5658 - Περί του αρμενικού χρόνου
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου
Η Αρμενία είναι μεταξύ των χωρών του κόσμου που έχουν μια ιστορία ευρύτερη από την επικράτειά τους. Ακόμη και κατά την περίοδο της Μεγάλης Αρμενίας δεν είναι εδώ παρά μόνον για να μας θυμίζει το εύρος του παρελθόντος της. Βεβαίως, το παρελθόν τούτο δεν είναι παρ’ όλ’ αυτά νεκρό, όπως θα εύχονταν ορισμένοι αναλυτές και κυρίως ορισμένοι εχθροί. Εν τούτοις. το ουσιώδες δεν βρίσκεται εκεί. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία των συμφωνιών και των υπογεγραμμένων κατά το παρελθόν συνθηκών, για να προσαρμόσουμε τη στρατηγική μας για το μέλλον. Έτσι, οφείλουμε να διαλύσουμε εξ ολοκλήρου τη συνθήκη του Κars, για να ελευθερώσουμε την ανεξάρτητη Αρμενία από έναν καταναγκασμό αυστηρά σοβιετικό. Είναι αναγκαίο να αξιοποιήσουμε τη Συνθήκη της Λωζάνης, όχι λόγω του αρνητικού προς εμάς χαρακτήρα της, μα αντιθέτως για ν’ ασκήσουμε μια πίεση τέτοια, ώστε να την καταστήσουμε de facto άχρηστη και επιζήμια ακόμη και για την πολιτική του τουρκικού κατασκευάσματος. Τούτο θα πρέπει να συνοδεύεται από την αξιοποίηση της Συνθήκης των Σεβρών, η οποία παρά την μη εφαρμογή της εξακολουθεί να παραμένει μια φάση στρατηγικού μετασχηματισμού. Τούτο δεν οφείλεται μόνον στο γεγονός ότι η Αρμενία δεν ήταν παρούσα στη Συνθήκη της Λωζάνης, μα και λόγω της απουσίας τής υπογραφής των ΗΠΑ. Αυτό συνδυάζεται και με την ανάγκη της δημιουργίας ενός επίσημου κράτους του Kουρδιστάν εντός της περιοχής της τριπλής επαφής Τουρκίας-Ιράν-Ιράκ. Ο αρμενικός χρόνος είναι δυναμικός και επιτρέπει να δημιουργήσουμε έναν χώρο αντίστασης κατά μίας απάνθρωπης βαρβαρότητας, που δεν επιβουλεύεται παρά μόνον τον τόπο των προγόνων του, δίχως να υπολογίζει το γεγονός πως είναι τα κόκαλα τους που μετέπλασαν τούτο το χώμα σε Αρμενικότητα. Και η γενοκτονία δεν έχει να κάνει παρά μόνο με το ρίζωμά της και όχι με το ξερίζωμα όπως το αξιώνουν οι γενοκτόνοι. Όλοι επεχείρησαν να θάψουν την Αρμενικότητα, δίχως να καταλαβαίνουν πως πρόκειται για έναν σπόρο που ζει μέσα στον χρόνο. Ο συστηματικοί εξοβελισμοί και αποδεκατισμοί δεν κατόρθωσαν να καταστρέψουν τον λαό μας. Κι οι επιζήσαντες είναι ακόμη πιο επικίνδυνοι, διότι επέζησαν από τα χειρότερα, παρά τη δυσαναλογία των δυνάμεων στο παίγνιο. Δεν πρέπει, λοιπόν να υπολογίζουν στην αδράνειά μας για να διαπραγματευτούν τον αρμενικό χρόνο, διότι είναι μέσ’ απ’ αυτόν που κρατούμε τη μνήμη μας του μέλλοντος. Η γη μας είναι πάνω από όλα χρονική, ιδού η ουσία του προβλήματος που αντιμετωπίζει η βαρβαρότητα.