84865 - Καταγραφή: Δυναμική γεωπολιτική

Ν. Λυγερός

Όταν είσαι μία χώρα που συνορεύει με εχθρούς κι όχι μόνο με συμμάχους, τη γεωπολιτική την έχεις μέσα στο πετσί σου. Δεν είναι ανάγκη να σκεφτείς με έναν ιδιαίτερο τρόπο για το πώς λειτουργεί, γιατί είναι η ζωή σου, μπορεί να είναι και ο θάνατός σου. Άρα σε αυτό το παιχνίδι ζωής και θανάτου, πρέπει να σκεφτείς διαφορετικά, γιατί δεν έχεις πολλές επιλογές, άμα κάνεις ένα λάθος μπορεί να είναι μοιραίο, άμα κάνεις μία λανθασμένη συμμαχία μπορεί να είναι επικίνδυνη και άμα υπερεκτιμήσεις έναν εχθρό και αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα. Αυτό που έχει σημασία είναι να καταλάβεις καλά τις δικές σου ικανότητες, να καταλάβεις καλά το πώς σε βλέπει και πώς τον βλέπεις, να κοιτάξεις ποια είναι η τοποθεσία σου, άρα πρέπει η γεωπολιτική σου να έχει και μία γεωστρατηγική εμβέλεια για να μπορείς να την υποστηρίξεις γεωπολιτικά, όταν λοιπόν έχεις αυτά τα δεδομένα, τα οποία λειτουργούν φυσικά, όταν αυτό λειτουργεί για τη χώρα σου εδώ και αιώνες και αν ξαφνικά αυτή η χώρα γίνεται εντελώς ανεξάρτητη, τότε πρέπει αμέσως να βρεις ποιες συμμαχίες έχουν σημασία για να μπορείς να ανταπεξέλθεις σε εχθρικές κινήσεις που μπορεί να είναι εχθρικές μόνο και μόνο με την παρουσία τους, γιατί δημιουργούν μια επιρροή και αυτή η επιρροή είναι ήδη μία παρέμβαση πάνω στην πραγματικότητά σου. Κατά συνέπεια αυτό το εργαλείο πρέπει να το σκεφτείς κάπως διαφορετικά και άμα μπορείς να το ενισχύσεις ενεργειακά, είναι ακόμα καλύτερο γιατί σου επιτρέπει να έχεις μία ανεξαρτησία, να μπορείς να λειτουργήσεις αυτόνομα και να μπορείς να είσαι και ελκυστικός προς τους άλλους, γιατί θέλουν να έχουν μία συμμαχία με κάποιον που έχει ιδιαιτερότητες και στον τομέα της ενέργειας και στον τομέα της στρατηγικής. Άμα τα σκεφτούμε όλα αυτά πακέτο και σκεφτούμε παραδείγματος χάριν πώς λειτουργεί το νορβηγικό μοντέλο, έχει ενδιαφέρον γιατί έχουμε μία χώρα που είναι ανεξάρτητη από το 1905, έχουμε μία χώρα που ανήκει στο ΝΑΤΟ από το 1949, έχουμε μία χώρα που αξιοποιεί τους υδρογονάνθρακές της και έχει δημιουργήσει ένα μοντέλο το οποίο είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση. Άρα, γιατί έχει ενδιαφέρον άμα το δούμε με αυτόν τον τρόπο; θα μπορούσε κάποιος να πει “μα είναι μια μικρή χώρα, δεν έχει μεγάλες δυνατότητες“, μην ξεχνάμε για τα ελληνικά δεδομένα, ο πληθυσμός της είναι ο μισός της Ελλάδος και κάποιος που θα έκανε αυτήν την ανάλυση, θα θεωρούσε ότι δεν έχει μεγάλες δυνατότητες για να εκφραστεί, ειδικά αν υπάρχει ένας μεγάλος εχθρός στην κοντινή περιοχή ή ακόμα και να συνορεύει, εναντίον αυτής της χώρας. Στην πραγματικότητα όμως βλέπουμε ότι υπάρχει αυτό το πλαίσιο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τι γινόταν πριν, το βάθος το στρατηγικό που υπάρχει, δεν πρέπει να ξεχνάμε και άλλες εποχές, γιατί δεν είναι μόνο η Ελλάδα που είχε άλλες εποχές που λειτουργούσε διαφορετικά, υπάρχουν και άλλες χώρες όπως είναι και η Νορβηγία. Κατά συνέπεια λοιπόν, όταν το βλέπουμε αυτό το παράδειγμα και βλέπουμε και πώς σκέφτεται τον κόσμο σε σχέση με τον Ατλαντικό, βλέπουμε πώς σκέφτεται τον κόσμο σε σχέση με τη θάλασσα, σε σχέση με την ενέργεια, έχει ενδιαφέρον να σκεφτούμε ότι δεν είναι μόνο χαρακτηριστική η χώρα με τα fjords της, αλλά και με τα νησιά της και με το δίκτυο που έχει με τα ποτάμια της. Κατά συνέπεια, άμα το δούμε αυτό σαν μοντέλο που μπορεί να φαίνεται εντελώς εξωτικό για τα ελληνικά δεδομένα, πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν έχουμε μία χώρα που έχει μία πρωτεύουσα που ίσα-ίσα είναι στο ένα εκατομμύριο, όταν η δεύτερη πόλη της είναι πάνω κάτω στο ένα τέταρτο, έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς λειτουργεί σ’ αυτό το επίπεδο και πώς λειτουργεί μέσα στη συμμαχία. Άρα, άμα το πάρουμε σαν παράδειγμα και το αναλύσουμε λίγο πιο βαθιά, θα καταλάβουμε ότι δεν είναι επειδή είχε προβλήματα πχ με τη Σουηδία που δεν τα καταφέρνει, είχε συμμαχικές σχέσεις και ιστορικές σχέσεις και με τη Δανία και με την Σουηδία, ακόμα και σε βασιλικό επίπεδο. Το θέμα ποιο είναι; είναι ότι είναι μία χώρα που μπορεί να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο και όταν εξετάζουμε τι κάνει, ας πούμε, για το ουκρανικό, βλέπουμε ότι έχει μία πορεία, η οποία είναι στρατηγική, δεδομένη, παρέχει μία βοήθεια που είναι συνεχόμενη και είναι προγραμματισμένη σε πενταετία. Αν τα δούμε όλα αυτά μαζί, καταλαβαίνουμε ότι αποτελεί έναν αξιόπιστο σύμμαχο και είναι σημαντικό να το έχουμε στο μυαλό μας γιατί μερικές φορές αναρωτιόμαστε ποιο είναι το παράδειγμα που μπορούμε να ακολουθήσουμε. Βλέπουμε μεγάλα παραδείγματα με μεγάλες δυνάμεις και λέμε ότι εμείς είμαστε διαφορετικοί, αλλά θα ήταν καλο να δούμε τι μπορεί να κάνει μία δύναμη η οποία έχει μία σκέψη, η οποία μπορεί να είναι ακόμα και μοναδική, η οποία μπορεί να λειτουργήσει διαφορετικά ενώ δεν είναι μία υπερδύναμη και παρόλα αυτά να παίξει ένα σημαντικό ρόλο σε μία συμμαχία, χωρίς να είναι το τσιράκι κανενός, γιατί έχει αρκετά στοιχεία θεμελιακά, μέσα στον πυρήνα της για να αποτρέψει επιθέσεις, για να αντιστρέψει σχέσεις και να δημιουργήσει δεσμούς οι οποίοι όντως λειτουργούν διαχρονικά γιατί αυτοί είναι ένα στήριγμα, μία πλατφόρμα όχι μόνο εξόρυξης, αλλά ανάπτυξης.