Αυτό το Masterclass έχει ως στόχο τη βαθύτητα η οποία θα είναι απαραίτητη για να δούμε τη συνέχεια του Ελληνισμού και στο πλαίσιο της Ελλάδας. Άρα δεν θ’ αναφερθούμε στα κλασικά δημοσιογραφικά και τις αναλύσεις οι οποίες συχνά είναι ρηχές και δυστυχώς μετά από μερικές ώρες δεν έχουν πια νόημα. Θα κοιτάξουμε τα πράγματα όχι για τις εφημερίδες αλλά για τα βιβλία. Θέλουμε να δούμε πώς θα λειτουργήσει αυτό το αποτέλεσμα. Εγώ το βλέπω ήδη σαν ένα αποτέλεσμα, μιλάω για το εκλογικό κι όχι για τα αποτελέσματα των εκλογών, σαν ένα κλείσιμο μιας παρένθεσης, η οποία προσπάθησε να επιβάλει έναν άλλον τρόπο σκέψης όσον αφορά την έννοια της δημοκρατίας και για μένα η δημοκρατία επανέρχεται σ’ ένα στρατηγικό πλαίσιο, το οποίο δεν εξαρτάται τόσο πολύ από το καθαρά πολιτικάντικο, αλλά πιο πολύ από την ίδια τη στρατηγική, η οποία επηρεάζει τα δεδομένα. Τι εννοώ μ’ αυτό. Εννοώ ότι όταν μιλάμε απλώς για το θέμα της αναλογίας, θα το πω έτσι θεωρητικά, θα καταλάβουμε ότι η αναλογία εκ φύσης δεν είναι ένας ισομορφισμός. Κατά συνέπεια έχει και δευτερεύοντα που μπορεί να μπλοκάρουν την κατάσταση. Να καταλάβουμε το εξής. Η δημοκρατία είναι πιο πολύ μια ισορροπία ή μία αρμονία; Για τους περισσότερους είναι μία ισορροπία, η οποία πρέπει να σταθμιστεί μ’ έναν τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορούμε να πούμε ότι μέχρι εδώ μπορούμε να κάνουμε κάτι, μέχρι εκεί μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, πιο πέρα δεν γίνεται. Τι εννοώ μ’ αυτό. Πολλοί βρίζουν όπως ξέρετε τη δημοκρατία, αλλά εμένα μ’ αρέσει, γιατί αυτό το βρίσιμο γίνεται μόνο στις δημοκρατικές χώρες, που σημαίνει τελικά ότι είναι αυτοαναφορικό. Οι άνθρωποι είναι της τάσης του  Gödel. Σου λέει, εμείς είμαστε μέσα στη δημοκρατία, μπορούμε να βρίσουμε τη δημοκρατία, ούτως ή άλλως δεν θα πάθουμε κάτι. Αυτοί που είναι σε άλλα συστήματα, εντελώς τυχαία, δεν τα βρίζουν. Άρα ας πάρουμε λοιπόν ότι το βρίσιμο είναι παραδοσιακό. Αυτό που θέλω να πω είναι το εξής. Η δημοκρατία δέχεται πολλές κριτικές και κάθε φορά αναρωτιόμαστε κατά πόσο είναι καλή. Αυτό που βλέπουμε σε βάθος χρόνου είναι ότι η δημοκρατία είναι από τα πιο ανθεκτικά συστήματα και δεν λέω το βέλτιστο, λέω από τα πιο ανθεκτικά συστήματα που μπορεί να απορροφήσει πολλά λάθη από τον εκλογικό παράγοντα. Έχει μια προϋπόθεση που μπορεί να είναι ένα πρόβλημα για μερικούς, γιατί ο καθένας έχει δικαίωμα να ψηφίσει με τα δεδομένα του. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι απαραίτητα ξέρει τι πρέπει να ψηφίσει, αλλά βέβαια θεωρητικά  μπορεί να μάθει και από άλλους ή μελετώντας τι θα μπορούσε να κάνει. Αυτό που έχει σημασία είναι η πρόσβαση. Η πρόσβαση δεν σημαίνει όμως γνώση. Μετά το αποτέλεσμα δεν έχει πια τόσο σημασία η πρόσβαση αλλά η γνώση, γιατί το αποτέλεσμα θα ορίσει μία νέα σκακιέρα. Όσο τα κομμάτια δεν είναι πάνω στη σκακιέρα, οποιοσδήποτε μπορεί να πει ότι παίζει σκάκι, αφού δεν είναι επάνω. Μόλις τοποθετηθούν πάνω στη σκακιέρα και έρχεται κάποιος και λέει παίξε, λες τώρα, εγώ δεν ξέρω, εγώ απλώς βάζω τα κομμάτια. Όταν κάνουμε την ανάλυση για την τοποθέτηση των κομματιών και των πιονιών πάνω στη σκακιέρα, εγώ βλέπω ότι πολλοί, ακόμα και σκακιστές, δεν ξέρουν ακριβώς γιατί ιστορικά τοποθετήθηκαν με αυτόν τον τρόπο και για ποιο λόγο έχει νόημα και για ποιο λόγο κρατήσαμε. Υπάρχουν βέβαια κι άλλες απόψεις, ότι θα μπορούσαμε να τα βάλουμε διαφορετικά, να δούμε άμα μπορούμε να παίξουμε διαφορετικά. Υπάρχει αυτό. Άρα υπάρχει αυτή η σταθερότητα. Τι εννοώ. Η σταθερότητα έχει μια δομή κι έχει μερικά στοιχεία που εμπεριέχουν μια παγκοσμιότητα. Αυτό που έχει λοιπόν σημασία στη δημοκρατία είναι  ότι δεν είναι μία ισορροπιά μεταξύ δημοκρατικών και μη δημοκρατικών. Στην πραγματικότητα είναι μια αρμονία μεταξύ του δήμου και του κράτους. Γιατί δεν είναι μια ισορροπία; Είναι πολύ απλό, γιατί το κράτος και ο δήμος δεν είναι πράγματα που είναι συγκρίσιμα. Δεν μπορεί να βάλετε μια οριοθέτηση και να πείτε αυτό ανήκει σ’ αυτό, αυτό ανήκει στο άλλο. Άρα το κράτος θέλει μια οργάνωση και ο δήμος θέλει μια ελευθερία. Αν τα συνδυάσουμε μαζί μ’ έναν τρόπο αρμονικό, θα δούμε ότι μία από τις επιλογές που έχουμε είναι η δημοκρατία. Άρα όταν προσπαθούμε τώρα να αλλάξουμε το εκλογικό σύστημα και να βάλουμε άλλες παραμέτρους για να υπάρχει κάποιο συμφέρον, τότε μπαίνουμε σ’ ένα επικίνδυνο πλαίσιο, το οποίο όμως μπορούμε να το καθορίσουμε, γιατί ξέρουμε ακριβώς πώς παίζεται αυτό το παίγνιο, εφόσον υπάρχει μοντελοποίηση για το τι γίνεται. Δυστυχώς πολλοί, επειδή δεν έχουν τεχνικές γνώσεις και ούτε βέβαια μαθηματικές ικανότητες, πρέπει πρώτα να το δείξει η πραγματικότητα και μετά να καταλάβουν τι έδειξε, ενώ θα μπορούσε να ήταν ένα πείραμα σκέψης και να λέγαμε, ας κάνουμε μια προσομοίωση, ποια θα ήταν τ’ αποτελέσματα. Άρα εδώ είδαμε ένα ωραίο φαινόμενο για εμένα. Είναι ότι ευτυχώς δεν χρησιμοποιήσαμε πολλές προσομοιώσεις, μία μας έφτασε και τώρα, εφόσον έγινε η διορθωτική κίνηση, ξαναμπαίνουμε σε κάτι το ορθολογικό. Τι εννοώ μ’ αυτό. Φανταστείτε τώρα ότι το παίρνετε το σκάκι και ξαφνικά έτσι λέτε, για λόγους πιο δημοκρατικούς, δεν μ’ αρέσει που ο πύργος είναι στη γωνία. Πού θέλεις να τον βάλεις; Δεν ξέρω, όπου να είναι εκτός από τη γωνία. Εφόσον το δοκιμάζει, μετά βλέπει ότι δεν πάει, δεν μιλάω για το ροκέ που έχει καταργηθεί και μετά τελικά λέει, νομίζω ότι καλύτερη θέση είναι η γωνία. Και μετά λοιπόν ο ειδικός του λέει μπράβο για την επιλογή σου, είναι τέλεια. Αυτό κάναμε σήμερα.