Σε αυτήν την δωδέκατη ένσταση για τις κυπριακές εκλογές θέλουμε να μελετήσουμε μερικά δεδομένα που ακούγονται στο πλαίσιο της εκστρατείας. Στην αρχή θα αναφερθούμε ειδικά στο θέμα το ενεργειακό. Έχουμε την τάση να λέμε το εξής, σαν να φαίνεται μια αντιπαράθεση, ότι πρέπει να έχουμε έναν αγωγό EastMed, έχουμε συμφωνήσει όλοι ότι αυτό προχωράει και είμαστε θετικοί, και είναι άλλοι που μας λένε ότι αντί να κάνουμε έναν αγωγό EastMed θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εδώ και καιρό έναν μικρό αγωγό που να έπαιρνε το φυσικό αέριο από το κοίτασμα Αφροδίτη και να το πήγαινε κατευθείαν στην Κύπρο. Αυτό είναι μία ιδέα. Θα μπορούσε να είχε γίνει. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι οι περισσότεροι πολιτικοί, όταν έγινε η ανακάλυψη του κοιτάσματος Αφροδίτη, δεν πίστευαν ότι υπήρχε κοίτασμα. Ένα. Δεύτερον, όταν βγήκε το κοίτασμα, παρόλο που ήταν εμπορικό, όπως αποδείχτηκε, θεώρησαν ότι μάλλον δεν θα επαρκεί, άρα η ιδέα ήταν να βρούμε κάτι άλλο. Επειδή μετά είχαμε δύο γεωτρήσεις που δεν είχαν αποτέλεσμα εμπορικό, με τον Αναξαγόρα και την Αμαθούσα, μαζεύτηκαν ξανά οι πολιτικοί και σου λένε θα έχουμε μόνο ένα. Από εκείνη τη στιγμή και μετά μόνο ένα κοίτασμα. Μία ιδέα ήταν να έχουμε έναν αγωγό 180 χιλιόμετρα που να συνδέεται με την Κύπρο και να τροφοδοτεί την Κύπρο. Αυτό είναι μια καλή ιδέα, αλλά είναι μια καλή ιδέα μόνο αν θες να κάψεις το φυσικό αέριο, δηλαδή την ώρα που το καις παράγεις μια ενέργεια και αυτήν μπορείς να τη μετατρέψεις, π.χ σε ηλεκτρικό ρεύμα. Αλλά άμα θες να το κάνεις πραγματικά για τη θέρμανση, υπάρχει ένα ελάττωμα σε αυτό το σκεπτικό. Είναι ότι πρέπει να υπάρχει και ένα δίκτυο. Η Κύπρος δεν είναι ένα δίκτυο, όπως έχουμε στην Ελλάδα ή όπως υπάρχει και στην Ιταλία που είναι το μοντέλο, άρα έχουμε λοιπόν μία χώρα που δεν είναι δικτυωμένη. Όταν λες λοιπόν ότι εγώ θα φέρω φυσικό αέριο για το δίκτυο, που είναι ανύπαρκτο, της Κύπρου το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να φέρεις το φυσικό αέριο, να το κάψεις, να το μετατρέψεις σε ηλεκτρική ενέργεια και αυτό να το μοιράσεις στο δίκτυο. Άμα το κοιτάξεις όμως σε επίπεδο ενεργειακό, το να πάρεις φυσικό αέριο για να το κάψεις και μετά αυτό να το χρησιμοποιήσεις για να έχεις ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο θα λειτουργεί για θέρμανση, είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις ενεργειακά. Είναι απ’ τις χειρότερες αποδόσεις. Στην πραγματικότητα αυτό που συμφέρει με το φυσικό αέριο είναι βέβαια να καίγεται για να κάνει κάτι, το οποίο μπορεί να είναι η θέρμανση, αλλά όχι μια μετατροπή σε ηλεκτρικό ρεύμα. Άρα, άμα δεν κάνεις λοιπόν μετατροπή, πώς το διανέμεις σε όλη την Κύπρο. Αυτό είναι ένα σύμπλεγμα παρατηρήσεων. Θα πάω λίγο πιο βαθιά. Όταν έχουμε ανθρώπους που ζουν σε ένα νησί, το οποίο έχει κατεχόμενα κι όταν έχουμε έναν γείτονα που είναι επιθετικός, άμα κάνεις έναν αγωγό φυσικού αερίου που πηγαίνει μόνο για σένα κι είναι μόνο για σένα και δε συμμετέχει κανένας άλλος, πώς μπορείς να εξασφαλίσεις την ασφάλειά του; Με το πρώτο “ντου” μπορούν να σου πουν, αυτός ο αγωγός ανήκει σ’ εμάς. Ποιος θα σε προστατέψει; Άρα πρέπει όχι μόνο να κάνεις αυτό το πράγμα, αλλά πρέπει να έχεις και συμμάχους, οι οποίοι να θέλουν να γίνει αυτό. Άμα το κάνεις αυτό σημαίνει ότι θα έχεις συμμάχους για να τροφοδοτήσεις την Κύπρο, που δεν έχει δίκτυο φυσικού αερίου, οι οποίοι σύμμαχοι δε θα έχουν τις απολαβές από αυτό που κάνεις, γιατί δε θα πουλιέται, εφόσον δε γίνεται με αυτόν τον τρόπο και θα κάνουμε μια σπατάλη ενέργειας, της οποίας ποιο θα είναι το όφελος; Στην πραγματικότητα αυτό που είναι στρατηγικά πολύ πιο ανθεκτικό είναι να φτιάξεις έναν αγωγό όπου να συμμετέχουν οι σύμμαχοι ενεργά, να φαίνεται ότι ο αγωγός αυτός παίζει με την Κύπρο και το Ισραήλ και η Ελλάδα και η Ιταλία και αυτός ο αγωγός φτιάχνεται για την τροφοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και φτιάχνεται μάλιστα και από εταιρείες, οι οποίες δεν είναι μόνο σε ένα πλαίσιο Ευρωπαϊκό αλλά και Νατοϊκό. Όπως είναι η ExxonMobil με την Αμερική, ΝΑΤΟ, όπως είναι η Total με τη Γαλλία, ΝΑΤΟ και όπως είναι και η Eni με την Ιταλία, ΝΑΤΟ.Όταν ξαφνικά βάζεις ένα συμμαχικό πλαίσιο που είναι το Ευρωπαϊκό σκέλος και το Νατοϊκό σκέλος και όλοι μαζί θέλουν να φέρουν φυσικό αέριο για μία Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία όχι μόνο μπορεί να απορροφήσει αυτήν την ενέργεια, αλλά την έχει ανάγκη, έχεις έναν υπερ-πελάτη. Τότε εκεί πέρα δεν μπορεί να αφήσεις κανένα περιθώριο στον γείτονα να κάνει οποιαδήποτε παρέμβαση γιατί τότε αυτό είναι Ευρωνατοϊκό πλαίσιο κι όχι μόνο Κυπριακό. Σε αυτήν την περίπτωση έχεις μια ανθεκτικότητα, η οποία είναι αποτρεπτική. Ο άλλος δεν έρχεται ούτε καν να συζητήσει αν μπορεί να πάρει κάποιο μερίδιο. Άρα μπαίνεις σε μία κυρίαρχη στρατηγική που δεν έχει καμία σχέση με μία μικρή, τοπική πρωτοβουλία. Αυτό το λέω για να ξεκαθαρίσουμε το πλαίσιο και να καταλάβουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας και την υλοποίηση του αγωγού EastMed, γιατί αυτός εδώ θα δημιουργήσει πραγματικά μια αλλαγή φάσης για την Κύπρο, ενώ ένας μικρός, τοπικός αγωγός δε θα έκανε τίποτα το ιδιαίτερο. Επιπλέον, όσον αφορά τα καράβια LNG, είναι πολύ καλό να έχουμε έναν σταθμό για να κάνουμε υγροποίηση φυσικού αερίου, για να μη νομίζετε ότι θέλουμε μόνο τον αγωγό, εμείς θέλουμε και τα καράβια LNG, γιατί ο αγωγός πηγαίνει μόνο σε μία κατεύθυνση, σε μια συγκεκριμένη απόσταση, λόγω του συγκεκριμένου μήκους. Όταν όμως θέλουμε να πάμε πιο πέρα κι έχουμε καράβια LNG, τότε μπορεί να έχουμε διαφορετικούς στόχους και ο συνδυασμός των δύο να είναι σημαντικός. Για να το πούμε λίγο πιο απλά: Για μας ο αγωγός είναι όπως μία γραμμή λεωφορείου. Τα καράβια LNG είναι όπως τα αυτοκίνητα. Γραμμή λεωφορείου βάζεις γιατί έχεις πολλά άτομα που πηγαίνουν πολύ συχνά στο ίδιο συγκεκριμένο μέρος ή στην ίδια γραμμή με συγκεκριμένες στάσεις. Όταν όμως έχεις ελάχιστα άτομα, που θέλουν κάτι το ειδικό, δε συμφέρει να μετακινήσεις ένα λεωφορείο. Άρα, ο μεγάλος αγωγός είναι για κάποιον που είναι μεγάλος παίκτης, ο οποίος δεν παίζει και δεν κουνιέται, ενώ τα καράβια LNG είναι για πολλαπλούς παίκτες, που μπορεί να είναι και εκτός Μεσογείου. Κι αυτό να το έχετε στο μυαλό σας, γιατί μην ξεχνάτε, ότι π.χ ένας παίκτης που είναι στην κυπριακή ΑΟΖ είναι η Kogas. Είναι η Κατάρ Πετρελαίου, τόσο απλά. Άμα αυτοί έχουν επενδύσει με αυτόν τον τρόπο, είναι ότι θέλουν να παίξουν και αλλού στέλνοντας καράβια LNG, τα οποία μας συμφέρει να αναπτύξουμε ένα γεγονός, το οποίο πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι ο πρώτος εμπορικός στόλος σε καράβια LNG είναι ελληνικός, άρα μας συμφέρει και αυτό. Στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για ένα συμμαχικό πλαίσιο. Και είναι αυτό που ενοχλεί τη γειτονική χώρα γιατί άμα είμαστε εντελώς απομονωμένοι, σου κάνει ένα “ντου”, σου παίρνει και την πλατφόρμα. Άρα εμείς έχουμε επιλέξει να έχουμε μια πλωτή πλατφόρμα για καράβια LNG και μπορούμε να στείλουμε φυσικό αέριο. Μπορούμε να στείλουμε φυσικό αέριο, και πολύ σωστά ειπώθηκε, ακόμα και στην Ελλάδα π.χ στη Ρεβυθούσα, όπου έχουμε σταθμό αποαεριοποίησης, ο οποίος τροφοδοτεί ένα δίκτυο. Άρα θέλω να πω ότι τα δύο μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Πάντως σε κάθε περίπτωση, αυτό που έγινε είναι εντελώς διαφορετικό. Είπαμε να κάνουμε έναν αγωγό, ο οποίος πηγαίνει προς την Αίγυπτο, για να χρησιμοποιηθεί στην Αίγυπτο και να γίνει εκεί πέρα LNG, επειδή υπάρχει ήδη σταθμός. Αυτό έχει νόημα, για ποιον λόγο: Γιατί, επειδή είναι υπαρκτός ο σταθμός, δεν έχουμε ανάγκη να επενδύσουμε κάτι. Άρα γίνεται μόνο με έναν μικρό αγωγό. Αυτό που βλέπουμε όμως είναι ότι δεν έγινε και ακόμα και τώρα περιμένουμε την υλοποίησή του. Άρα, σε επίπεδο υψηλής στρατηγικής το καλύτερο είναι να έχουμε συμμαχικό πλαίσιο με αγωγό Ευρωνατοϊκό, ας τον ονομάσουμε έτσι για να είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο, με καράβια LNG διαφοροποιημένα και να μπορούν να πηγαίνουν παντού και όχι μια μικρή τοπική λύση, γιατί με αυτόν τον τρόπο θα φέρουμε κέρδη στην Κύπρο και έτσι θα βοηθηθεί ανθεκτικά ο λαός της Κύπρου και όχι μόνο με την αρπαχτή σε κάτι το τοπικό, το οποίο μπορεί να αμφισβητηθεί από οποιονδήποτε. Αυτό θέλαμε να διευκρινίσουμε για να το έχουμε στο μυαλό.