Σε αυτό το Podcast θα ασχοληθούμε με το έργο του Ιωάννη. Άρα όταν μιλάμε για το έργο του Ιωάννη, εννοούμε το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, άρα το τέταρτο, δηλαδή μετά από τα τρία συνοπτικά, που ανήκει στα κανονικά, μετά τις τρεις Επιστολές του Ιωάννη και βέβαια την Αποκάλυψη. Όταν μιλάμε για αυτό το έργο , που αποτελείται από αυτά τα πέντε τεμάχια, έχει σημασία να μην το ξεχωρίζουμε, να το βλέπουμε σαν μία ολότητα. Παρόλα αυτά είναι διαφορετικά τα μέρη. Άρα έχουμε ένα Ευαγγέλιο το οποίο την ώρα που γράφτηκε, επειδή ήταν πολύ πιο χριστολογικό από τα προηγούμενα, γιατί δεν έχει αυτό τον συνοπτικό χαρακτήρα, ήταν πιο δύσκολο για τους πρώτους πιστούς να μπουν στο πνεύμα του Ιωάννη, το οποίο έχει πολλές καινοτομίες. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ολόκληρη σχολή σκέψης, που είναι εντελώς διαφορετική από την απλή καταγραφή, δηλαδή έχουμε πρώτα μια καταγραφή από τους μαθητές, μιλάω τώρα πιο πολύ για τον Ματθαίο και τον Μάρκο, μετά έχουμε μια καταγραφή από τον μαθητή του Παύλου, τον Λουκά, που είναι ήδη πιο επεξεργασμένη και το βλέπουμε ακόμα και στο γλωσσικό επίπεδο και μετά έχουμε μια νέα νοοτροπία, στην οποία, επειδή έχει εξελιχθεί ο Χριστιανισμός στο ενδιάμεσο, γιατί δεν έχουν γραφτεί την ίδια εποχή, έχουμε μια εικόνα πιο μεγάλη. Δεν είναι τόσο τοπικό, είναι πολύ περισσότεροι αυτοί που έχουν γίνει χριστιανοί. Υπάρχει βέβαια και μεγαλύτερη αντιπαράθεση, γιατί έχουμε τώρα τριβές σημαντικές. Άρα η Σχολή του Ιωάννη πρέπει να αντισταθεί στα προβλήματα που έχει η κοινότητα εσωτερικά, τα εξωτερικά, πρέπει ν’ αντισταθεί στη μεγαλύτερη πίεση σε σχέση με το ρωμαϊκό στοιχείο, με το εβραϊκό στοιχείο, με το ελληνικό στοιχείο. Αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει και με αυτόν τον τρόπο το αναλύει και ο Άγιος Ειρηναίος, όταν θα αποφασίσει να βάλει αυτά τα τέσσερα Ευαγγέλια μαζί, αυτό που είναι ξεκάθαρα στο μυαλό του είναι ότι τα τρία πρέπει να μπουν μέσα, γιατί έχουν τον χαρακτήρα, όπως είπαμε τον συνοπτικό, που είναι περιγραφικός και ιστορικός. Μετά το ερώτημα είναι πώς μπαίνει το τέταρτο. Το τέταρτο, επειδή έχει αυτήν την καινοτομία τη χριστολογική, πολλοί στην αρχή θεωρούσαν ότι ήταν σχεδόν αιρετικό σε σχέση με τα άλλα. Πολλές καινοτομίες: Η έννοια του Υιού του Θεού, η πιο μεγάλη, το θέμα της προΰπαρξης που συνεπάγεται, η επιμονή πάνω στην έννοια του Θεανθρώπου, άρα ουσιαστικά θα το δούμε και με την έννοια της σάρκας για να υπάρχει η θυσία, η καινοτομία με τους Σαμαρείτες που είναι το θέμα της σωτηρίας και μετά βέβαια, όταν θα περάσουμε στο θέμα της Αποκάλυψης, θα μπει και η διαδικασία της Εσχατολογίας που είναι πολύ σημαντική και θεμελιακή σε σχέση με τη Δευτέρα Παρουσία. Αν το δούμε με αυτόν τον τρόπο θα καταλάβουμε ότι ένα πράγμα που έπεισε τον Άγιο Ειρηναίο, είναι ότι με τις Επιστολές του Πρεσβυτέρου, ο Άγιος Ιωάννης θα τον πείσει, ότι το Ευαγγέλιο είναι γραμμένο με έναν σωστό τρόπο, πιο βαθύ, πιο δύσκολο, μπορεί μερικές φορές και δυσνόητο, αλλά ο στόχος είναι σωστός. Δηλαδή δεν πρέπει να ξεχωρίσουμε τις τρεις Επιστολές του Ιωάννη, γιατί ουσιαστικά είναι η επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί ο Ιωάννης για να εδραιώσει τη σκέψη του μέσα στο Ευαγγέλιο και είναι αυτό που θα νιώσει ο Ειρηναίος, λέγοντας ότι σίγουρα είναι σωστό, γιατί αυτά τα επιχειρήματα, που λέει, έχουν μια θεμελιακή βάση. Άρα μετά, όταν περνάμε στην υπέρβαση της Αποκάλυψης, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και από το Ευαγγέλιο, γιατί πρέπει να το έχουμε διαβάσει, και από τις τρεις Επιστολές, γιατί αλλιώς δεν έχει νόημα η Αποκάλυψη. Λέει πολλά πράγματα που είναι δυσνόητα. Όταν όμως τη διαβάζουμε μόνη της, απομονωμένη, είναι δυσνόητη. Όταν είναι μια συνέχεια από τα τέσσερα προηγούμενα έργα, δηλαδή το Ευαγγέλιο και τις τρεις Επιστολές, καταλαβαίνουμε ότι η Σχολή έχει εξελιχθεί, μάλιστα δεν είναι ακριβώς το ίδιο λεξιλόγιο, αλλά καταλαβαίνουμε ότι είναι πραγματικά μια συνέχεια που πατάει πάνω στο τέταρτο Ευαγγέλιο και δεν πατάει πάνω στα τέσσερα. Άρα μπορούμε να πούμε ότι έχουμε τα τρία τα συνοπτικά, που έρχονται να συμπληρωθούν και να δημιουργήσουν αυτό που θα ονομάσουμε στη συνέχεια τη Μεγάλη Εκκλησία από το τέταρτο Ευαγγέλιο. Το τέταρτο Ευαγγέλιο έχει μια επιχειρηματολογία, η οποία θα αγγίξει τον Άγιο Ειρηναίο, έτσι ώστε να ενσωματώσει το τέταρτο στα κανονικά και μετά πάει λίγο πιο πέρα ακόμα, για να το πούμε αλλιώς, πολύ πιο πέρα με την Αποκάλυψη, θεωρώντας ότι μπορεί να κάνει επέκταση αυτού του χριστολογικού επιπέδου, που δεν είχαν τα τρία προηγούμενα, για να μπορεί να δώσει στοιχεία θεμελιακά που χρησιμοποιούν το μέλλον και την εσχατολογία για να ενισχύσουν τον χριστολογικό χαρακτήρα του Ευαγγελίου. Άρα στην πραγματικότητα είναι σαν να έχουμε τις τρεις Επιστολές, που να είναι επιχειρηματολογία της εποχής, ενώ η Αποκάλυψη είναι επιχειρηματολογία του μέλλοντος.