5263 - Tο μανιφέστο του χρώματος

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

«Όλα τα χρώματα
που έφερε ο ιμπρεσιονισμός στη μόδα
είναι ευμετάβλητα

γιατί επιπροσθέτως τα χρησιμοποιούν
προκλητικά πάρα πολύ φουσκωμένα,
ο χρόνος δεν θα τα γλυκάνει παρά μόνον πάρα πολύ.

Έτσι όλες οι παραγγελίες που έκανα,
ήταν τα τρία χρώματα (το πορτοκαλί, το κίτρινο, το λεμονί)
το μπλε της Πρωσίας, το σμαραγδί, τα ερυθρά βερνίκια,
το βερονέζικο πράσινο, το μεταλλικό πορτοκαλί,
Όλ’ αυτά δεν τα συναντάς καθόλου στην ολανδέζικη παλέτα,
των Maris, Mauve και Israëls.

Βρίσκονταν μόνο σ’ εκείνη του Delacroix,
που είχε τη μανία των δύο χρωμάτων των πιο καταδικασμένων,
και για τους καλύτερους λόγους,
το λεμονί και το μπλε της Πρωσίας.
Εν τούτοις μου φαίνεται
ότι είχε πράξει εξαιρετικά μ’ εκείνα,
τα μπλε και τα λεμονί.
Σφίγγω το χέρι σου, του Koning
κι ακόμη μια φορά ευχαριστώ πολύ για τα χρώματα.»

Σ’ αυτές τις επιστολές της Arles,
το μανιφέστο των χρωμάτων αναγγέλλεται
με τον τρόπο του Vincent
με τόνο ξεκάθαρο και σκληρό συγχρόνως
γιατί επρόκειτο για την ουσία της ζωγραφικής.
Είχε κάνει την επιλογή του χρώματος
κι έπρεπε αυτό να ειπωθεί με δεικτικό τρόπο.
αναλάμβανε την ευθύνη έναντι όλων
γιατί εργαζόταν ήδη για το μέλλον
και σε κάποιο βαθμό τη μνήμη του μέλλοντος,
Βυθιζόταν στο μακρινό παρελθόν
για να θέσει ως έξεργον τις ρίζες
μιας ολλανδικής τέχνης σε γαλλικό έδαφος.
Αυτό δεν ήταν πλέον ολλανδική άμυνα,
ούτε και γαλλική μα η τελευταία ανάμνηση
του μπλε και του λεμονί
μέσα σ’ έναν γκρίζο κόσμο.