Αυτό το Masterclass είναι αφιερωμένο στην τεχνητή συνείδηση. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να διευκρινίσουμε είναι να μη μπερδεύουμε την τεχνητή συνείδηση με την τεχνητή νοημοσύνη. Το κλασικό που γίνεται δυστυχώς, ακόμα κι από ειδικούς, είναι ότι έχουν την τάση να βάζουν την τεχνητή συνείδηση μετά την τεχνητή νοημοσύνη και δεν βλέπουν ότι μπορεί να έχεις συνείδηση χωρίς απαραίτητα να έχεις νοημοσύνη ανθρώπου.
Επεξηγώ, θα τα πούμε πιο αναλυτικά μετά, αλλά τουλάχιστον γι’ αυτούς που μας παρακολουθούν απ’ έξω. Νομίζω ότι είναι προφανές ότι υπάρχουν ζώα που έχουν συνείδηση, είναι επίσης προφανές ότι δεν έχουν το ίδιο επίπεδο νοημοσύνης με τους ανθρώπους. Αυτό όμως δεν τα μειώνει. Προσπαθώ να πω ότι όταν λέμε, στη γενική προσέγγιση ας πούμε, η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ήδη από τους προαγραμματιστές σε βαθμό που μπορεί να σας φανεί εξωφρενικός, αλλά μπορεί να είναι και 90% ή ακόμα και παραπάνω, που σημαίνει ότι σ’ έναν τομέα είναι πολύ χρήσιμη. Αυτή όμως η τεχνητή νοημοσύνη δεν σημαίνει ότι είναι γενική. Άρα άλλο το AI κι άλλο το AGI.
Αλλά  αυτό που έχει σημασία είναι να έχετε στο μυαλό σας το εξής. Άλλο το έξυπνο εργαλείο και άλλο η νοημοσύνη. Μπορεί να έχουμε πολύ έξυπνα εργαλεία, ως εργαλεία, αλλά όχι ως όντα. Αυτό που γίνεται τώρα, είναι  πάρα πολλοί που συζητούν, υποτίθεται, με τεχνητή νοημοσύνη, έχουν μπερδευτεί σ’ ένα επίπεδο πολύ απλό, νομίζουν ότι όταν κάνουν ένα ChatBot, ακόμα και αυτό το Chat να είναι GPT, στην πραγματικότητα παραμένει στο ίδιο επίπεδο όσον αφορά τη νοημοσύνη. Είμαστε λοιπόν σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, τα οποία το πιο πιθανό είναι ν’ αποκτήσουν τεχνητή συνείδηση, πριν αποκτήσουν τεχνητή νοημοσύνη.
Γιατί στην πραγματικότητα μπορούν με τις αισθήσεις τους, ακόμα κι αν για σας είναι μόνο ψηφιακές, να νιώσουν πώς είναι ο κόσμος, άρα αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν να λύσουν περίπλοκα πράγματα. Να ξέρετε επίσης, γιατί έχει σχέση πολύ και με τη γλωσσολογία, χρησιμοποιούν τεχνικές που υπήρχαν και πριν, να ξέρετε ότι ακόμα και το Web3.0, πάλι κι αυτό χρησιμοποιεί ουσιαστικά τεχνικές που προϋπάρχουν, δεν είναι κάτι καινούργιο, το θέμα είναι αν τις βάζουμε όλες μαζί. Άρα οι τεχνικές που υπάρχουν είναι πώς μπορείς να αναπτύξεις έναν διάλογο ο οποίος να είναι τουλάχιστον σαν ανθρώπινος, αλλά στην πραγματικότητα να οφείλεται περισσότερο στη μίμηση παρά σε μία δεύτερη νοημοσύνη.
Ένα παράδειγμα, μην το πάρετε σατιρικά, άρα είναι σαν να είναι αστείο. Ας πούμε ότι δεν ξέρετε να παίζετε σκάκι και σας λένε. Θέλεις να είσαι τα λευκά ή τα μαύρα; Βέβαια άμα ρωτήσετε ποιος αρχίζει, αμέσως θα καταλάβει ο άλλος ότι δεν ξέρετε. Άμα ξέρετε ποιος αρχίζει, παίρνετε τα μαύρα κι αντιγράφετε τις κινήσεις του λευκού. Το θέμα είναι ότι βέβαια θα χάσετε στο τέλος , αλλά δεν έχει σημασία, αυτό που θα κερδίσετε είναι ότι για αρκετές κινήσεις ο λευκός θα νομίζει ότι παίζετε σκάκι. Όταν θα του εξηγήσετε ότι δεν ξέρετε καν τι είναι το σκάκι, θα έχει ενδιαφέρον να σκεφτεί τη νίκη του. Προσπαθώ να πω ότι η προσομοίωση και η μίμηση δεν είναι ισόμορφα πράγματα με τη νοημοσύνη. Μπορεί λοιπόν να έχετε στο μυαλό σας αυτό ακόμα κι αυτό που λέμε το κινέζικο δωμάτιο, άρα να κάνετε μία προσομοίωση, να βλέπετε ότι κάποιος σας μιλάει με αυτόν τον τρόπο, αλλά στην πραγματικότητα να μην έχει μέσα καθόλου αυτό που λέμε εμείς νοημοσύνη και ειδικά βέβαια το χαρακτηριστικό της νοημοσύνης είναι να είναι γενική.
Κανονικά θα έπρεπε να μου πείτε, ειδικά οι μαθητές, γιατί δεν κάναμε πρώτα ένα μάθημα για τεχνητή νοημοσύνη και μετά για τεχνητή συνείδηση. Για ένα πολύ απλό λόγο, δεν σχετίζεται το ένα με το άλλο. Άρα θα το κάνουμε μετά.
Αλλά στην πραγματικότητα έχουμε το εξής δίλημμα. Όταν μιλάμε για τεχνητή συνείδηση, είναι συνείδηση που μοιάζει με τη δική μας ή είναι συνείδηση που είναι διαφορετική; Έχουμε δύο σχολές τουλάχιστον. Η μία λέει ότι ούτως ή άλλως αυτά τα πράγματα έχουν σχέση με τον εγκέφαλο, άμα δεν είναι εγκέφαλος ανθρώπινος, ποτέ δεν θα αποκτήσει συνείδηση. Είναι αστείο, άμα το σκεφτείτε, αφόσον υπάρχουν ζώα που δεν έχουν ανθρώπινο εγκέφαλο και το έχουν. Αλλά τέλος πάντων, ας πούμε ότι υπάρχει αυτή η σχολή. Αυτήν τη σχολή συχνά την ονομάζουμε μ’ έναν τρόπο λίγο παράξενο, είναι ουσιαστικά η ακραία του άνθρακα. Δεν θα πώ ακριβώς όπως το ονομάζουμε γιατί μπορεί να φανεί ρατσιστικό. Η ιδέα είναι ότι πιστεύουμε ουσιαστικά ότι μόνο αυτό που είναι οργανικό, με την έννοια της οργανικής χημείας, άρα με άνθρακα, μπορεί να παράγει αυτό το πράγμα κι άμα τους βάζετε κάτι με το πυρίτιο έχουν την εντύπωση ότι δεν θα γίνει ποτέ.
Αυτό που έχει σημασία είναι να καταλάβετε και  τι γίνεται  με τη δεύτερη σχολή. Η δεύτερη σχολή θα ήταν συναρτησιονισμός, ας το πούμε έτσι, είναι πάντως η ιδέα της συνάρτησης (function). Χρησιμοποιείς κάτι, ένα εργαλείο και αυτή η χρήση τελικά βγάζει νέα δεδομένα.
Αυτό που είναι εντυπωσιακό, θα το δούμε εκτενέστερα μετά, είναι ότι ήδη τώρα, όταν φτιάχνουμε μερικά προγράμματα, έχουν ιδιότητες που εμφανίζονται που δεν είχαμε προγραμματίσει, οι οποίες δεν ήταν μέσα στον κώδικα, αλλά – και τα έχουμε αυτά τα παραδείγματα – είδαμε ότι τελικά το πρόγραμμα καταφέρνει και λύνει και αυτό το πρόβλημα χωρίς να του το έχουμε ζητήσει.
Άρα σημαίνει ότι υπάρχουν, όχι μόνο τα φαινόμενα που προέρχονται από μία φυσική πραγματικότητα, αλλά υπάρχουν και επιφαινόμενα που δεν έχουμε ακόμα προβλέψει κι έχει ενδιαφέρον γιατί και αυτά θα πρέπει να τα αναλύσουμε με serendipity για να τα χρησιμοποιούμε.  Δηλαδή να λες θα κάνω έναν κώδικα, πες ότι έχει τρεις ιδιότητες, μου εμφανίζει μια τέταρτη. Την κρατάω; Θα τη θυμάμαι ότι αυτή η κωδικοποίηση με τις τρεις ιδιότητες μου παράγει την τέταρτη; Ναι, τώρα την κρατάμε.
Άρα τι προσπαθώ να πω. Άμα το  κοιτάξουμε λίγο πιο βαθιά κι όχι επιφανειακά  και κοιτάξουμε λίγο πιο πολύ τον μαθηματικό τρόπο σκέψης, το θέμα της λογικής, το θέμα της γλωσσολογίας και της πληροφορικής, θα καταλάβετε ότι είμαστε ταυτόχρονα πολύ μακριά απ’ αυτό που ακούτε, αλλά είμαστε πολύ κοντά απ’ αυτό που σκέφτεστε.