμων μόνο σε αποικίες.
Ωστόσο, τέτοια εφαρμογή δεν ελήφθει ποτέ υπόψην για χρήση εντός της Ευρώπης.
Το μόνο αντι-παράδειγμα μιας μαζικής εφαρμογής της έννοιας αυτής, με σκοπό την τελειοποίηση μιας επαναστατικής στρατηγικής πολέμου, οφείλεται στον Μάο.
Και μπορούμε να παρατηρήσουμε πως αυτός ο τρόπος ενέργειας απέχει από αυτόν της Γαλλικής επανάστασης σε παρόμοιες συνθήκες, καθώς η τελευταία, προτίμησε να χρησιμοποιήσει τη μάζα των άπειρων ανταρτών, από την επιβάρυνση των βαρέων στρατιωτικών στηλών.
Ένας γρήγορος και βίαιος τρόπος για να καθοριστεί η τύχη μιας μάχης, αλλά λιγότερο αποτελεσματική εντός πλαισίου ενός εκτεταμένου πολέμου.
Έτσι, οι τύποι των ανταρτών, όπως η αυθόρμητη αντίσταση και η οργανωμένη πολιτική δράση μπορεί φυσικά να συνδέονται, καθώς το πρώτο μπορεί να αναπτυχθεί μέσα στο δεύτερο.
Αυτές οι χαμηλής έντασης συγκρούσεις έχουν πάντοτε, τουλάχιστον αρχικά, μια προσωρινή ασυμμετρία αγώνος ισχύος.
Αυτή η ασυμμετρία που μπορεί να είναι ξαφνική (αυθόρμητη αντίσταση), ή απαιτητή (ανατρεπτικός πόλεμος), είναι μια οντολογική βάση που επηρεάζει τον τρόπο της διαδικασίας.
Ο στόχος δεν είναι να κερδιθεί έδαφος με την αυστηρή έννοια του όρου.
Στόχοι, πάντα τοπικοί, ακόμη και αν η δομή τους αποδεικνύεται ότι είναι πιο σημαντική, στοχεύουν να διαταράξουν την άρχουσα τάξη ενός τακτικού στρατού.
Χωρίς ιεραρχία, το ένα αποτελεί έναν τέλειο στόχο για το άλλο.
Το αντάρτικο χρησιμοποιεί τις κύριες αδυναμίες του αντίπαλου «στρατοπέδου», που είναι βραδύτητα και το βάρους του.Οργανώνεται γύρω από την απομονωμένη διαταραχή των αγώνων ισχύος.
Ανίκανο να σπάσει τη δομή, στοχεύει στα αδύναμα τοπικά σημεία της και κατέχει έναν πόλεμο φθοράς για το περιβάλλον της, που εκπροσωπείται από τους ίδιους τους ανθρώπους.
Οι άνθρωποι είναι η επιμελητεία του, η ασφάλειά του και οι πληροφορίες του.
Έτσι, το αντάρτικο έχει ένα παγκόσμιο και μεταφερόμενο υπόστρωμα αν και είναι φυσικά απομονωμένο και τοπικό.
Για το λόγο αυτό, είναι σαν Ειδικές Δυνάμεις στον κόσμο των τακτικών στρατών.
Αν και απαξιώνονται διότι δεν ανήκουν στην αυστηρή στρατιωτική δομή, οι μικροί πόλεμοι ωστόσο διδάσκουν σημαντικά μαθήματα σε εκείνους που παίρνουν το χρόνο να τα μελετήσουν.