40116 - Από τη Βουδαπέστη του 1994 στην Κριμαία του 2014

Ν. Λυγερός

Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται υπάρχει μια άμεση σχέση μεταξύ του Μνημονίου της Βουδαπέστης το 1994 και την κατοχή της Κριμαίας το 2014. Παρόλο που μερικοί συσχετίζουν αυτά τα δύο γεγονότα με την έννοια της παραβίασης, στην πραγματικότητα το Μνημόνιο εξηγεί τον τρόπο διεξαγωγής της κατοχής. Έτσι για να υπάρξει τεχνητή παραβίαση των δύο πρώτων παραγράφων που αφορούν στην Ουκρανία, δεν χρησιμοποιήθηκε επίσημος στρατός όπως στην περίπτωση της Νότιας Οσετίας το 2008, αυτό επέτρεψε στη Ρωσία να μην έχει άμεσες κυρώσεις από τα κράτη μέλη του Μνημονίου και ειδικά από τις ΗΠΑ. Η χρήση ενός στρατού χωρίς διακριτικά, ήταν απλώς μια υβριδική διπλωματία που δεν ξεγέλασε κανέναν βέβαια αλλά έπλασε μια πλάγια επίθεση που δυσκόλεψε την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος κι έπρεπε να σπαταληθεί χρόνος για να υπάρξει συντονισμός αποτελεσματικών αντιμέτρων. Οι κυρώσεις ήρθαν με μεγάλη καθυστέρηση και μεγάλο κόστος για την Ουκρανία. Έτσι η κατοχή της Κριμαίας ξάφνιασε τη διεθνή κοινότητα διότι δεν ήταν προετοιμασμένη λόγω μιας διαχρονικής προπαγάνδας που πάντα την παρουσίαζε ως μια εξαρτημένη κρατική οντότητα. Όμως η ιστορία της Ουκρανίας έχει βαθύ παρελθόν και αυτό είναι ριζικά διαφορετικό από τα δεδομένα που προβάλλει η ρώσικη προσέγγιση. Έχει λοιπόν σημασία όχι μόνο για τώρα αλλά και για το μέλλον να υπάρξει μια ιστορική αποκατάσταση ακόμα πιο γενική από τα στοιχεία του Γολοντομόρ για να γίνει κατανοητό πόσο ευρωπαϊκή είναι η Ουκρανία και η διαχρονική της σχέση με την Ελλάδα ανήκει στα αποδεικτικά στοιχεία.