6026 - Περί της αρμενικής συνοχής
Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου
Για να συλλάβουμε την αρμενική συνοχή, απαραίτητο είναι να την τοποθετήσουμε στο χρονικό πλαίσιο. Διαφορετικά είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τη συνέχεια του δικτύου της μέσα στον χώρο. Πράγματι, η αρμενικότητα δεν φαίνεται ενεργητική με όρους αντίστασης έναντι του τουρκικού μηχανισμού, παρά μόνο με μικροομάδες που μοιάζουν όλως διόλου ανεξάρτητες. Η τάση αυτή ενισχύθηκε από την ύπαρξη διχογνωμίας στους κόλπους της διασποράς απέναντι σε πολιτικές απόψεις, την εξωτερική πολιτική και τη στάση του αρμενικού κράτους. Συνεπώς, δίχως το χρονικό πλαίσιο, είναι αδύνατο να καθοριστεί η συσχέτιση των διαφορετικών τούτων δικτύων με τις ετερογενείς συνθέσεις. Αυτή η κατάσταση πραγμάτων, δεν αποτελεί διόλου έκπληξη αφ’ εαυτής της και ουδόλως αφορά στην αρμενικότητα. Δεν αποτελεί ούτε άμεση συνέπεια της γενοκτονίας των Αρμενίων, ούτε ανήκει ειδικά σε κείνη την επίσημη περίοδο, δεδομένου ότι οι χαμιτικές σφαγές είναι παρόμοιας προβληματικής. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο, από άποψη δομής, και αντιστοιχεί στην υπεράσπιση του θύματος. Απέναντι σε μία επίθεση, αυτό το τελευταίο, δεν μπορεί ν’ απαντά ως εάν ένας μόνον άνθρωπος. Επίσης οφείλει κατ’ αρχήν να επιβιώσει από την επέλαση και, εφόσον αυτή είναι μαζική και συστηματική όπως μία γενοκτονία, η φάση τούτη μπορεί να είναι τελική. Στη συνέχεια αναγκάζεται να μπει στη δράση, προκειμένου να αλλάξει τη συνθήκη και να επανατοποθετήσει την κατάσταση. Επί του παρόντος, στη φάση αυτή η Αρμενικότητα βρίσκεται απέναντι στην πολιτική της προπαγάνδας του τουρκικού μηχανισμού και στην ορθή τοποθέτηση μιας γενοκτονίας της μνήμης. Το πρόβλημα, επίσης, της δομής της αρμενικής συνοχής είναι πρωταρχικής σημασίας. Διότι τούτη η δομή θα είναι ικανή να προκαλέσει μία αλλαγή φάσης μόνον εάν είναι ισχυρή, σύμφωνα με τη θεωρία των γραφημάτων. Διότι σύμφωνα με τη θεωρία των μικροκόσμων του Erdös, η συσχέτιση είναι που επιτρέπει να λύσουμε από τη μία το πρόβλημα της κάλυψης του γραφήματος, από την άλλη το μέσο δράσης. Άρα η συσχέτιση τούτη φαίνεται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, να μην είναι παρά μόνον ένα αποκύημα της φαντασίας. Παρατηρούμε μια έλλειψη αγωνιστικότητας, μια απουσία διεκδίκησης, μέσα σε συνθήκες όπου και τα δύο είναι απαραίτητα. Το βασικό, λοιπόν, ερώτημα είναι απλό: είναι ένα αποκύημα της φαντασίας ή ένα όραμα αληθινό. Έχουμε τη γνώμη ότι ο ρεαλισμός του πρώτου τίποτε δεν προσθέτει στην υπόθεση έναντι της δυναμικής του δευτέρου. Και οφείλουμε όχι μόνον να βρούμε ένα σημείο διατομής στο υπόστρωμα της αρμενικής συνοχής, μα και τα κριτήρια συγκλήσεων ικανών να υπερβούν την εγγενή αυτή δυσκολία. Τούτο είναι δυνατό με τις τεχνικές της μικτής στρατηγικής.