77041 - Καταγραφή Podcast #58: Περί αμαρτίας και αδικίας
Ν. Λυγερός
Σε αυτό το Podcast θέλουμε να ασχοληθούμε με δύο έννοιες, όπως το είχαμε ανακοινώσει. Με την έννοια της αμαρτίας και με την έννοια της αδικίας. Είναι εύκολο να κάνουμε αμαρτίες και μας το λέει ο Χριστιανισμός. Αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε καταδικασμένοι. Μπορεί στη συνέχεια να πούμε ότι μετανοούμε και θα υπάρχει μια συγχώρεση. Το θέμα είναι ότι, όταν κοιτάζουμε σε πρακτικό επίπεδο τις επιστολές του Αγίου Ιωάννη, βλέπουμε ότι συνδυάζει αυτές τις δύο έννοιες και μπορούμε να πούμε ότι δίνει έμφαση στο παθητικό και στο ενεργητικό. Δηλαδή, τι λέει πάνω- κάτω, χωρίς να το ερμηνεύσουμε, αλλά να πούμε ακριβώς τι λέει ουσιαστικά, είναι ότι μπορείς να κάνεις μια αμαρτία, η οποία μπορεί να είναι και μια αδικία. Μπορείς να κάνεις μια αμαρτία, που δεν είναι απαραίτητα μια αδικία. Λέει λοιπόν ότι π.χ. ο Χριστός, όταν μας σώζει από τις αμαρτίες μας, που αυτό το ξέρουμε όλοι, ξεχνάμε ότι λέει επίσης ότι μας κάνει και δίκαιους. Είναι ένα επιπλέον δώρο. Εμείς έχουμε την εντύπωση ότι απλώς ο Χριστός είναι ένα καθαριστικό. Καθαρίζει τις αμαρτίες μας και μετά είμαστε εντάξει. Μετά τι είμαστε; Στο μυαλό μας το πιο πιθανό είναι να πούμε ότι είμαστε αθώοι, εφόσον μας καθάρισαν τις αμαρτίες. Θυμίζει λίγο μια μάνα που καθαρίζει το παιδί της. Μετά είναι καθαρό, άρα δεν κάνει τίποτα άλλο. Στην πραγματικότητα ο Ιωάννης λέει κάτι λίγο διαφορετικό. Λέει ότι συσχετίζεται και με την έννοια της δικαιοσύνης. Άρα, λέει ότι είμαστε πια καθαροί από τις αμαρτίες αλλά είμαστε και δίκαιοι. Για να είσαι δίκαιος δεν μπορείς να είσαι δίκαιος μόνος σου. Μπορείς να είσαι αθώος μόνος σου, αλλά δίκαιος δεν μπορείς να είσαι μόνος σου γιατί πρέπει να είσαι δίκαιος σε σχέση με κάτι. Εδώ είναι η παραγωγή του έργου. Είναι η μετάδοση. Είναι η διάδοση. Άρα, σου λέει, εγώ σε συγχωρώ για την αμαρτία που έκανες. Τώρα τι θα κάνεις; Τώρα θα είσαι δίκαιος. Όταν έχουμε μια αμαρτία με μια αδικία και το έχουμε κάνει εσκεμμένα, εφόσον είναι η αδικία, στην πραγματικότητα αυτό παράγει ενοχές. Όταν έχουμε μια αμαρτία, χωρίς όμως να ήταν μια αδικία, γιατί δεν ήταν εσκεμμένο, εδώ μπορεί να έχουμε τύψεις. Στις δύο περιπτώσεις βλέπουμε στις ενοχές και στις τύψεις ότι μπορεί να σωθούμε με τη μετάνοια, αλλά το θέμα είναι τι κάνουμε αμέσως μετά. Έχει ενδιαφέρον που ο Ιωάννης μας το λέει. Πρέπει να είμαστε δίκαιοι. Άρα, έχει ενδιαφέρον γιατί: Ένας αθώος έχει την τάση, τη φυσιολογική, να γίνεται βάρβαρος, όταν δεν ξέρει τι να κάνει. Θεωρεί ότι αυτό είναι το πιο ομαλό. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ελαχιστοποίηση ηθικής. Κάνει το πιο απλό που του έρχεται και συχνά καταλήγει να είναι βάρβαρος. Ένας αθώος, που έχει διαπράξει μία αμαρτία και μετά την μετανοεί και τον συγχωρούν, στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος να γίνει δίκαιος. Άρα, θα μπορούσαμε να πούμε, είναι το ίδιο με τον Πέτρο; Είναι το ίδιο με τον Παύλο; Υπάρχει κάτι που είναι εσκεμμένο; Υπάρχει μία θέληση; Στον Παύλο υπάρχει μία θέληση. Στον Πέτρο είναι άθελά του. Ο ένας είναι σίγουρος, ο άλλος είναι φοβισμένος. Στο τέλος όμως υπάρχει μια συγχώρεση. Δεν υπάρχει το ανάλογο με τον Ιούδα. Αυτό λοιπόν που λέει ο Χριστιανισμός, δεν είναι απλώς ότι δεν πρέπει να κάνουμε αμαρτίες, γιατί θεωρεί ότι θα τις κάνουμε σε κάποια φάση, γιατί είμαστε εκ φύσης αμαρτωλοί, αλλά σε κάποια φάση θα ζητήσουμε τη συγχώρεση και θα την έχουμε. Άμα δεν τη ζητάμε, άμα δε ζητάμε συγγνώμη, γιατί να έχουμε συγχώρεση. Αυτό είναι το Concept. Η ιδέα είναι ότι η αμαρτία είναι κι ένας τρόπος να είσαι άδικος. Άρα είσαι άδικος με τι; Με τη διδασκαλία του Χριστού. Στην πραγματικότητα δεν κάνεις μόνο μια τοπική αμαρτία, αυτό μας εξηγεί ο Ιωάννης, κάνεις και μία ολική. Άρα μην περιμένεις μετά να σωθείς στη Δευτέρα Παρουσία. Γιατί ουσιαστικά έχεις αλλοιώσει το Έργο της Διδασκαλίας του Χριστού. Γιατί εσύ ως πιστός, ως Απόστολος, ως μαθητής, συνεχίζεις το Έργο του. Άμα κάνεις όμως συνεχώς αμαρτίες, επειδή είσαι η συνέχεια του Έργου, είναι σαν να είναι το Έργο του που τις κάνει. Άρα εκφυλίζεις την αρχική έννοια. Και δε ζητάς μετά μετάνοια. Όπως είναι ο Ιούδας, που λέει, εγώ θεωρώ ότι αυτό ήταν το καλύτερο. Όχι. Όταν είσαι μέσα στο πλαίσιο του Πέτρου, υπάρχει μια αποδοχή από την εκκλησία, και γι’ αυτό έχουμε και πολλές εκκλησίες που είναι του Αγίου Πέτρου και του Παύλου, χωρίς να υπάρχει κανένα αρνητικό υπονοούμενο, γιατί υπήρχε αυτή η μετάνοια, υπήρχε αυτή η συγγνώμη, υπήρχε αυτή η συγχώρεση και υπήρχε τελικά το δίκαιο. Άρα, έχει ενδιαφέρον, γιατί μέσω του Ιωάννη και της Επιστολής του Ιωάννη, μιλάμε τώρα πιο πολύ για την πρώτη Επιστολή, που μπορεί τεχνικά να είναι η δεύτερη, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι, όταν την εξετάζουμε με αυτόν τον τρόπο, δημιουργεί για μας ένα μονοπάτι προς τη δικαιοσύνη. Και γιατί ενδιαφέρον; Γιατί ακόμα και για τους άλλους ο Χριστός σαν χαρακτηριστικό, θεωρείται Δίκαιος. Άρα, άμα το δούμε ακόμα και μέσω των Εβραίων, όταν χαρακτηρίζουν τον Χριστό, που τον βλέπουν μόνο σαν Προφήτη, μιλάνε για το δίκαιο. Άρα έχουμε έναν Δίκαιο, που παράγει μαθητές , που είναι δίκαιοι. Κι όταν δημιουργείται μια αδικία, τότε αυτό είναι αμαρτία. Η αδικία έχει κάτι που φαινομενικά διαφέρει. Κι έχει ενδιαφέρον που κάνει αυτή τη διαφοροποίηση. Η αδικία είναι προς τον άλλον. Την αμαρτία την κάνεις εσύ. Η αμαρτία σε αφορά. Η αδικία αφορά τον άλλον. Άρα, σου λέει, άμα κάνεις μια αμαρτία, την ώρα που ζητάς συγγνώμη κι έχεις συγχώρεση, αφορά εσένα. Μετά όμως, σου λέει, τι κάνεις για τον άλλον. Είσαι δίκαιος. Αυτό είναι το όμορφο. Άρα, δεν σταματάει, δεν είναι τερματικό, είναι ουσιαστικά πολυκυκλικό, γιατί μετά το τέλος της αμαρτίας, ξεκινά η δικαιοσύνη. Άρα, έχει ενδιαφέρον να δούμε ότι, υπάρχει η αμαρτία, υπάρχει η συγγνώμη, υπάρχει η συγχώρεση και μετά υπάρχει δικαιοσύνη. Άμα το σκεφτούμε ορθολογικά, θα δούμε ότι πολύ συχνά και στον κόσμο της νομικής έχουμε πρώτα τα εγκλήματα και μετά τη νομοθεσία. Όμως, όταν έρχεται αυτή η νομοθεσία, θέλει να πει ότι έχουμε αναγνωρίσει ότι αυτό είναι ένα έγκλημα. Όταν κοιτάζουμε τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας, ξεκινήσαμε πρώτα απ’ τη Γενοκτονία. Γενοκτονία, αναγνώριση. Αναγνώριση, μετά συγχώρεση, μετά δικαιοσύνη. Άρα, εφόσον υπήρχαν γενοκτονίες, όταν μπαίνουμε στα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας, πηγαίνουμε προς μία, όχι μόνο δικαίωση αυτής της στάσης, αλλά μία δημιουργία δικαιωμάτων, που επιτρέπουν τον άλλον να μην είναι αδικημένος πια, επειδή τον προσέχεις. Κατά συνέπεια, να μη συνεχίζεις να κάνεις αμαρτίες εσκεμμένα προς τον άλλον. Άρα, μία αμαρτία, όσο είναι τοπική, μπορεί να μην είναι τόσο προβληματική, απ’ τη στιγμή που υπάρχει μία εξομολόγηση. Όταν όμως αυτή η αμαρτία έχει επιπτώσεις πάνω στους άλλους; Την έχεις κάνει, έχεις εξομολογηθεί. Στους άλλους αλλάζει κάτι; Αλλάζει κάτι μόνο αν είσαι δίκαιος. Άρα, είναι καλό γιατί μας βρίσκει ένα νέο μονοπάτι, που από τον αθώο, που έχει την τάση να πηγαίνει προς τη βαρβαρότητα, από τον αθώο που μπορεί να αδικηθεί και να δικαιωθεί, υπάρχει κι ένα άλλο μονοπάτι, που είναι ότι, μετά τη συγχώρεση, μπορεί να γίνει δίκαιο. Γι΄αυτό είναι καλό να κοιτάζουμε θετικά αυτήν τη λέξη. Το συγγνώμη, το συν και γνώμη, γιατί πρέπει να συμφωνούν και οι δύο. Πρέπει να ζητάς και να σου δίνει. Γιατί άμα δε ζητάς, δε σου δίνει. Στη συγχώρεση είμαστε πάλι και οι δύο στον ίδιο χώρο. Συγγνώμη, συγχώρεση. Άμα πάρουμε και τα δύο μαζί κάνουμε στη συνέχεια μια χρονική γέφυρα, γιατί είναι τι θα κάνεις μετά. Όχι τι θα κάνεις δίπλα, όχι τι θα κάνεις μόνο στον χώρο, αλλά τι θα κάνεις και μέσα στον χρόνο. Άρα τελικά, μπορούμε να πούμε ότι, ο Ιωάννης με τις Επιστολές του, που έπεισαν μάλιστα και τον Ειρηναίο, είναι σύγχρονος.