Μια γενοκτονία είναι ένα γεγονός, ένα βάρβαρο γεγονός, ωστόσο παραμένει ένα γεγονός. Μόνο που τι γίνεται μετά; Υπάρχει στ’ αλήθεια; Έχει κάποιο νόημα ή πρόκειται για έναν ανθρώπινο παραλογισμό; Όλες αυτές οι ερωτήσεις δεν είναι αθώες όπως το υποψιάζεστε! Έχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό επειδή στη Γαλλία βρισκόμαστε σε μια ειδική φάση, εφόσον ο νόμος περί γενοκτονίας βρίσκεται στο επίπεδο της αναγνώρισης, αλλά όχι στο επίπεδο της ποινικοποίησης. Έτσι, αναπόφευκτα συναντούμε άτομα που διστάζουν ή ακόμα που αλλάζουν στάση έχοντας την εντύπωση ότι ο νόμος περί ποινικοποίησης αποτελεί πρόσκομμα στην ατομική ελευθερία. Ενώ πολύ απλά, είναι άτομα -και όχι άνθρωποι γιατί οι άνθρωποι δεν αμφιβάλλουν όταν πρόκειται για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας- που δεν γνωρίζουν τη διαδικασία διόρθωσης. Διότι η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων δεν είναι αυτοσκοπός και δεν θα μπορούσε να ήταν! Είναι μόνο και μόνο ένα στάδιο, σημαντικό βέβαια, ωστόσο παραμένει ένα στάδιο. Γι’ αυτό, ας μη γελιόμαστε. Η ποινικοποίηση είναι αυτό που αποτελεί την πραγματική αλλαγή φάσης όσον αφορά στους δήμιους. Διότι αυτή τη φορά, εφαρμόζεται έμπρακτα η καταδίκη της μη αναγνώρισης. Η αναγνώριση αποτελεί πρόοδο σε εθνικό επίπεδο, αλλά δεν έχει καμιά επίδραση σε νομικό επίπεδο έναντι ενός προσώπου, ενός θεσμού ή ακόμα ενός κράτους χωρίς ήθος που χλευάζει ανοιχτά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καμιά επίδραση, άρα καμιά ποινή! Αυτή η παρατήρηση φαίνεται ασήμαντη εκ πρώτης όψεως, όμως δεν είναι. Υπαινίσσεται με έμμεσο τρόπο ότι μερικά άτομα μπορούν να δεχτούν την αναγνώριση χωρίς ωστόσο να το πιστεύουν αληθινά επειδή γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει αντίκτυπος. Έτσι η ποινικοποίηση μάς επιτρέπει να αναγνωρίσουμε μια πιο ύπουλη άρνηση της γενοκτονίας που είναι έτοιμη να θυσιάσει την ουσία της αναγνώρισης, η οποία όμως εξουδετερώνεται με την ποινικοποίηση. Αυτή είναι η πραγματική προβληματική για το «μετά τη γενοκτονία». Δεν αρκεί, λοιπόν, να αναγνωρίσουμε τη γενοκτονία για να ξέρουμε αν δεχόμαστε ή όχι την ύπαρξή της. Διότι χωρίς την ποινικοποίηση, πρόκειται μόνο για μια ιδέα και τίποτα περισσότερο. Ενώ με τη φράση «μετά τη γενοκτονία», δεν χρειαζόμαστε αυτού του τύπου την κοινωνική απόκλιση. Αυτό που έχει σημασία, είναι η ανθρώπινη πραγματικότητα, η οποία δεν πρέπει να μετατραπεί σε κωμωδία με το πρόσχημα να ευαρεστηθεί η γαλλική λογοτεχνία ή οι τρόποι καλής συμπεριφοράς μιας κοινωνίας της λήθης και της αδιαφορίας. Γι’ αυτόν το λόγο, ο αγώνας μας δεν μπορεί να σταματήσει μετά την αναγνώριση και δεν έχει νόημα χωρίς την ποινικοποίηση. Θέστε αυτήν την προβληματική και εκμεταλλευτείτε αυτό το κριτήριο για να αναγνωρίσετε τους αληθινούς φίλους του αρμενικού ζητήματος. Διότι το έγκλημα χωρίς τιμωρία δεν υπάρχει! Και όχι μόνο αυτό, επιπλέον δεν υπήρξε ποτέ. Διότι χωρίς τιμωρία αλλάζει η ίδια η φύση του βάρβαρου γεγονότος. Χωρίς την καταδίκη της βαρβαρότητας, δεν είναι παρά ένα ιστορικό γεγονός. Ας προσέξουμε γιατί η αναγνώριση θα υποβιβαστεί σε αυτό, αν δεν περάσει ο νόμος της ποινικοποίησης.