79252 - Καταγραφή Podcast #98: Κώδικας, Ιστορία και Marketing

Ν. Λυγερός

Όταν εξετάζουμε μερικά θέματα δεν βλέπουμε απαραίτητα τον πυρήνα τους. Όταν κοιτάζουμε πχ τα καρτούν ή ακόμα και τα κινούμενα σχέδια στην πραγματικότητα σπάνια ξέρουμε πώς δημιουργήθηκαν. Και αυτό που έχει σημασία είναι να καταλάβουμε ότι άμα ξέρουμε την αιτία, τότε καταλαβαίνουμε και τη στρατηγική της δημιουργίας. Ένα απτό παράδειγμα είναι να βλέπουμε ότι ένας ήρωας σαν τον Captain  America δημιουργήθηκε για να πολεμήσει ουσιαστικά τους παγκόσμιους πολέμους. Έχει λοιπόν μία γενεαλογία από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και θα λειτουργήσει στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ενώ θα μπορούσαμε να πούμε ότι απλώς είναι ήρωας ή ακόμα και σούπερ-ήρωας με τα κλασικά δεδομένα. Έχει ενδιαφέρον να κοιτάξουμε τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ του superman και του batman γιατί βλέπουμε ότι ο ένας είναι στο ορατό και γι’ αυτό φαίνεται το πρόσωπό του, ο άλλος είναι στο αόρατο και γι’ αυτό έχει μάσκα και αυτή η μάσκα επί του πρακτέου και επί της ουσίας είναι απλώς η συνέχεια του Ζορό, που είναι η αλεπού όταν δεν μπορείς να είσαι λιοντάρι. Άρα, άμα τα δούμε με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε καλύτερα γιατί μίλησε στο βιβλίο του ο Umberto Eco για τον superman και στη συνέχεια τον υπεράνθρωπο. Χρησιμοποιεί αρχικά, στο πλαίσιο της σημειωτικής, έναν κώδικα που είναι γνωστός σε όλους, τα cartoons και τα κινούμενα σχέδια και μετά το εμβαθύνει, αναδεικνύοντας τον ρόλο που έπαιξαν οι φιλόσοφοι σαν τον Νίτσε ή σαν τον Ράσελ. Η ιδέα ποια είναι; είναι ότι κωδικοποιούν ουσιαστικά τι είναι ένας υπεράνθρωπος, μάλιστα αυτοχαρακτηρίζεται και ο Ράσελ θεωρώντας ότι είναι κάποιος που έχει έναν δείκτη νοημοσύνης πάνω από 180, πράγμα το οποίο θεωρεί και για τον ίδιο και νομίζω ότι είναι και σωστός. Μετά όταν έχουμε αυτή την έννοια του υπεράνθρωπου που θα εξετασθεί φιλοσοφικά, ξεχνάμε ότι μπορεί  να είναι και το υπόβαθρο για μία έννοια που φαίνεται τουλάχιστον πιο απλοϊκή, σε μια πρώτη προσέγγιση, αλλά είναι απλώς η εφαρμογή. Θα μπορούσαμε να πούμε λοιπόν ότι ένα ον σαν τον superman είναι απλώς το ίχνος ενός υπερανθρώπου. Και αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι το ανέλυσε και αυτό ο Umberto Eco λέει ότι όταν κοιτάζουμε τον Clark Kent και βλέπουμε τα χαρακτηριστικά που έχει είναι απλώς το βλέμμα που έχει ο superman για τους ανθρώπους. Άρα, όλα τα ελαττώματα υποτίθεται που έχει πάρει ο Clark Kent, στην πραγματικότητα είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων σε σχέση με αυτόν που προέρχεται από έναν άλλον πλανήτη. Αν το δούμε με αυτόν τον τρόπο, δεν είναι ότι έχουμε μία μεταμόρφωση από ένα απλό παράδειγμα σε κάτι πολύπλοκο, έχουμε απλώς μία προβολή του πολύπλοκου. Και μ’ αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε ότι ο πυρήνας τελικά ήταν το φιλοσοφικό έργο, το οποίο μετά έχει μία απεικόνιση. Αν το πάρουμε λοιπόν σαν νοητικό σχήμα. καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να κοιτάζουμε  επιφανειακά τις εικόνες και δεν βλέπουμε από πίσω τον κώδικα και είναι ο κώδικας που κάνει την διαφορά και γι’ αυτό όταν θα το εφαρμόσουμε σε άλλα πεδία, όπως είναι η στρατηγική, πρέπει να καταλάβουμε ότι η επινόηση του κώδικα δυσκολεύει την κατανόηση του σχήματος για να λειτουργήσει στο αόρατο και να φανεί μόνο  στο αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να πούμε ότι αν το εφαρμόσουμε και στον τομέα του marketing, δεν πουλάμε ένα προϊόν, πουλάμε μία εξήγηση πρώτα, πουλάμε μία ιστορία. Δηλαδή το προϊόν μπορεί να είναι ακατανόητο από μόνο του. Άρα χρειάζεται μία προετοιμασία για να καταλάβει αυτός που θα το αγοράσει ότι έχει μία αξία, η οποία είναι μεγαλύτερη απ’ ότι φαίνεται. Η προστιθέμενη αξία είναι η ιστορία που θα χρησιμοποιήσει ο αφηγητής για να εξηγήσει το προϊόν και τελικά τι καταλαβαίνουμε; ότι ο καταναλωτής δεν αγοράζει το προϊόν, αγοράζει την ιστορία του. Άρα το προϊόν ερμηνεύεται τελικά ως ίχνος αυτής της ιστορίας κι αν το θέλει αυτός που το αγοράζει, δεν είναι μόνο για να το έχει, αλλά για να ανήκει και αυτός σε αυτήν την ιστορία.