41336 - Η συμβολή του Lemkin στην εξέλιξη της Ανθρωπότητας
Ν. Λυγερός
Θα ήθελα πρώτα από όλα να σας χαιρετίσω εδώ από τη Βοστώνη στην Αμερική. Χαιρόμαστε που υπάρχει αυτή η διασύνδεση η οποία αποδεικνύει ότι ακόμα και όταν βρισκόμαστε μακριά είμαστε μαζί για τον ίδιο αγώνα. Εχει επίσης ενδιαφέρον να σκεφτούμε ότι για πρώτη φορά που υπάρχει η λέξη γενοκτονία στα Ηνωμένα Έθνη έγινε στην Νέα Υόρκη άρα και πάλι σε αυτή τη χώρα κι έχει ενδιαφέρον ότι αυτό έγινε για όλα τα θύματα των γενοκτονιών όλου του κόσμου. Κατά συνέπεια η 9 Δεκεμβρίου δεν είναι η μέρα για μία γενοκτονία, είναι η μέρα για τα θύματα, για την μνήμη, για την αξιοπρέπεια τους έτσι όπως το θέλησε ουσιαστικά κι ο Raphaël Lemkin που επινόησε τη λέξη γενοκτονία, δημιουργώντας ένα νέο εργαλείο που επιτρέπει στα θύματα να αντισταθούν στις βαρβαρότητες και να μπορούν να καταδικάσουν τους γενοκτόνους χωρίς να έχουν ανάγκη από κανέναν άλλον για να το διεκδικήσουν. Δεν είμαστε μόνο στο πλαίσιο των αναγνωρίσεων, είμαστε και στο επόμενο στάδιο στη διαδικασία διόρθωσης. Όλες αυτές οι γενοκτονίες που έχει υποστεί η Ανθρωπότητα κι ουσιαστικά όλα αυτά τα χτυπήματα που έχει δεχτεί και αποτελούν την απόδειξη ότι χρειαζόμαστε τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας για να την προστατεύουμε με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο και πιο στρατηγικό, δείχνουν ότι είμαστε ικανοί εμείς οι επιζώντες των γενοκτονιμένων, η συνέχεια των εθνών που έχουν υποστεί γενοκτονίες και που κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουμε, ενώ είμαστε εδώ, συνεχίζουμε τον αγώνα και τώρα έχουμε αποκτήσει και αιωνόβιες γενοκτονίες που δείχνουν το παράδειγμα. Θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτές γιατί όλες οι γενοκτονίες που ακούσατε στην εισαγωγή του Αντώνη Παυλίδη είναι γενοκτονίες που έχουν μελετηθεί από τον Raphaël Lemkin. Σε όλες τις χώρες του κόσμου, όπου υπήρχε κάτι το ανάλογο και μάλιστα και σε χώρες που ακόμα και τώρα θεωρούμε ότι δεν έχουν γίνει γενοκτονίες, γιατί δεν έχουμε μελετήσει αρκετά αυτές τις περιπτώσεις. Το γεγονός ότι τώρα μπορούμε να μιλάμε και για την ξεχασμένη γενοκτονία στη Ναμίμπια εναντίον των Χερέρος και των Νάμας, το γεγονός ότι μπορούμε να μιλήσουμε για την γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων, των Ελλήνων πρέπει να το έχουμε στο μυαλό μας ότι είναι γενοκτονίες που μελετήθηκαν από τον Lemkin πριν από την γενοκτονία των Εβραίων για έναν γενικότερο λόγο γιατί είχε αντιληφθεί ότι υπάρχει μια ανάγκη για την Ανθρωπότητα να προστατεύεται από τις πράξεις βαρβαρότητας. Στη συνέχεια επέλεξε να δημιουργήσει αυτή τη λέξη γενοκτονία έτσι ώστε να είναι κατανοητό σε όλους ότι είναι ένα νέο έγκλημα, μια μορφή που είναι πολύ χειρότερη απ’ όλες τις άλλες και με αυτόν τον τρόπο να ξεφύγουμε από την κατηγορία των εγκλημάτων χρησιμοποιώντας συστηματικά αυτή τη λέξη. Είναι καλό λοιπόν για μας να μιλάμε για γενοκτονία, για γενοκτονιμένους, για γενοκτόνους χωρίς να χρησιμοποιήσουμε καμία άλλη λέξη, γιατί είναι η μόνη που έχει νόημα στο διεθνές επίπεδο. Το γεγονός ότι εδώ στην Παλαιά Βουλή βρίσκονται εκπρόσωποι θυμάτων γενοκτονιών από πραγματικά διαφορετικά έθνη και είναι όλα μαζί για τον ίδιο σκοπό είναι μια τεράστια νίκη κι αποδεικνύει ότι το όραμα του Lemkin ήταν σημαντικό αλλά μπορούσε και να υλοποιηθεί. Αυτό που έχει σημασία τώρα για μας, εφόσον είμαστε ενωμένοι κι έχουμε αποδείξει στους γενοκτόνους ότι δεν θα ξεχάσουμε και θα συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα είναι να συνεχίσουμε και το έργο του Lemkin γιατί δεν αρκεί να θαυμάζουμε το έργο αυτού του νομικού, πρέπει να συνεχίσουμε κι αυτό που θέλει. Αυτό που ήθελε είναι να συμπληρωθεί ο όρος γενοκτονία για να μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες περιπτώσεις όπου δεν εφαρμόζεται ακόμα, όπως είναι τα Γκουλάγκ, για τα οποία έχει μιλήσει ήδη στα αρχεία του και στη συνέχεια να δούμε πώς αυτά εφαρμόζονται ακόμα και σε στρατόπεδα εξόντωσης στη Βόρεα Κορέα. Άρα δεν μιλάμε για ένα θέμα το οποίο ανήκει στο παρελθόν, μιλάμε για ένα θέμα που ανήκει στο μέλλον. Είμαστε κομμάτια αυτού του μέλλοντος και πρέπει συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι μαζί όπως το είδαμε και φέτος με τη γενοκτονία των Ρομά για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 2 Αυγούστου ότι μπορούμε να παράγουμε ένα έργο επί τους πρακτέου το οποίο διαμορφώνει όλη τη στάση και των γενοκτόνων γιατί δεν πρόκειται μόνο για μία παθητική στάση που έχουμε πια, αλλά έχουμε περάσει σε μία αντεπίθεση λέγοντας το εξής ότι όχι μόνο θυμόμαστε τις παλιές και ακόμα και τις ξεχασμένες γενοκτονίες για τις κοινωνίες της λήθης, αλλά είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε με εργαλεία, με δικαστήρια, με θεσμούς τους επόμενους που θα προσπαθήσουν να γίνουν γενοκτόνοι κι αν δεν είχαμε τα εργαλεία που μας έχει δώσει ο Lemkin θα τα είχαν καταφέρει. Άρα έχει μεγάλη σημασία για μας να συνειδητοποιήσουμε ότι ενωμένοι οι λαοί θύματα αποτελούν ένα παράδειγμα αντίστασης, ένα παράδειγμα αντεπίθεσης και την ώρα που και εμείς ζούμε ακόμα και στην Ελλάδα προσπάθειες να εξαφανίσουν μερικοί έννοιες όπως είναι και ονόματα πρέπει να καταλάβουμε ότι αν είμαστε ικανοί ν’ αντισταθούμε σε αιωνόβιες γενοκτονίες και βέβαια είμαστε ικανοί ν’ αντισταθούμε σε πράξεις βαρβαρότητας που προσπαθούν να ξεχάσουν ακόμα και τη λέξη Μακεδονία. Αυτό που λοιπόν έχει τεράστια σημασία είναι ότι ενωμένα τα θύματα είναι πιο ισχυρά από τους γενοκτόνους. Όμως πρέπει να σκεφτούμε και γεωπολιτικά, πρέπει να σκεφτούμε γεωστρατηγικά, δεν είμαστε μόνο σε ένα πλαίσιο θυματολογίας, δεν πρόκειται να προστατεύουμε μόνο τα θύματα. Πρέπει να προστατέψουμε τους αθώους πριν γίνουν θύματα γιατί είναι ο μόνος τρόπος να είμαστε δίκαιοι. Κι αν αυτό δεν επαρκεί θα συνεχίσουμε και ακόμα πιο πέρα μ’ ένα πνεύμα χαμαιλεοντικό έτσι ώστε να προστατέψουμε τα έθνη πριν ξεκινήσουν αυτές οι διαδικασίες κι όταν έχουμε φτάσει στα πρώτα στάδια του Stanton να μπορούμε να ειδοποιούμε τους ανθρώπους, τους λαούς, τα έθνη ότι πρόκειται να υποστούν μία επίθεση και να την αφοπλίσουμε πριν ξεκινήσει. Όλα αυτά τα θέματα πρέπει να σκεφτούμε ότι τα είχε στο μυαλό του ο Lemkin. Δεν προσπαθούσε να κάνει μόνο και μόνο μία μελέτη των γενοκτονιών του παρελθόντος, προσπαθούσε δίνοντας παραδείγματα με έναν παραδειγματικό τρόπο να αποδείξει ότι αυτές οι γενοκτονίες που δεν έχουν χαρακτηριστεί με αυτό τον τρόπο, επέτρεψαν επειδή ήταν μόνο υπάρξεις κι όχι ζωές να γεννηθούν άλλες γενοκτονίες. Ακόμα και οι Ναζί όταν γενοκτόνησαν τους Εβραίους και τους Ρομά χρησιμοποίησαν το γεγονός ότι κανένας δεν μιλούσε ακόμα για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Αλλά οι ίδιοι δεν μιλούσαν καν για τη γενοκτονία των Νάμα γιατί είχαν καταφέρει να εξαφανίσουν όλα τα στοιχεία κι είναι μόνο μετά από το 1985 που μιλήσαμε και πάλι για αυτή τη γενοκτονία. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι θα βρούμε κι άλλες γενοκτονίες. Τώρα που υπάρχουν τα εργαλεία και θα πρέπει να τις αναγνωρίσουμε κι όχι μόνο να περιμένουμε να μας αναγνωρίζουν οι άλλοι, αλλά να δίνουμε το παράδειγμα αναγνωρίζοντας και εμείς γενοκτονίες. Αυτό έχει σημασία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά γενικότερα στον κόσμο κι αν τώρα εμείς ουσιαστικά έχουμε την επέτειο της 9 Δεκεμβρίου είναι για να αποδείξουμε ότι αυτή η ημερομηνία θα είναι ένας δείκτης ο οποίος θα μας επιτρέπει να βλέπουμε κάθε χρόνο τι έχουμε πετύχει, πόσο έχουμε προχωρήσει και πόσο αποτελεσματικοί είμαστε. Σίγουρα θα σκεφτούμε και στην Ελλάδα τη γενοκτονία των Ποντίων γιατί θα φτάσουμε στα εκατό χρόνια. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι η γενοκτονία των Αρμενίων και των Ασσυρίων που έχουν γίνει ήδη αιωνόβιες γενοκτονίες, μας έδειξαν το παράδειγμα του τι μπορούμε να κάνουμε και σε αυτές τις επετείους. Τώρα είμαστε σε μία επέτειο και για την 9 Δεκεμβρίου από το 1948 και πρέπει να αντιληφθούμε ότι είναι ο ρόλος μας να συνεχίσουμε αυτό τον αγώνα κι όχι απλώς να θυμόμαστε αλλά να μην ξεχνάμε το μέλλον. Τέλος θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι τώρα αρχίζει ο αγώνας γιατί τώρα έχουμε τα εργαλεία, τώρα έχουμε τους μαχητές για την Ανθρωπότητα κι ετοιμαζόμαστε με τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας να περάσουμε σε ένα επόμενο στάδιο που δεν είχε επινοήσει κανένας πριν ακόμα κι από τα θύματα, διότι δεν σκεφτόμασταν την Ανθρωπότητα σαν μία οντότητα αλλά σαν ένα σύνολο ανθρώπων. Αυτό ήταν ένα στρατηγικό λάθος γιατί τα εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας δεν γίνονται μόνο εναντίον μερικών ανθρώπων, λαών ή εθνών, γίνονται εναντίον της Ανθρωπότητας. Γιατί οι γενοκτόνοι είναι χρονοκτόνοι. Εμείς πρέπει να σκεφτούμε ότι ο Χρόνος είναι μαζί μας και πρέπει να παλέψουμε θεωρώντας ότι θα είμαστε μαζί του. Με αυτά τα δεδομένα θα ξεπεράσουμε πολλές δυσκολίες και θα καταφέρουμε πράγματα τα οποία είναι αδιανόητα προς το παρόν. Άρα θα ήθελα να σας ευχηθώ σε όλους σας εκεί, από την Boston εδώ ότι μαζί όπου και να βρισκόμαστε, έχουμε τον ίδιο αγώνα, τις ίδιες αποστολές να εκτελέσουμε έτσι ώστε να αντισταθούμε αποτελεσματικά στη βαρβαρότητα η οποία είναι ο μόνος εχθρός που έχει η Ανθρωπότητα. Να είστε καλά, καλή συνέχεια.
Boston, 09/12/2018