41008 - Ισορροπία Pareto στην Κύπρο
Ν. Λυγερός
Αν αναμένουμε τα πάντα από μία ισορροπία Nash στο πλαίσιο της θεωρίας παιγνίων, τότε πρέπει να ξέρουμε ότι είναι κατά πολύ κατώτερη από μια ισορροπία Pareto αφού μόνο η τελευταία αξιοποιεί το πλαίσιο της συνεργασίας. Αυτήν την περίοδο, η Κύπρος αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μέσω της διαχείρισης της ΑΟΖ της. Αν περίμενε μόνο βοήθεια από τους άλλους, όπως έκανε πριν το 2004, θα είχε τα ελάχιστα αποτελέσματα. Όμως μετά τη θέσπιση της ΑΟΖ, κατάλαβε ότι έπρεπε να πάρει πρωτοβουλίες ως κράτος και να δημιουργήσει μία ενεργειακή σκακιέρα για να μπορούν να παίξουν οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που υποστηρίζονται από τις χώρες τους, διότι θα έχουν κοινά συμφέροντα. Το κοινό συμφέρον μεταξύ κρατών είναι ένα θετικό πλαίσιο για να ενεργοποιηθούν οι στρατηγικές συμπεριφορές που οδηγούν σε μια ισορροπία Pareto. Αυτό σημαίνει σε πρακτικό επίπεδο ότι μπορούμε να περιμένουμε πιο ισχυρά αποτελέσματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα δεν είναι μόνο οι έρευνες ή ακόμα και οι γεωτρήσεις που μπορούν να γίνουν και σε κατώτερο πλαίσιο αλλά η κατασκευή ενός τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο. Εδώ φαίνεται η διαφορά που κάνει τη διαφορά. Μετά το συμβόλαιο της Avner, Delek, Noble που ήταν μεσαίου βεληνεκούς λόγω του μεγέθους των εταιρειών που περίμεναν κινήσεις από άλλες εταιρείες διότι δεν είχαν το οικονομικό υπόβαθρο για ν’ αξιοποιήσουν από μόνες τους το κοίτασμα Αφροδίτη, περιμέναμε χρόνια και καταλήξαμε σ’ έναν αγωγό προς Αίγυπτο. Με τα συμβόλαια τόσο με την Eni όσο και με την Total περάσαμε σε άλλο στάδιο αφού δημιουργήθηκε πλαίσιο συναγωνισμού που οδήγησε σε συμβόλαιο με την Exxon Mobil, η οποία είναι θέλουμε δεν θέλουμε η πρώτη πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο. Με αυτά τα δεδομένα ενεργοποιήθηκε μια ισορροπία Pareto και ο τερματικός σταθμός επανήλθε ως όραμα πριν ακόμα την αρχή της ερευνητικής φάσης που θα οδηγήσει στην εξόρυξη και στην αξιοποίηση των αποθεμάτων. Διότι ένας τερματικός σταθμός θα είναι χρήσιμος όχι μόνο για τις δύο γεωτρήσεις που θα γίνουν αλλά στην ουσία για κάθε κοίτασμα που θα βρεθεί και θα αποτελεί βέβαια και ελκυστή αφού άλλες πετρελαϊκές εταιρείες θα έρθουν πιο πρόθυμα αν ξέρουν ότι υπάρχει ήδη τερματικός σταθμός στην Κύπρο. Αυτό είναι το όφελος της ισορροπίας Pareto.