Προπαρασκευαστικό Έγγραφο στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών

Washington, 29 Αυγούστου 1974

ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Η Ελληνική Λαϊκή Διάθεση

Οι Έλληνες είναι θυμωμένοι με τις ΗΠΑ γιατί οι εναλλακτικές λύσεις είναι είτε πολύ απογοητευτικές είτε πολύ δυσάρεστες. Θα έπρεπε να είναι θυμωμένοι με τους Τούρκους, και είναι, αλλά δεν έχουν την πολυτέλεια να απαντήσουν στρατιωτικά στους Τούρκους γιατί ξέρουν ότι πιθανότατα δεν θα μπορούσαν να κερδίσουν.

{…}  που κατηγορούν τον εαυτό τους, {…}  Παρόλο που η κυβέρνηση Καραμανλή δεν συμμετείχε στην απόφαση για την εκδίωξη του Μακάριου, δεν θα ήταν πολιτικό να τιμωρούνται υπερβολικά εκείνοι που ήταν σε μια εποχή που ο Καραμανλής επιχειρεί να αναπτύξει ευρεία υποστήριξη.

Αλλά κάποιος πρέπει να κατηγορηθεί για την ταπείνωση που υπέστησαν οι Έλληνες για τα γεγονότα στην Κύπρο τις τελευταίες έξι εβδομάδες. {…}  Αυτή η έννοια προέρχεται από μια μακρά ιστορία εμπλοκής μεγάλων δυνάμεων στην ελληνική πολιτική.

H Θέση του Καραμανλή

Ο Καραμανλής δεν συμμερίζεται την άποψη του μέσου Έλληνα πολίτη σχετικά με την έκταση της ευθύνης των ΗΠΑ για τις ελληνικές ανατροπές στην Κύπρο. {…}, ο Καραμανλής μάλλον ένιωσε υποχρεωμένος να κάνει κάποια δραματική χειρονομία για να καθησυχάσει την κοινή γνώμη και οι ενέργειές του εναντίον του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ έχουν σχεδιαστεί, εν μέρει, για να ανακουφίσουν αυτήν την απογοήτευση.

{…} η Washington θα ενθαρρυνθεί να επηρεάσει τους Τούρκους για να μετριάσουν τη θέση τους. {…} Έγινε μεγάλος στόμφος στην πρόθεση της Αθήνας να αποσυρθεί από το ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, αλλά οι Έλληνες αξιωματικοί δεν έχουν ακόμη διαταχθεί να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους σε διάφορες εντολές του ΝΑΤΟ και η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει τρόπους να διατηρήσει διάφορες συνδέσεις με το ΝΑΤΟ ακόμα κι αν υποδεικνύει την πρόθεσή του να αποσυρθεί επισήμως.

{…}

Η θέση της Αριστεράς

Προς το παρόν, η αριστερά βρίσκεται σε μειονεκτική θέση γιατί είναι άσχημα ανοργάνωτη και χωρισμένη σε ξεχωριστές παρατάξεις. {…}

Τα αναφερόμενα σχέδια του σχισματικού αριστερού Ανδρέα Παπανδρέου είναι λιγότερο καθησυχαστικά. {…} «αδυσώπητο αγώνα» {…}  αυτό θα συνεπάγεται μια εκστρατεία διαδηλώσεων και δημόσιων ταραχών που έχουν σχεδιαστεί για να ανατρέψουν την κυβέρνηση Καραμανλή και να εκτινάξουν  τον Παπανδρέου  στην εξουσία.

{…} Μια τέτοια πολιτική θα ενίσχυε τη θέση του με τη δεξιά, αλλά θα μπορούσε επίσης να συσπειρώσει την αριστερά γύρω από τον Παπανδρέου, ο οποίος θα μπορούσε στη συνέχεια να είναι σε θέση να αμφισβητήσει σοβαρά την κυβέρνηση.

{…} Αυτή η επιλογή θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποια δυσαρέσκεια στους υποστηρικτές του Καραμανλή στη δεξιά, αλλά πιθανότατα θα μπορούσε να τους πείσει για το πιθανό μακροπρόθεσμο πλεονέκτημα μιας τέτοιας πολιτικής, ιδίως όσον αφορά τον Παπανδρέου.

Η απόδοση του Καραμανλή μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα η απειλή του να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, υποδηλώνει ότι τάσσεται υπέρ του φλερτ της αριστεράς. {…}  Σύμφωνα με πληροφορίες, σκέφτεται να νομιμοποιήσει το υποστηριζόμενο από τη Μόσχα κομμουνιστικό κόμμα, ιδιαίτερα εάν λάβει κάποια ένδειξη ότι μπορεί να εγκαταλείψει τη σημερινή στενή σχέση του με τον Παπανδρέου.

{…}

Ωστόσο, οι προσπάθειες του Καραμανλή να συγκρατήσει την αριστερά και να αντιμετωπίσει τον Παπανδρέου θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο είτε από μια ταπεινωτική διευθέτηση του Κυπριακού είτε από επιτυχημένες τουρκικές καταπατήσεις στο Αιγαίο. {…}

Προοπτικές για σχέσεις με τις ΗΠΑ

{…} αλλά τείνει να την «αναδιαρθρώσει». {…}  Ο αξιωματούχος τόνισε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα δεν είχε καμία επιθυμία να εγκαταλείψει τη θέση της στο δυτικό στρατόπεδο ή να έχουν παραιτηθεί οι ΗΠΑ από τον ρόλο τους ως ο στενότερος φίλος της Ελλάδας.

{…}  Ο στρατός φέρεται να θεώρησε τις κινήσεις του Καραμανλή κατά των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ως λυπηρές αλλά αναγκαίες δεδομένης της αποτυχίας των ΗΠΑ να παράσχουν περισσότερη υποστήριξη στην ελληνική υπόθεση για την Κύπρο. {…}  οι περισσότεροι στρατιωτικοί πιθανότατα δεν θα ήθελαν να συνεχίσουν τέτοιες κινήσεις περαιτέρω και θα μπορούσαν ακόμη και να προτιμήσουν να ακυρωθούν μόλις ηρεμήσουν τα πνεύματα. {…} Κατά συνέπεια, ο Καραμανλής θα στοχεύει πιθανώς να περιορίσει τη ζημιά στις ελληνικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ που προκύπτουν από το Κυπριακό και όχι να την επιδεινώσει.

{…} Παρακινείται προς αυτή την κατεύθυνση από τα πολιτικά και οικονομικά οφέλη της στενότερης ένταξης στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και τους συναφείς θεσμούς. {…}

Οι Γάλλοι είναι ο προφανής υποψήφιος για να αναζητήσουν βοήθεια οι Έλληνες επειδή είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στον κόσμο, λόγω της δικής τους χαλαρής σχέσης με το ΝΑΤΟ και επειδή ο Καραμανλής έχει εδραιώσει φιλογαλλικά αισθήματα κατά τα έντεκα χρόνια της εξορίας του στο Παρίσι. {…}   ως ευάλωτη την κυβέρνηση Καραμανλή  σε μια πρόκληση από την ελληνική αριστερά.

{…}

Αν τα πράγματα οξύνονταν πραγματικά…

Εάν η Ελλάδα αναγκαστεί να αποδεχθεί μια ταπεινωτική διευθέτηση για την Κύπρο ή εάν δεν λάβει την υποστήριξη που θεωρεί επαρκή από τις ΗΠΑ στη διαμάχη για το Αιγαίο, {…} Αυτή η πίεση θα προερχόταν από την αριστερά {…}

Εάν ο Καραμανλής αποτύχει να λάβει σοβαρά μέτρα σε τέτοιες περιστάσεις, η κυβέρνησή του είτε θα παραιτηθεί  ή θα ανατραπεί  από έναν συνασπισμό αριστερών, τόσο εντός όσο και εκτός του στρατού. {…} θα είχε σχεδόν σίγουρα αριστερό ή τουλάχιστον ουδέτερο προσανατολισμό, πιθανότατα θα διέκοψε τους εναπομείναντες δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.

Σε πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο:  https://lygeros.org/63533-en/, συντεταγμένου στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 10-08-2022
Η μεταφράσασα, βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος: Ι.Τ.
Επιμέλεια: Στ. Παπαχατζή