46406 - Χάρτης των καταστροφών στη Βόρεια Ήπειρο το 1913
Ν. Λυγερός
Αυτός ο χάρτης που βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας έχει εκδοθεί το 1913 και καταγράφει τις καταστροφές που έγιναν στη Βόρεια Ήπειρο. Έχει ως θέμα τα θύματα του πολέμου. Κάτω αριστερά εξηγεί τι σημαίνουν οι δίσκοι ανάλογα με τον κώδικα που έχουν. Πιο συγκεκριμένα στη σειρά, διευκρινίζει αν πρόκειται για πόλη ή χωριό άθικτο, λεηλατημένο, πυρπολημένο, πυρπολημένο και λεηλατημένο, εντελώς πυρπολημένο, 30 πυρπολημένα σπίτια, 60 πυρπολημένα σπίτια, 100 πυρπολημένα σπίτια, 150 πυρπολημένα σπίτια και 540 πυρπολημένα σπίτια. Έτσι φαίνεται με ξεκάθαρο τρόπο η στοχοποίηση της περιοχής κι αν το συνδέσουμε με το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην εποχή που πρέπει να γεννηθεί η Αλβανία λόγω της θέλησης της Ιταλίας για να μην υπάρχει επέκταση του ελληνικού κράτους, γίνεται κατανοητό το μέγεθος των καταστροφών αλλά και η βούληση που είχε ο Sforza το 1919 να επιστρέψει η Αλβανία στα σύνορα που είχε το 1913. Με αυτόν τον χάρτη βλέπουμε την καταπάτηση που είχαν υποστεί οι Βορειοηπειρώτες από εκείνη την εποχή για να ενσωματωθεί η όλη περιοχή με αυτόν τον βάρβαρο τρόπο στο νεοσύστατο κράτος.