Εισαγωγή Λ.Κ.

– Το διεθνές σύστημα έχει μπει σε μία φάση επιτάχυνσης ακόμα μία φάση επιτάχυνσης, αυτό φαίνεται από τις κινήσεις που γίνονται και εντός και εκτός των πολεμικών πεδίων. Η διπλωματική κινητικότητα συνδυάζεται με προετοιμασίες, κατά τη γνώμη μας, πολεμικές, οι οποίες δεν αφορούν μόνο στο μέτωπο της Ουκρανίας το οποίο θα κλιμακωθεί, αλλά και άλλα μέτωπα, αλλά και άλλα μέτωπα, όπως ενδεχομένως αυτό του Ειρηνικού, αναφερόμαστε στην Κίνα και την Taiwan. Το ΝΑΤΟ και γενικά ο Ευρωατλαντικός παράγων είναι σαφές ότι έχει μπει σε μία φάση προπαρασκευής και γι’ αυτό. Μας αφορά προφανώς άμεσα το θέμα, διότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μία φάση γεωπολιτικής αναβάθμισης, από την άλλη όμως το γεγονός ότι έχουμε μπροστά μας τις εκλογές, ελλοχεύει κινδύνους ρευστότητας με ό,τι σημαίνει αυτό. Έχουμε δει ότι τα τελευταία χρόνια ο πολιτικός κόσμος έχει επιταχυνθεί, οι στρατηγικές οι οποίες παλαιότερα χρειαζόντουσαν χρόνια για ν’ αλλάξουν, μπορούν ν’ αλλάξουν ακόμα και σε ώρες. Νίκος Λυγερός, στρατηγικός σύμβουλος, καθηγητής,  καλησπέρα Νίκο.

– Καλησπέρα Λάμπρο μου.

– Η Ελλάδα οδεύει προς εκλογές με όλη την πολιτική ρευστότητα που ενέχει κάτι τέτοιο. Εν τω μεταξύ η μεγάλη σκακιέρα έχει μπει και αυτή σε μία τάση επιτάχυνσης. Βλέπουμε ότι παράλληλα με τον πόλεμο για την Ουκρανία και μία προπαρασκευή για την Κίνα.

– Συμφωνούμε και στα δύο, απλώς πρέπει να αρχίσουμε, νομίζω, από το θέμα της Ελλάδος γιατί δεν είναι απλώς ότι κάνουμε μια εκλογή, είναι ότι έχουμε το αναλογικό σύστημα κι όλοι αναρωτιούνται αν θα κάνουμε μία εκλογική περίοδο ή δύο με μία διαφορά ενός μήνα. Αυτό όπως το είχαμε πει μπορεί να προκαλέσει μία μορφή αστάθειας η οποία μπορεί να είναι εκμεταλλεύσιμη από άλλους και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και θεωρούμε ότι πραγματικά να το κοιτάξουμε εθνικά και να μην κοιτάξουμε μόνο προσωπικές ατζέντες, πώς να το πούμε μ’ έναν τρόπο διαφορετικό, καθένας κοιτάζει ποιο είναι το βέλτιστο για τον εαυτό του, αλλά σημασία έχει ποιο είναι το βέλτιστο για την Ελλάδα. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι όπως έχει διαμορφωθεί η γενική εικόνα, η μεγάλη εικόνα είναι ότι η Ελλάδα είναι αξιόπιστη, έχει κερδίσει πολλούς πόντους αυτή την περίοδο και είναι απόλυτα συμβατή η συμπεριφορά της με αυτά που θέλουν και οι άλλοι στις μεγάλες συμμαχίες στην ευρωπαϊκή, τη νατοϊκή κτλ  Αλλά πρέπει εμείς να μην κάνουμε ένα στρατηγικό λάθος που έχει ως εξής: να μην θεωρούμε ότι τα πράγματα πρέπει να φανούν διαφορετικά για να είναι συμβατά με κλασικά σχήματα, ας το πούμε της παλαιάς εποχής. Στην πραγματικότητα έχουμε  νέα δεδομένα γεωπολιτικά, σ΄αυτά τα νέα δεδομένα ο ρόλος της Ελλάδας είναι πολύ πιο σημαντικός, ποντάρουν και οι ξένοι, και ενώ βέβαια οι σύμμαχοί μας πάνω σε μας για την παρουσία μας, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, άρα δεν είναι καθόλου η κατάλληλη στιγμή να δούμε τοπικά παιχνίδια που έχουν σχέση μόνο με πολιτικάντικες προσεγγίσεις οι οποίες δεν έχουν καμία, μα καμία σχέση με υψηλή στρατηγική.

– Αναφερόμαστε για να γίνει σαφές, σε μία συζήτηση που είχε αρχίσει, κατά τη γνώμη μας,  άκαιρα, άτοπα και άστοχα για μία συζήτηση με την Τουρκία η οποία εκκίνησε μετά τους σεισμούς, τη λεγόμενη διπλωματία των σεισμών. Το γεγονός ότι η Τουρκία χαμηλώνει τους τόνους γίνεται εξ ανάγκης, δεν γίνεται από επιλογή, διότι είχε οικονομικούς και υπηρεσιακούς περιορισμούς, θέλει να κατευνάσει τους Αμερικανούς και να αφαιρέσει επιχειρήματα από το Κογκρέσο μήπως και πάρει τα F-16, θέλει χρήματα από τους Ευρωπαίους, Δεν έχουμε κανένα λόγο εμείς να εμφανιζόμαστε υπερ-ενθουσιώδεις για κάτι τέτοιο. Κινδυνεύουμε να αναιρέσουμε ότι έχουμε φτιάξει μέχρι τώρα.

– Συμφωνούμε πάνω σε αυτό το σημείο, αλλά απλώς να το επεξηγήσουμε εφόσον βλέπω ότι υπάρχει ανάγκη. Η θέση της Τουρκίας είναι πολύ ευάλωτη, έχει κι αυτή μία εκλογική αναμέτρηση, προσπαθεί να είναι σ’ ένα πλαίσιο πιο συμβατό με ήπιους τόνους και νομίζω οι δικοί μας, θα έλεγα της παλιάς σχολής, ότι αυτό σημαίνει ότι πρέπει κι εμείς να έχουμε αυτό το ύφος για να είμαστε συμβατοί. Η εικόνα της Τουρκίας έχει αλλάξει και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε, είναι οριστικό. Δηλαδή οι αλλαγές που έχουν κάνει είναι αλλαγές κύκλου κι όχι μόνο μία αλλαγή φάσης. Άρα πρέπει εμείς να καταλάβουμε ότι με αυτά τα νέα δεδομένα που δεν υπήρχαν πριν και δεν έχουν αλλάξει σε σχέση με τον σεισμό, ο μεγαλύτερος σεισμός που έχουμε δει προς το παρόν είναι το ουκρανικό, θα έχει ενδιαφέρον να σκεφτούμε και την Taiwan, αλλά παραμένω σ’ αυτή τη θεματολογία σου και λέω το εξής: πολλοί δεν έχουν καταλάβει ότι το ουκρανικό έχει αλλάξει τόσο πολύ τα δεδομένα και θεωρούν ότι ας τ πούμε το σεισμικό μπορεί να επαναφέρει τα κλασικά δεδομένα. Αυτό δεν γίνεται, το σεισμικό είναι καθαρά τακτικό, το ουκρανικό είναι καθαρά στρατηγικό και νομίζω ότι και η ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ είναι μια τεράστια αλλαγή που δεν την υπολογίζουν πολλοί ακόμα, ενώ υπενθυμίζω ότι ήταν ουδέτερη όχι λόγω επιλογής αλλά  λόγω Σοβιετικής Ένωσης από το 1939 μέχρι το 2023. Πολλοί από τους παλιούς αναλυτές μας έλεγαν ότι δεν υπάρχει καν λόγος να προσπαθεί η Σουηδία και η Φινλανδία να μπουν στο ΝΑΤΟ ή δεν θα μπουν ποτέ, τώρα που μπήκαν κανένας απ’ αυτούς δεν λέει ότι ήταν λάθος η εκτίμηση και δεν λεν βέβαια ότι η Φινλανδία έχει 1300 χιλ σύνορα με τη Ρωσία. Αν αυτό δεν είναι μία αλλαγή κύκλου, τότε τι είναι αλλαγή. Και περιμένουμε βέβαια τη σειρά της Σουηδίας. Λέω απλώς ότι αυτές οι παλιές τακτικές σε χαμηλό επίπεδο που είναι βασισμένες σε κινήσεις πχ στην πολιτική και στη στρατηγική των σεισμών είναι λανθασμένες, ειδικά τώρα. Θα πρέπει αντιθέτως οι εκλογές να εδραιώσουν θεμελιακά τη νέα υψηλή στρατηγική της Ελλάδος που αυτή είναι συμβατή και με τα ευρωπαϊκά και με τα νατοϊκά και με τα ανατολικο-μεσογειακά, έτσι ώστε να είμαστε ένας από τους ισχυρούς παίκτες μ’ ένα πολύ καλό timing κι ας αφήσουμε την Τουρκία εκεί που είναι, μιά χαρά μας έρχεται.

– Ορισμένοι δικοί μας εδώ κινούνται με αυτό που νομίζουν ότι έχουν στο μυαλό τους οι ξένοι. Οι ξένοι έχουν αλλάξει φάση, οι δικοί μας έχουν μείνει σε προηγούμενες και προσπαθούν να στείλουν μηνύματα συμβατότητας, εξωραΐζοντας την Τουρκία. Έχει γίνει exitar  κάθε φορά που η Τουρκία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, η Ελλάδα να είναι αυτή που την ξελασπώνει, την εξωραΐζει και εμφανίζεται πρόθυμη να τη συνδράμει.

– Το δέχομαι, αλλά στην πραγματικότητα είναι κι ένα σύνδρομο αυτό. Δηλαδή επειδή έχουμε συνηθίσει να τρώμε κριτικές σε σχέση με τη θέση μας απέναντι στην Τουρκία, όταν τα πράγματα είναι λίγο σκούρα γι’ αυτήν προσπαθούμε να παίξουμε το καλό παιδί. Δεν υπάρχει πια κανένας που να είναι το καλό παιδί ούτε στη Γερουσία, ούτε στο Κογκρέσο στην Αμερική γιατί όλοι βλέπουν την πραγματικότητα της κατάστασης. Άρα το γεγονός ότι εμείς διευκολύνουμε την ερμηνεία μιας κατάστασης είναι ήδη μια λανθασμένη κίνηση. Αυτό που είπες για μένα είναι μία δυσυγχρονία, δεν έχουμε το καλό timing, είναι μερικοί που δεν βλέπουν την αλλαγή που έχει γίνει σε επίπεδο υψηλής στρατηγικής και θεωρούν ότι με τα δεδομένα που είχαν παλαιότερα ότι επανέρχεται σαν ένα φαινόμενο μόδας. Όμως εδώ  η μόδα έχει κλείσει για έναν πολύ απλό λόγο, διότι το ενεργειακό έχει αλλάξει συντονισμένα με το ουκρανικό όλη τη διάθεση. Άρα όλοι έχουν αναθεωρήσει αυτά που έβλεπαν, κατάλαβαν ότι μπήκαμε σε μία νέα μορφή ψυχρού πολέμου και τα παιχνίδια τα τοπικά δεν είναι η κατάλληλη ώρα να τα ανοίξουμε γιατί σίγουρα θα έχουμε proxy wars και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, όπως είχαμε στον ψυχρό πόλεμο και θα πρέπει, πολύ σωστά και πολύ αποτελεσματικά όχι να επιλέξουμε τις συμμαχίες μας, όχι αυτό, αυτό το έχουμε κάνει ήδη, αλλά να είμαστε σύμμαχοι οι οποίοι παίζουν έναν ενεργό ρόλο κι όχι έναν ρόλο που καθυστερεί την υψηλή στρατηγική.

– Όλα αυτά με φόντο την προπαρασκευή που γίνεται με την Κίνα. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη κινητικότητα και σε στρατιωτικό και σε διπλωματικό πεδίο. Προφανώς υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα για τον πόλεμο όσο μπορεί να υπάρξει με τη Ρωσία, εννοώ σε γενικές γραμμές μέχρι πού μπορεί να κρατήσει αυτή η εμπλοκή γιατί σημείο εξόδου για τη Ρωσία δεν φαίνεται και γενικά δεν φαίνεται σημείο εξόδου για κανέναν, ούτε για την Ουκρανία. Αλλά παράλληλα φαίνεται μία προετοιμασία για την Κίνα. Και η Κίνα ετοιμάζεται.

– Θέλω να πατήσω πάνω σ’ αυτό που είπες. Νομίζω ότι είναι τεχνικές διάσπασης μετώπου. Όταν λες, ας πούμε, ότι είμαστε σε αυτή τη φάση, εγώ θεωρώ ότι η φάση με την Taiwan έχει ξεκινήσει πολύ πιο νωρίς και μάλιστα συντονισμένα και πριν από το ουκρανικό και τους ολυμπιακούς αγώνες, διότι πολύ απλά ήταν ένας στόχος, ο οποίος είναι καθοριστικός, μην ξεχνάμε ότι το πιο σημαντικό για τον Πρόεδρο της Κίνας ήταν το λεγόμενο επετειακό του 2021 και του 2049. Όταν είμαστε σ’ αυτή την προσέγγιση που είναι καθαρά κομμουνιστική, η Taiwan αποτελεί έναν κλειδωμένο στόχο κι όχι έναν στόχο επιλογής κι επειδή θεωρούν ότι η  Taiwan είναι ο ευάλωτος κρίκος από το σύστημα Κορέα, Ιαπωνία, Taiwan ή ακόμα κι άλλες, μιλάμε τώρα για τους δράκους της Ασίας, στην πραγματικότητα θεωρούν ότι η διεθνής Κοινότητα θα αποδεχθεί ότι η Taiwan σχεδόν είναι κινέζικη. Όπως θεωρούσαν και οι Ρώσοι ότι θα αποδεχθεί η διεθνής Κοινότητα ότι η Ουκρανία είναι σχεδόν Ρωσική. Είναι λανθασμένο το πλαίσιο, αλλά σίγουρα θα το δοκιμάσουν και θα δοκιμάσουν τις αντοχές μας. Άρα πρέπει να καταλάβουμε ότι για την Αμερική σίγουρα θα υπάρχει ενεργοποίηση και του 7ου στόλου που είναι λογικό. Θέλω να πω ότι θα πρέπει να συμφωνήσουμε συντονισμένα ως μεγάλη συμμαχία πώς παίζουμε και πρέπει να παίξουμε στα 2 ταμπλώ για να καταλάβουν τα δύο μέλη του Heartland, ότι τα μέλη του Rimland δεν πρόκειται να κάνουν πίσω με τόσο εύκολο τρόπο. Απλώς το θέμα είναι πώς τα βλέπουμε εμείς σε επίπεδο των λαών. Είναι πολλοί που θα πουν τι μας ενδιαφέρει εμάς η Taiwan, αλλά νομίζω ότι ακόμα κι όταν είχαμε πόλεμο στην Κορέα, εμείς είχαμε στείλει ανθρώπους, πήγαν στην Κορέα και μάλιστα επιβραβεύτηκαν. Όταν είμαστε σε μια μεγάλη συμμαχία, πάντοτε πρέπει να κοιτάζουμε τη μεγάλη εικόνα. Οι Κινέζοι προετοιμάζουν, και δεν είναι μόνο στην τελική φάση, έχουν προχωρήσει, θεωρώ, περισσότερο απ’ ότι πιστεύουμε, είναι ακριβώς αυτό που νομίζαμε με την Ρωσία, αρχικά λέγαμε: “θα κάνουν απλώς ασκήσεις μωρέ, τίποτα το σημαντικό”, ενώ σε πολύ υψηλό επίπεδο καταλαβαίναμε ότι ετοιμάζονταν για μία εισβολή. Θα πρέπει με τις ασκήσεις που οργανώνονται να καταλάβουν αμέσως το στίγμα ότι δεν μπορούμε ν’ αφήσουμε τον εαυτό μας να κάνει δεύτερη φορά το ίδιο λάθος και ενώ υπάρχουν εκτιμήσεις και πληροφορίες από τις υπηρεσίες ότι κάτι γίνεται, να κάνουμε δήθεν ότι δεν γίνεται και να πούμε στη συνέχεια ότι ξαφνιαστήκαμε. Ας κάνουμε τις ασκήσεις σε συμμαχικό επίπεδο και σε αυτή την περιοχή κι έτσι να δούμε την ανάδρασή τους. Πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλία πάντως.

– Προφανώς οι Κινέζοι βγάζουν συμπεράσματα από την περίπτωση της Ουκρανίας, δηλαδή από το πώς λειτούργησαν οι Ρώσοι, το πώς λειτούργησε η Δύση και λογικό είναι να προσπαθήσουν να τ’ αποφύγουν. Δηλαδή να προσαρμόσουν τη δική τους στρατηγική και τακτική σ’ αυτό.

– Σωστό. αλλά το θέμα είναι ότι επειδή χρησιμοποιούν πολύ τη θεωρία του Go για να παίξουν εκεί πέρα, θεωρούν ότι άμα πάρουν την πρωτοβουλία αυτοί και άμα πηγαίνουν σ’ ένα Sente μ’ ένα Gote, μπορεί όντως να πετύχουν κάτι που θα είναι καλύτερο από τους Ρώσους. Αυτό όμως που πρέπει να καταλάβουμε εμείς είναι ότι τα έχουμε αναλύσει αυτά, τα ξέρουμε τα δεδομένα και δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να το κάνουν. Κατά συνέπεια πρέπει να δείξουμε από την αρχή ότι ακόμα και σ’ αυτό το παιχνίδι, το κοσμικό Go που παίζουν, πρέπει εμείς να αναδείξουμε ότι ξέρουμε να παίζουμε διαφορετικά πχ ότι στην περιοχή υπάρχουν αυτοί οι δράκοι, όπως το λέμε και στο Go οι μεγάλοι δράκοι δεν πεθαίνουν. Ας φτιάξουμε ένα Yose στην περιοχή και να καταλάβουν όλοι ότι δεν πρόκειται να φύγουμε, επειδή έχουν αυτόν τον στόχο. Για μένα, αυτό που έχει σημασία είναι να μην βλέπουμε την Taiwan ως μοναδική περίπτωση. Να την βλέπουμε πακέτο με την Ιαπωνία και την Κορέα μαζί βέβαια με την Αμερική, Αυστραλία κλπ όπως και το θέμα της Ουκρανίας ήταν λάθος να το δούμε μεμονωμένο, γιατί θυμάσαι πολύ καλά ότι στην αρχή μιλούσαμε μόνο για την Ουκρανία και ξαφνικά μιλήσαμε για τη Σουηδία, για την Φινλανδία και για τη Μολδαβία. Κι αυτό θα πρέπει να το έχουμε ακόμα στο μυαλό μας.

– Όλα αυτά αποτυπωμένα ήταν. Δηλαδή δεν είναι τα κείμενα τα γεωπολιτικά του dubbing τα οποία ήταν σχεδόν αυτούσια στα διαγγέλματα του Putin. Τα περιγράφαν αυτά, πιστεύω. Δεν είναι ότι ξαφνικά εμφανίστηκε η Σουηδία και η Φινλανδία στο χάρτη. Υπήρχαν ως κείμενα γεωπολιτικά της Ρωσίας.

– Συμφωνώ απολύτως. Το θέμα είναι στο θέμα της επικαιρότητας δεν υπήρχε καμία ανάμειξη. Οι ειδικοί τα έβλεπαν ότι θεωρούσαν ότι μπορεί να είναι ένα σενάριο που να μην παιχτεί. Τώρα το σενάριο, ειδικά με τους δράκους της Ασίας το ξέρουμε και ξέρουμε ότι προσπαθεί για το γόητρό του να παίξει με αυτόν τον τρόπο. Αλλά πρέπει να καταλάβουμε ένα άλλο πράγμα. Η Κίνα παρόλο που είναι μονολιθική κομματικά, μέσα υπάρχουν πολλές τριβές. Άρα ο Πρόεδρος για να πάει να χτυπήσει την Taiwan και να παρουσιαστεί ως κάποιος που παίρνει την πρωτοβουλία, πρέπει να είναι σίγουρος ότι δεν φάει τα μούτρα του. Εμείς πρέπει να του εξηγήσουμε ότι θα τα φάει τα μούτρα του και θα ‘χει μεγάλο κόστος και μπορεί μετά να τον αμφισβητήσουν εντός της Κίνας. Γιατί το ίδιο έγινε και με τον Putin, θεωρούσε ότι θα τα καταφέρει με την πρώτη, αυτό που έχει σημασία είναι ότι σε επίπεδο επαφής με το ΝΑΤΟ είναι αυτός που θα φταίει για τη μεγαλύτερη αναδίπλωση συνόρων μεταξύ των δύο υπερδομών, ενώ δεν υπήρχε καμία προδιάθεση, δηλαδή η Φινλανδία και η Σουηδία δεν ήταν έτοιμες να κάνουν κάποια κίνηση και δεν είχε γίνει καμία επαφή. Αν τους είχαμε αφήσει να παίξουν ήρεμα που θέλαν στην Ουκρανία, σίγουρα θα η Φινλανδία θα είχε πρόβλημα τώρα. Εδώ όμως καταφέραμε να εξασφαλίσουμε ότι η Φινλανδία είναι προστατευμένη και το ίδιο και η Σουηδία, άρα πρέπει να υποστηρίξουμε την Ουκρανία ως το τέλος και νομίζω ότι το μήνυμα που δίνουν οι Αμερικανοί και βέβαια και οι Ελληνοαμερικανοί είναι ότι είναι πολύ ξεκάθαρο το πλαίσιο. Η Αμερική θα είναι στο πλευρό της Ουκρανίας έως το τέλος, όταν λέμε τέλος έως τη νίκη της Ουκρανίας, πράγμα το οποίο μπορεί να φαίνεται αδιανόητο, αλλά ξέρεις κάτι Λάμπρο μου, όταν ο Churchill έλεγε ότι θα νικήσει ποιος τον πίστευε. Αλλά το θέμα είναι ότι το πλήγμα που έκανε η Ιαπωνία στο Pearl Harbor έβαλε την Αμερική μέσα στο παιχνίδι, αυτό θα ‘ταν καλό να ‘χει στο μυαλό της και η Κίνα ότι η Taiwan μπορεί να είναι το ανάλογο για casus belli για την Αμερική, όπως ήταν και το  Pearl Harbor γιατί πολλοί εκείνη την περίοδο θεωρούσαν ότι ήταν απλώς  μία βάση στη Χαβάη και ποιος θα δώσει σημασία. Επειδή όμως ήταν ένα θέμα υψηλής στρατηγικής, αυτό έφτανε για να μπει η Αμερική στο πλευρό της Ευρώπης, στο πλευρό του Churchill και τελικά να ξετινάξει όλο το ναζιστικό και το γιαπωνέζικο σύστημα εκείνης της εποχής. Μην τα ξεχνάμε, τα ζήσαμε.

– Και ολοκληρώνοντας το θέμα της Ευρώπης, εδώ βλέπουμε ότι η Ευρώπη ξύπνησε αργά από μία αμεριμνησία στην οποία βρισκόταν, ανακαλύφθηκε τελικά ότι δεν έχει καν στρατό. Η δήλωση του Γερμανού Υπουργού Άμυνας Πιστόριους ότι αν χρειαστεί οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις να υπερασπίσουν τη χώρα, δεν μπορούν να το κάνουν, είναι αποκαλυπτική σε τι κόσμο ζούσε η Ευρώπη. Βλέπουμε διάφορες κινήσεις,  Ολλανδοί, Γερμανοί να ενοποιούν τις ένοπλες δυνάμεις τους, οι Σκανδιναβοί να δημιουργούν ενιαία αεροπορία, το ΝΑΤΟ και οι διάφοροι να λεν στους Ευρωπαίους: “φτιάξτε αμυντική βιομηχανία, φτιάξτε οικονομία πολέμου”, περί αυτού πρόκειται και η Ευρώπη ξαφνικά ξύπνησε κι ήρθε στον πραγματικό κόσμο, ήταν στην κοσμάρα της.

– Σωστά. Αλλά το θέμα είναι ότι ξύπνησε. Ακόμα κι αν υπάρχουν προσπάθειες από την Κίνα να ανοίξουν ένα διπλό μέτωπο ακόμα κι εντός της Ευρώπης, είναι λανθασμένη προσέγγιση, γιατί η Ευρώπη κατάλαβε ότι της λείπουν δύο πράγματα: ένα το στρατιωτικό, δύο το ενεργειακό. Και τα δύο μαζί είναι σημαντικά και  θεμελιακά σημεία για μία υψηλή στρατηγική. Δεν μπορεί λοιπόν η Ευρώπη να είναι σε μια χώρα των μπιζουνούρς που λέει: “αφού τα πάμε καλά σε πολιτικό επίπεδο και οικονομικό, όλα καλά”, διότι οι άλλοι παίκτες δεν είναι απαραίτητα ορθολογικοί, δεν μπορούν να κάνουν απλώς θεωρία παιγνίων και θα δοκιμάσουν τις αντοχές της Ευρώπης και της Αμερικής, κάνοντας  διάφορες κινήσεις για να δουν μέχρι που το πάμε εμείς. Εμείς πρέπει από την αρχή να τους πούμε ότι θα το πάμε μέχρι τέλους και δεν φοβόμαστε αυτές τις κινήσεις  γιατί μπορούμε να αναπτύξουμε και μία οικονομία πολέμου γιατί αυτό που είναι το πιο σημαντικό για μας δεν είναι η ειρήνη, όπως το προωθεί βέβαια και η Ρωσία και η Κίνα, αλλά η ελευθερία.

– Νίκο ευχαριστούμε πάρα πάρα πολύ. Καλή συνέχεια.

– Κι εγώ, να ‘σαι καλά.