85909 - Καταγραφή: Τα Χαρακτηριστικά της Ευριστικής

Ν. Λυγερός

Όλοι ξέρουμε πόσο σημαντική είναι η ευρηματικότητα όταν υπάρχει ένα πλαίσιο για επίλυση προβλημάτων. Αυτό όμως που μπορεί να μη μελετάμε μ’ έναν ξεκάθαρο τρόπο και λόγω άγνοιας, είναι πώς λειτουργεί αυτή η ευριστική, το Heuristics. Στην πραγματικότητα λοιπόν, άμα το εξετάσουμε ορθολογικά, θα καταλάβουμε ότι πρέπει να έχουμε  μερικά νοητικά σχήματα, όπως είχε καθορίσει και ο μαθηματικός Pólya, αλλά όχι μόνο αυτός. Το βέπουμε και στο πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης με τον Minsky, το βλέπουμε επίσης με τον Hofstadter. Αν κοιτάξουμε πώς λειτουργεί, θα δούμε ότι πρέπει να έχουμε πολλές κινήσεις για να βρούμε κάτι το συγκεκριμένο. Μπορεί να εκμεταλλευτεί ακόμα και τη serendipity. Όμως αυτή η ευριστική δίνει δυνατότητες μεγαλύτερης ελευθερίας σε βαθμό, όταν λύνουμε ένα πρόβλημα, έτσι ώστε να επιτρέψει να έχουμε περισσότερες ερμηνείες και περισσότερες δυνατότητες. Δηλαδή προσπαθεί να μη μας βάλει σε μία αδιέξοδο, όταν εξετάζει το δέντρο αποφάσεων πηγαίνει συχνά εκεί που υπάρχουν πολλά κλαδιά για να μπορεί να είναι πιο πλαστική η δραστηριότητά της, δηλαδή να έχει πλαστικότητα και να μπορεί να αλλάξει γρήγορα τοποθέτηση, έτσι ώστε στο τέλος να πούμε εμείς πόσο ευρηματική είναι αυτή η λύση. Όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι πρόκειται για μία τεχνική, μάλλον πολλές τεχνικές που λειτουργούν σαν στρατηγικό μείγμα, έτσι ώστε να εντοπίσουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία του προβλήματος, ακόμα καλύτερα τις ιδιομορφίες του προβλήματος, και μετά να μπορούν να πλέξουν ένα δίκτυο πάνω στο οποίο θα χτίσουν την επίλυση. Άρα έχει ενδιαφέρον γιατί μπορούμε να το δούμε στον τομέα των μαθηματικών, μπορούμε να το δούμε στον τομέα των επιστημών ειδικά για δύσκολα προβλήματα, εμφανίζεται βέβαια αυτό το πλαίσιο και σε στημένα παιχνίδια τα οποία τα λέμε ακαδημαϊκά, όπως είναι τα στρατηγικά παίγνια όπου πρέπει, όταν εξετάζουμε μία θέση, να δούμε πολλές επιπτώσεις ταυτόχρονα και να βρούμε πώς λειτουργεί η λύση όταν είμαστε σ’ ένα μη ομαλό πλαίσιο. Γιατί άμα υπάρχει μία ομαλότητα, είναι εύκολο, λύνουμε σταδιακά το πρόβλημα και βλέπουμε με αυτόν τον τρόπο ότι καταλήγουμε στη λύση. Όμως μερικές φορές, κι είναι αυτό που γίνεται πιο συχνά με τα δύσκολα προβλήματα, δεν υπάρχει εύκολο μονοπάτι, υπάρχουν πολλά μονοπάτια, μερικά είναι πολύ δύσκολα να τα εντοπίσουμε, όχι να περπατήσουμε πάνω τους, γιατί αφού τα βρήκαμε μπορούμε να το κάνουμε. Αλλά να δούμε ποια είναι η είσοδος, αυτή είναι η δυσκολία. Άρα αυτή η ευριστική μας επιτρέπει να εντοπίσουμε πιο εύκολα πού βρίσκονται οι δυσκολίες.