48704 - Εισαγωγή στο βιβλίο “Η φαντασιακή δόμηση της Φυσικής” του Ι. Γραμματικάκη

Ν. Λυγερός

Το βιβλίο του Ιωάννη Γραμματικάκη δεν είναι απλώς ένα βιβλίο φυσικής με την κλασική έννοια αλλά με την θεμελιακή. Χάρη σε αυτό μπορεί ο αναγνώστης να μελετήσει πιο βαθιά έννοιες που έχουν τεράστια σημασία για την εξέλιξη της φυσικής και να ακολουθήσει χάρη στις εξηγήσεις του συγγραφέα νοητικά σχήματα που του επιτρέπουν να ξεπεράσει δυσκολίες τεχνικές.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας το γεγονός ότι ο Ιωάννης Γραμματικάκης ασχολήθηκε με την Θερμοδυναμική και κοίταξε με μεγάλη ακρίβεια τα αξιώματά της, έτσι ώστε να γίνει κατανοητή η θεμελίωσή τους και η επιλογή τους. Εξερεύνησε ειδικά την έννοια της θερμότητας έτσι ώστε να δει τι σημαίνει πρακτικά, θα μπορούσαμε να πούμε ακόμα και πειραματικά, το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχει μια θεμελίωση που δεν βασίζεται σε αυτήν την έννοια δηλαδή ανεξάρτητη, με λιγότερο φυσική παρόλο που υπάρχει μια μαθηματική δομή. Μία τέτοια αξιωματική προσέγγιση είναι αυτή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή. Έτσι κατάφερε να αναδείξει το γεγονός ότι είναι θεμελιακή και ότι δεν πρέπει αν και μπορούμε να την αποφύγουμε τεχνικά, για να ορίσουμε αποτελεσματικά ενσωματώνοντας δεδομένα της φυσικής γιατί αλλιώς δεν αποφεύγουμε προβλήματα φυσικής σε δομικό επίπεδο, τα οποία θα προκαλέσουν στη συνέχεια προβλήματα ερμηνείας.

Επειδή είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε ζωντανά με τον Ιωάννη Γραμματικάκη σε διάφορα θέματα φυσικής και μαθηματικών τόσο σε επίπεδο θεωρητικό όσο και σε πειραματικό, ξέρουμε ότι είναι ένα ανοιχτό μυαλό το οποίο είναι ικανό να φωτίσει σκοτεινές πλευρές των θεμελίων της φυσικής, με έναν τρόπο διδακτικό χάρη σε ένα πνευματικό και παιδαγωγικό ύφος που πάντα βοηθάει τον αναγνώστη για να κατανοήσει έντεχνες επινοήσεις. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι με αυτό το βιβλίο ένα σοβαρός αναγνώστης που ενδιαφέρεται πραγματικά για την θεμελίωση της φυσικής έχει στη διάθεσή του ένα αποτελεσματικό εργαλείο που πάντα θα φωτίζει τις δύσκολες πτυχές της Θερμοδυναμικής. Κατά συνέπεια θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που είναι απαραίτητο σε κάθε άνθρωπο που ενδιαφέρεται για την επιρροή της φυσικής στον κόσμο.