84677 - Καταγραφή: Η αιχμή της Ελληνο-Αμερικανικής συμμαχίας
Ν. Λυγερός
Όταν μιλούμε για την Ελληνο-Αμερικανική συμμαχία, για πολλούς, ακόμα κι από εμάς, είναι κάπως αφαιρετικό, ενώ υπάρχουν έγγραφα, υπάρχει ένα σημαντικό πλαίσιο, ξεκάθαρο σε επίπεδο ιστορίας, γιατί ποτέ δεν ήμασταν σε σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, αλλά βλέπουμε ουσιαστικά τις συμφωνίες που υπογράψαμε και το 2021 και 2022, καταλαβαίνουμε ότι σιγά-σιγά αυτό που γίνεται είναι ότι ολοκληρώνεται μια προσπάθεια συνολική. Άρα τώρα αυτό που έχουμε ζήσει στην Αμερική με την πρόσφατη τροπολογία που υπερψήφισε το Κογκρέσο ουσιαστικά για τη δημιουργία αμερικανικών βάσεων στα ελληνικά νησιά, δηλαδή ποια είναι η ιδέα; Θέλουν να επεκτείνουν ουσιαστικά την παρουσία της Αμερικής στα νησιά μας, είναι ένας τρόπος να υπάρχει με τρόπο ενεργοποιημένο αυτή η συμμαχία και να μην είναι απλώς παθητική και μια συμμαχία που να είναι απλώς ένα κείμενο διπλωματικό. Άρα αυτό σημαίνει ότι η απόφαση που είχε παρθεί ήδη από τη Γερουσία στο ίδιο πλαίσιο και ήταν θετική και τώρα έρχεται να ενισχυθεί και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στην Αμερική, έχουμε λοιπόν τα δύο σώματα που μπορούν τώρα να περάσουν αυτή την ιδέα και στον Πρόεδρο Biden. Αυτό που έχει σημασία λοιπόν είναι ότι δεν πρέπει να δούμε αυτό που έγινε τώρα, το ’23, ως ένα απομονωμένο γεγονός αλλά μία συνέχεια μιας προσπάθειας διαχρονικής που έχει ενεργοποιηθεί πολύ περισσότερο τα πρόσφατα χρόνια με την επικαιροποίηση της Συμμαχίας και επίσης με την ενίσχυσή της. Άρα αυτό που έχει σημασία για εμάς είναι το εξής. Δεν μπορούμε απλώς να λέμε ότι έχουμε προβλήματα στο Αιγαίο με τους Τούρκους. Επειδή οι Τούρκοι είναι μέσα στο ΝΑΤΟ, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα. Αυτό που έχει σημασία είναι 1) το Αιγαίο να μην είναι προσβάσιμο από τη Ρωσία, όπως το θέλει πολλές φορές για διάφορους λόγους, το ξέρουμε ακόμα και από την εποχή των Ορλωφικών, 2) το θέμα της ουδετερότητας του ΝΑΤΟ σε γενικό πλαίσιο που είναι λογικό όταν οι χώρες είναι και οι δύο μέσα στο ΝΑΤΟ, μπορεί να ανατραπεί εντός του ΝΑΤΟ με τοπικές συμμαχίες που υπάγονται στο ΝΑΤΟ οι οποίες όμως εμποδίζουν τις παρεμβάσεις της Τουρκίας σε σχέση με την Ελλάδα, γιατί δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει όταν υπάρχει η παρουσία, όχι μόνο των Αμερικανικών βάσεων αλλά πολύ απλά των Αμερικανών στην περιοχή. Τι προσπαθώ να πω μ’ αυτά τα δεδομένα. 1) Ότι άμα έχουμε αυτή την παρουσία μάς βοηθάει για τα θέματα που έχουν σχέση με την ΑΟΖ, μάς βοηθάει για τα θέματα που έχουν σχέση βέβαια με τους υδρογονάνθρακες. Ξέρουμε πολύ καλά ότι έχουμε μια συμφωνία και μια κοινοπραξία μεταξύ της Ελλάδος και της Αμερικής, πολύ ξεκάθαρα με τα Ελληνικά Πετρέλαια και με την Exxon Mobil, κατά συνέπεια ξέρουμε ότι θέλουμε να κάνουμε επενδύσεις σ’ αυτόν τον τομέα. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι θα παίξουμε και με τον αγωγό East Med αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα, θα το αναλύσουμε εκ των υστέρων. Αυτό που έχει σημασία λοιπόν είναι ότι δεν πρέπει να κοιτάζουμε τα πράγματα μόνο σε επίπεδο στρατιωτικό, πρέπει να κοιτάζουμε γεωπολιτικά το όλο θέμα. Γεωπολιτικά, γεωοικονομικά, γεωστρατηγικά μας συμφέρει αυτή η παρουσία γιατί είναι μια υλοποίηση αυτών των συμφωνιών, η οποίας είναι πιο ενεργή, δηλαδή ουσιαστικά παίζουν έναν πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην περιοχή και αυτό δυσκολεύει πάρα πολύ βέβαια την Τουρκία να λέει ό,τι θέλει με τα νησιά μας, με τις γκρίζες ζώνες, με τη γαλάζια πατρίδα κ.λπ. Αυτό λοιπόν που έχει σημασία είναι ότι τα δύο σώματα στην Αμερική συμφωνούν και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί σημαίνει ότι είμαστε σ’ ένα πλαίσιο που συμφωνούν όλα τα κόμματα και αυτό δίνει έναν εθνικό χαρακτήρα στην Αμερική. Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να προστατέψουν περισσότερο την Ελλάδα και αυτό έχει σημασία γιατί κανονικά, το θυμάστε ότι ήδη από την εποχή δόγματος Τρούμαν, η Ελλάδα και η Τουρκία πάνε πακέτο κι έτσι έγινε και για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Αυτό που όμως πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η συνεχής προσπάθεια της Τουρκίας να επεκταθεί, να διεκδικήσει πράγματα εντελώς ανούσια, εντελώς παράλογα, προβληματίζει. Και δεν προβληματίζει μόνο τους Έλληνες αλλά προβληματίζει και τους Αμερικανούς και βέβαια και τους νατοϊκούς. Κατά συνέπεια καταλαβαίνουν τώρα, γιατί έχουμε αποδείξει και την αξιοπιστία μας, ότι πρέπει να βασιστούν περισσότερο πάνω στην Ελλάδα παρά σε μια Τουρκία σε σχέση με τη Μέση Ανατολή, όπως θα γινόταν στο παρελθόν. Τώρα λοιπόν η Ελλάδα, επειδή είναι αξιόπιστη, ισχυρή, επανδρωμένη όσον αφορά τις δυνάμεις της και ουσιαστικά με μια παρουσία δυναμική στην τελική, είναι ένας πολύ καλός σύμμαχος για τους Αμερικανούς. Άρα αυτό σημαίνει ότι είμαστε μέσα στο πλαίσιο του Rimland, το συνεχίζουμε ενεργά, προστατεύουμε και οι δύο μας τα ίδια συμφέροντα στην περιοχή και μιλάω τώρα πιο πολύ για τη Μεσόγειο και όχι μόνο για το Αιγαίο, κι αυτό που έχει σημασία είναι ότι όταν εμείς παίζουμε και με την Κύπρο και με την Αίγυπτο και με το Ισραήλ, είναι καλό να έχουμε συμμάχους όπως είναι οι Αμερικανοί, όπως είναι και οι Γάλλοι σε σχέση με το ΝΑΤΟ και να είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο και το αποδείξαμε με τις συμφωνίες μας, έτσι ώστε αυτό να βάζει στη θέση της την Τουρκία και να μη θεωρεί ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Άμα θέλει να τα λέει ας τα λέει, αλλά να μην τα παίρνουμε σοβαρά. Αυτή η απόφαση τώρα που πάρθηκε στην Αμερική από τη Βουλή των Αντιπροσώπων έρχεται να ενισχύσει τη Γερουσία, είναι κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί ουσιαστικά η δραστηριότητα που θα έχουν οι Αμερικανοί και με πρόσθετες βάσεις, ουσιαστικά είναι μια διεύρυνση και αυτή έχει σημασία γιατί την ίδια ώρα που κάνουν αυτά τα πράγματα με την Ελλάδα, ουσιαστικά αποσύρονται σιγά-σιγά κι από την Τουρκία. Άρα αυτή η σχέση που υποτίθεται ότι ήταν μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας, ήταν μια σχέση ισορροπίας και δεν υπάρχει, είναι κάτι που έχουμε απλώς στο μυαλό μας, προτιμούμε μια σχέση αρμονίας με την Αμερική μέσα στο νατοϊκό πλαίσιο, προσέχοντας τις δραστηριότητες της Τουρκίας γιατί παίζει συχνά και με το θέμα της Ρωσίας, το βλέπουμε και με το Ουκρανικό, κατά συνέπεια εδώ είναι ένα ξεκάθαρο πλαίσιο, μια ξεκάθαρη απόφαση η οποία είναι πολύ θετική κι γι’ αυτό χαιρόμαστε για τα αποτελέσματα που θα φέρει στο μέλλον.