4219 - Περί πλεγμένων σταυρών της Αρμενίας
Ν. Λυγερός
Στην Αρμενία, δεν αρκούμαστε να πεθαίνουμε, υφαίνουμε το θάνατο μέσα στην πέτρα για να δώσουμε ζωή στη μνήμη. Είναι αυτή τη μνήμη που βλέπουμε πάνω στους πολύτιμους πλεγμένους σταυρούς της Αρμενίας. Αυτά τα πέτρινα λουλούδια δεν φυτρώνουν παρά μόνο εκεί όπου η ανθρωπότητα κατορθώνει να νικήσει τη βαρβαρότητα. Αυτές οι νίκες είναι, βέβαια, εφήμερες για τις κοινωνίες που θεωρούνται αθάνατες. Όμως, αν συνειδητοποιούσαμε πόσες αθάνατες κοινωνίες βλέπουν τους πλεγμένους σταυρούς, θα ξέραμε αυτό στο οποίο θα έπρεπε να δώσουμε επιτέλους σημασία. Η tufa δεν είναι μόνο μια πέτρα μαλακή όπως εξάλλου τη θεωρούμε παντού. Χρησιμεύει επίσης για να σμιλεύονται πάνω της οι σταυροί στους οποίους, βέβαια, δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο ένα θρησκευτικό σύμβολο. Διότι αυτοί οι σταυροί έχουν ένα παρελθόν μέσα στην αρμενοσύνη. Δεν γεννήθηκαν από το τίποτα. Στην ουσία, αντιπροσωπεύουν την εξέλιξη του πνεύματος Hay και αποτελούν τις αναμνήσεις του δράκου. Διότι ο αρμενικός λαός δεν είναι μόνο ένας λαός θυμάτων και επιζώντων όπως θα το ήθελαν τα πιο ανοιχτά πνεύματα των φανατικών της λήθης. Η αρμενοσύνη δεν είναι η αποδοχή μιας κατάστασης. Είναι εντελώς πέρα από αυτό. Η αρμενοσύνη είναι ένα κλαδί της ανθρωπότητας και κατά συνέπεια ξεσηκώνεται και επαναστατεί, εάν κάποιος τολμήσει να καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ανεκτικότητά της δεν έχει να κάνει τίποτα με την αποδοχή και ακόμη λιγότερο με την υποταγή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να αρκούμαστε στο να βλέπουμε ως απλοί θεατές την καταστροφή των νεκροταφείων μας, είτε αυτά βρίσκονται είτε όχι σε πραγματικό αρμενικό έδαφος. Οι εγκληματίες που βεβηλώνουν τους θανάτους μας δεν προσβάλλουν μόνο την αρμενοσύνη, αλλά μέσω της όλη την ανθρωπότητα. Είναι, λοιπόν, καθήκον μας να αγωνιστούμε εναντίον αυτής της νέας μορφής γενοκτονίας της μνήμης. Ο αρμενικός λαός έχει δικαιώματα και αυτά τα δικαιώματα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με τρόπο αποτελεσματικό. Δεν αρκεί να έχουμε δίκαιο για να δικαιωθούμε. Πρέπει να αγωνιστούμε για να διεκδικήσουμε την ουσία. Γι’ αυτόν το λόγο, ο αρμενικός λαός χρειάζεται πολεμιστές της ειρήνης για να υπερασπίσει τη μνήμη της γης. Πρέπει να μάθουμε να αντιστεκόμαστε όπως οι δράκοι της αρχαιότητας. Αυτό είναι το μήνυμα της πέτρας, αυτός είναι ο λόγος των πλεγμένων σταυρών. Εάν παραμένουν σιωπηλοί είναι διότι η ουσία έχει λεχθεί, αλλά απομένει να υλοποιηθεί. Όπως τα αγάλματα, οι πλεγμένοι σταυροί δεν ξεχνούν τίποτα. Αποτελούν μια ζωντανή μνήμη ικανή να πληγώσει τους ανθρώπους, διότι έχουν το βάρος της ανθρωπότητας. Γι’ αυτό έχουν όλοι το ίδιο βάρος. Γι’ αυτό ο καθένας τους αποτελεί μια ιστορία, μια χορδή του χρόνου αλληλένδετη με τα πλέγματα της αρμενοσύνης. Φυτεμένοι μέσα στη γη, στραμμένοι προς τον ουρανό, δείχνουν το δρόμο Ηay, το πνεύμα και την υπεροχή. Αυτή είναι και η αιτία των παθών τους. Η ίδια τους η ύπαρξη είναι ένα σύμβολο αντίστασης. Είναι αυτή που αρνείται τους φανατικούς και τους βάρβαρους της λήθης. Θέλουν να υποτάξουν τους σταυρούς, ενώ οι σταυροί είναι αυτοί που έχουν το λόγο. Τοποθετημένοι ανάμεσα σε γη και ουρανό, σε τούτη τη λεπτή λωρίδα όπου ζει η ανθρωπότητα, οι πλεγμένοι σταυροί αποτελούν μια απόδειξη. Πρέπει να την περάσεις για να αντιληφθείς πού βρίσκεται η ουσία της ζωής. Γι’ αυτό δεν αρκούμαστε να βλέπουμε στους πλεγμένους σταυρούς απλώς έργα τέχνης ή θρησκευτικά σύμβολα. Πέρα από αυτά τα χαρακτηριστικά, οι πλεγμένοι σταυροί έχουν ένα σκοπό. Μας δείχνουν αυτό που οφείλουμε να φέρουμε εις πέρας. Μόνο που σ’ εμάς εναπόκειται η διεκπεραίωση αυτού του έργου.