Λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή ακούμε πολύ συχνά εκφράσεις του τύπου «αυτό είναι μια τακτική», «αυτό είναι μια στρατηγική» και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση, η οποία να είναι συγκεκριμένη. Άρα αυτό το podcast έχει αυτόν τον στόχο. Να διευκρινίσουμε ποια είναι η διαφορά και τι σημαίνει η τακτική και τι σημαίνει η στρατηγική σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο, ακόμα και της θεωρίας πολέμου του Clausewitz. Η ιδέα ποια είναι αρχικά. Η τακτική πρέπει να φανταστούμε ότι είναι ένας μικρός στόχος, ο οποίος είναι τοπικός και ο οποίος υλοποιείται σε τοπικό επίπεδο με σχετικά τοπικά μέσα. Άμα τα πούμε με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να είναι λίγο αφαιρετικό, αλλά αυτό σημαίνει ότι όλα τα πράγματα τα οποία θα λειτουργήσουν θα είναι σ’ ένα πλαίσιο εχθρικό, εφόσον θα υπάρχει μια αντιπαράθεση, αλλά είναι όλα τοπικά και ακόμα πιο σημαντικό, για να είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο, είναι όλα ορατά. Δηλαδή μια κίνηση τακτικής τη βλέπουμε και δεν έχουμε ανάγκη να κάνουμε πολλές προβλέψεις. Αυτό που θα ήταν καλό βέβαια, είναι να το σκεφτούμε από πριν. Άμα θέλουμε να κάνουμε μια αναλογία σε σχέση με το σκάκι, πρέπει να φανταστείτε ότι όταν κάνετε ένα ματ σε δύο κινήσεις, τρεις κινήσεις ή περισσότερες, είστε ήδη μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, δηλαδή μόνο το τακτικό. Είναι στημένη η σκακιέρα, είναι τοποθετημένα όλα τα κομμάτια και δεν έχεις να αναπτύξεις μια στρατηγική. Πρέπει απλώς να βρεις μια ιδέα τοπική, η οποία υλοποιείται επιτόπου χωρίς μεγάλη δυσκολία. Όταν περνάμε στις σπουδές, είναι λίγο διαφορετικό το πλαίσιο και πιο έντεχνο. Άρα πριν τη διαφοροποίηση μεταξύ της τακτικής και της στρατηγικής, που ήταν το κλασικό παράδειγμα στο παρελθόν, τώρα υπάρχει βέβαια κι η έννοια της επιχείρησης. Αυτή η έννοια της επιχείρησης είναι μια επινόηση της Σοβιετικής  Ένωσης, άρα είναι ένα ενδιάμεσο. Είναι κάτι πιο γενικό από μία τακτική και πιο  ειδικό από μία στρατηγική. Όταν περνάμε τώρα στο θέμα της στρατηγικής καθαρά, η στρατηγική είναι λίγο πιο αφαιρετική με την έννοια ότι πρώτον δεν είναι ορατή, έχει ένα βάθος χρόνου που είναι πολύ μεγαλύτερο, πρέπει να παίξει μ’ έναν πολλαπλό τρόπο και λειτουργεί σε ολικό πεδίο δράσης και όχι σε τοπικό, χρησιμοποιεί πόρους που μπορεί να είναι σε μεγάλη απόσταση για να υλοποιήσει έναν στόχο, μπορεί αυτοί οι πόροι να είναι σε μεγάλη απόσταση, όχι μόνο από τον στόχο, αλλά μεταξύ τους και ουσιαστικά λειτουργεί σ’ ένα κρυφό δίκτυο, το οποίο θα εμφανίσει μόνο το αποτέλεσμα. Η μόνη εξαίρεση βέβαια από τη στρατηγική που είναι ορατή, είναι η έννοια του δόγματος. Άρα για να το θυμόμαστε και να είναι λίγο πιο ξεκάθαρο, η τακτική είναι απόλυτα ορατή και η στρατηγική είναι μέσα στο αόρατο. Άμα θέλουμε πάλι να κάνουμε την αναλογία, πρέπει να θυμόμαστε ότι το σκάκι είναι 95% τακτική, 5% στρατηγική, ενώ το Go είναι το ανάποδο, που είναι πάνω από 90% στρατηγική και έχει ένα 10% το οποίο είναι η τακτική. Άρα τα σχήματα είναι διαφορετικά, καλό είναι να ξέρουμε κι από τα δύο στρατηγικά παίγνια, όταν ακούμε κάτι το θεωρητικό και βέβαια είναι ακόμα καλύτερο να κοιτάξουμε μερικά έργα τα οποία είναι πολύ σημαντικά στον τομέα, όχι μόνο «περί Πολέμου», αλλά πρέπει να έχουμε και στο μυαλό μας τη «Στρατηγική» του Liddell Hart, γιατί είναι θεμελιακά έργα μέσα στον τομέα και μας επιτρέπουν να δούμε λίγο διαφορετικά τις καταστάσεις ακόμα και τώρα, γιατί αλλιώς δεν έχουμε το υπόβαθρο να τις αναλύσουμε. Σε αυτόν τον τομέα είναι καλό να έχουμε επίσης στο μυαλό μας το έργο του Luttwak.