65561 - Αμερική – Ευρώπη: Εισαγωγή στο e-Masterclass. 09/10/2021

Ν. Λυγερός

Όταν είμαστε μέσα στη Νέα Υόρκη, στο κέντρο και είμαστε σε ιστορικούς χώρους, όπως είναι αυτό το πάρκο, από εδώ φαντάσου ότι βλέπω τη γωνία του Nicola Tesla, Nicola Tesla corner, και είμαστε Americas and West fourteen, δεν σκέφτομαι μόνο ότι είμαστε μέσα στη Νέα Υόρκη και αυτό μάλλον θα το εξηγήσουμε και με το Masterclass, είναι ότι εγώ νιώθω το ευρωπαϊκό πλαίσιο ενσωματωμένο μέσα στο αμερικάνικο. Άρα όταν βλέπω τη δομή του πάρκου, πώς είναι ακόμα και τα κάγκελα τα εξωτερικά, τα αγάλματα, οι άνθρωποι που περπατούν, δεν καταλαβαίνουμε ότι είμαστε σε άλλη ήπειρο, είναι σαν να είμαστε στο ίδιο πλαίσιο. Και για μένα αυτό είναι ενδεικτικό του δεσμού που έχουμε, δηλαδή με τις δύο ηπείρους στην πραγματικότητα πολύ συχνά από την πλευρά της Ευρώπης βλέπουμε μια μορφή αντιπαράθεσης και τι θα πουν οι άλλοι, τι κάνουμε εμείς κ.τ.λ.. Όταν είμαστε εδώ, σε ιστορικά σημεία, όλα έχουν ένα ευρωπαϊκό πνεύμα, όλα, μάλιστα ακόμα και οι σημαίες που λέει ο λόγος. Τώρα η διαφοροποίηση σε σχέση με το ύψος και Manhattan, σε σχέση με τους ουρανοξύστες, για μένα είναι απλώς ότι αποδεικνύει κάτι που μπορεί να σου φανεί παράξενο, την αγάπη για το τοπικό σημείο, δηλαδή αγαπούν τόσο πολύ αυτό το νησί που προτιμούν να είναι ο ένας πάνω από τον άλλον παρά να είναι ο ένας δίπλα από τον άλλο. Αυτό άμα το σκεφτείς είναι εντελώς διαφορετικό από την Καλιφόρνια και εντελώς διαφορετικό από το Los Angeles που είναι μεγάλες εκτάσεις και είναι το ανάλογο από την Αυστραλία. Εδώ είναι ότι, όταν λέμε μερικές φορές ότι είμαστε ο ένας πάνω στον άλλο, που σημαίνει ότι δεν έχουμε πολύ χώρο, είναι μια όμορφη απόδειξη ότι όταν δεν έχεις πολύ χώρο, έχεις πολύ χρόνο. Άρα αυτοί ζουν ταυτόχρονα σ’ αυτό το χώρο που είναι πολύ μικρός, αλλά όταν βλέπουμε το ιστορικό πλαίσιο για το 1776, μετά το Sececcion War, όλο αυτό το μονοπάτι, λες πώς κάθονται στο ίδιο σημείο. Και μετά σκέφτεσαι ότι στις παλιές πόλεις της Ευρώπης είναι πάντοτε πολύ μικρό το κέντρο. Το κέντρο έχει μια σημασία. Τώρα έχουμε συνηθίσει μερικές φορές να εγκαταλείπουμε το κέντρο, μετά έχουν κάνει μια αποκατάσταση του κέντρου, ξαναέρχεται ο άνθρωπος στο κέντρο, όταν λέω ο άνθρωπος εννοώ γενικά ο πληθυσμός, υπάρχει κάτι το ποιοτικό και εδώ αυτό που βλέπω είναι ότι ενώ θα μπορούσες να πεις ότι μερικοί στην Ευρώπη έρχονται στην Αμερική για ν’ αλλάξουν ήπειρο, να δουν τι είναι οι ουρανοξύστες κ.λπ. και τελικά έρχεσαι στη Νέα Υόρκη, εγώ το έχω αυτό το αίσθημα και στη Βοστώνη και στην Ουάσινγκτον και είναι καθαρά ευρωπαϊκό, οι κίονες, τα κτήρια, ο τρόπος ζωής.  Άρα για μένα έγινε πρώτα μία επέκταση, ακολούθησε μια αυτονομία, μετά μια ανεξαρτησία και τελικά ένας δεσμός. Αυτό είναι το παράξενο της υπόθεσης. Γιατί όταν είναι μόνο επέκταση, έχουμε μόνο δεσμά. Το βλέπουμε πολύ εύκολα στις οικογένειες. Όταν φεύγεις από την οικογένεια και κάνεις τη δικιά σου και μετά έχεις επαφή με την προηγούμενη, είναι μια επαφή η οποία δεν οφείλεται πια στην απόσταση. Οφείλεται στη σχέση. Αυτή η σχέση όταν γίνεται διαχρονική είναι πια δεσμός. Το γεγονός ότι είμαστε σε μια μεγάλη απόσταση, πέρα από τον Ατλαντικό, είναι κάτι που δεν το καταλαβαίνουμε, αλλά είναι ένας τρόπος να μην έχουμε πολέμους μεταξύ μας. Άρα έχεις ένα δεσμό, δεν έχεις τοπικές τριβές, γιατί υπάρχει ολόκληρος Ατλαντικός και μετά είναι τι μπορεί να παιχτεί σε επίπεδο στρατηγικής με θέματα επιρροής. Άρα τώρα το ερώτημα είναι, οι Ευρωπαίοι νιώθουν Αμερικανοί ή νιώθουν ότι οι Αμερικανοί είναι κάτι το διαφορετικό; Οι Αμερικανοί σίγουρα νιώθουν ένα ευρωπαϊκό στοιχείο που προέρχεται από το παρελθόν τους. Το ερώτημα είναι αν οι Αμερικανοί, όταν μιλούν με την Ευρώπη, μιλούν με το παρελθόν τους κι αν η Ευρώπη όταν μιλάει με την Αμερική μιλάει με το μέλλον της. Άρα αυτό που θέλω να σου πω είναι το εξής. Αν ο ένας είναι το παρελθόν κι ο άλλος είναι το μέλλον, κανένας δεν είναι το παρόν. Κι έτσι δεν έχουμε τοπικές τριβές κι είμαστε χαρούμενοι και τα βλέπουμε τα πράγματα εξ αποστάσεως. Όταν βλέπεις τη διαφορά Ευρώπης με Ρωσία, εκεί πέρα παίζει πολύ το παρόν,  παίζει πολύ η τριβή και  ακόμα και μία αντιπαράθεση.  Άρα ο καθένα λέει, εγώ είμαι έτσι. Εδώ, πρώτα απ’ όλα, κυριαρχεί το αγγλοσαξωνικό, το οποίο που υπάρχει και στην Ευρώπη. Απ’ τη στιγμή επίσης που η αγγλική γλώσσα και εδώ μέσω της αμερικάνικης γλώσσας με την οποία έχουν τόσα κοινά στοιχεία που μερικές φορές δεν τις ξεχωρίζουμε, παρόλο που βέβαια υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Θα ήταν διαφορετικό αν εμείς μιλούσαμε λατινικά και εδώ δεν είχαν καμιά σχέση με λατινικά. Αλλά τώρα για να το φανταστούμε σε άλλη εποχή. Ας πούμε ότι είμαστε σε Pax Romana, μιλάμε όλοι λατινικά στην Ευρώπη. Δεν θα είχε πλάκα να μιλούν λατινικά στην Αμερική και να λέμε εμείς ότι δεν έχουν καμία σχέση; Εκεί πέρα εμείς φιλολογικά, ιστορικά, θα λέγαμε, μα φαίνεται ότι είναι ίδια οικογένεια. Όταν πάμε στην Κίνα, υπάρχει κάποιος που θα πει πως νιώθει ευρωπαϊκά; Το ανάλογο το έχουμε με την Ωκεανία, ειδικά με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Οι αποστάσεις όμως είναι πολύ πιο μεγάλες και η διαφοροποίηση έγινε διαφορετικά. Δηλαδή στην Αμερική πήγαμε ως Ευρωπαίοι επειδή την αγαπήσαμε. Δηλαδή αγαπήσαμε το West, αγαπήσαμε το Far West, αγαπήσαμε τη Λουϊζιάνα, αγαπήσαμε το Κεμπέκ, αγαπήσαμε την Ακκαδία, το ανακαλύψαμε.  Ήταν πραγματικά ο Νέος Κόσμος. Άρα έχεις ένα κόσμο που ανακαλύπτει ένα νέο κόσμο, σιγά σιγά εδραιώνεται και δημιουργεί ένα δεσμό. Την Κίνα δεν την ανακαλύψαμε. Η Κίνα υπήρχε. Άρα ήταν σαν να ήταν ένας παράλληλος κόσμος. Η Κίνα, όπως η Ασία, δεν θα πεις ποτέ ότι είναι ένας νέος κόσμος. Θα μπορούσαμε να το πούμε αλλιώς, έχουν την ίδια ηλικία με την Ευρώπη, αλλά είναι παράλληλος κόσμος. Τώρα το ερώτημα είναι αν είσαι πιο κοντά όταν είσαι παράλληλος ή όταν είσαι ο επόμενος και ο προηγούμενος. Και η απάντηση είναι, ο  επόμενος και ο προηγούμενος. Διότι άμα είσαι παράλληλος, σημαίνει ότι δεν έχεις και κοινό χρόνο. Τα βλέπουμε και στο επίπεδο της στρατηγικής, αυτό θέλω να αναλύσω και στο Masterclass, είναι στρατηγικές που αναπτύχθηκαν ξεχωριστά. Η στρατηγική η αμερικανική, είναι εντελώς μια αναλογία, για να μην πω μια εξέλιξη σε μεγάλο βάθος της ευρωπαϊκής και ειδικά της αγγλικής. Άρα όταν τα συνοψίζεις όλα αυτά, στην πραγματικότητα εδώ είμαστε στην άλλη Ευρώπη. Το ερώτημα είναι αν η Ευρώπη ξέρει ότι βρίσκεται στην άλλη Αμερική.