385 - Η προσωπικότητα του προσωπικού
Ν. Λυγερός
Σ’έναν επιχειρησιακό τομέα αν και το προσωπικό θεωρείται ως ένας σημαντικός παράγοντας, σπανίως ο κόσμος τον βλέπει ως την ουσία του. Μελετούμε βέβαια την αποτελεσματικότητα και τη λειτουργικότητά του όχι όμως στο ανθρώπινο επίπεδο. Η επιχείρηση όπως και γενικότερα, το σύστημα αναλύει το άτομο ως συλλογή ιδιοτήτων, που αφορούν τον τομέα τους. Έτσι δημιουργείται το παράδοξο της ατομιστικής εταιρείας: ένα σύνολο ανθρώπων που δεν είναι ανθρώπινο σύνολο.
Όμως η γνωστική έννοια της ομάδας προσφέρει ένα δυναμικότερο πλαίσιο για την επίλυση δύσκολων προβλημάτων. Κι έτσι όπως η επιχείρηση τουλάχιστον για εξωτερικούς λόγους είναι αναγκασμένη να δημιουργήσει ομάδες επίλυσης για να εξασφαλίσει την ύπαρξη της σαν οικονομική οντότητα, πρέπει να σκεφτεί την έννοια του προσωπικού μ’ένα διαφορετικό τρόπο.
Έτσι λοιπόν η φυσιολογική εξέλιξη της ιδέας του προσωπικού ακολουθεί τα γνωστικά δεδομένα δίχως την ύπαρξη αναγκαστικών και οικονομικών λόγων. Άρα η επίτευξη στόχων προσεγγίζεται στην συνεργασία. Κι η συνεργασία ως αντικείμενο της γνώσης δεν είναι παρά το μείγμα ελεύθερης πρωτοβουλίας, συμπληρωματικότητας, διαφοροποίησης. Έννοιες που δεν συμπίπτουν με το κλασσικό μοντέλο του προσωπικού.
Σ’αυτό το νέο πλαίσιο, η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του προσωπικού είναι το επόμενο βήμα. Πρέπει όμως να λειτουργεί ελεύθερα κι όχι σαν έλεγχος εκ μέρους της διοίκησης διότι σε μια πρώτη φάση δεν αναζητούμε τις κλασικές έννοιες. Έτσι ακόμα και η διοίκηση πρέπει να δώσει ένα ενεργό παρόν σ’αυτή την προσπάθεια. Μ’αυτό τον τρόπο η ίδια η εταιρεία τονίζει ότι τα αρχικά στοιχεία της συνεργασίας δεν αποτελούν ένα ιεραρχικό σύστημα και παράλληλα αποδεικνύει την ανάγκη της ύπαρξης ενός εξωτερικού βλέμματος. Η χρήση της ομάδας ως γνωστικό αντικείμενο που ανακαλύπτει συνεργατικά και δυναμικά τα νοητικά σχήματα ενός προβλήματος προκαλεί την αναθεώρηση της τοπικής δομής για να δημιουργηθεί μια ολική οντότητα. Και το εξωτερικό βλέμμα λειτουργεί ως καθρέφτης με την έννοια της σκέψης πάνω στην σκέψη. Αυτός ο γνωστικός καθρέπτης δίνοντας την εικόνα της στην εταιρεία έτσι λειτουργεί ως ομάδα επίλυσης προσφέρει ένα δυναμικό feedback.
Η δυσκολία της επίλυσης των προβλημάτων διευκολύνει τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της. Η συνεργασία προσφέρει στο προσωπικό έναν τρόπο ανακάλυψης των ιδιοτήτων. Διότι το ακραίο πλαίσιο λειτουργεί σαν πεδίο δράσης ανθρωπίνων σχέσεων εφόσον εξαφανίζει τους τυπικούς και ιεραρχικούς παράγοντες της εταιρείας. Παραθέτοντας τα ανθρώπινα στοιχεία η ίδια εταιρεία γίνεται πιο ανθρώπινη. Ανακαλύπτοντας μέσω του εργαστηρίου την προσωπικότητα του προσωπικού, η εταιρεία συνειδητοποιεί τα χαρακτηριστικά της και γνωρίζοντας τα όρια του καθενός μπορεί να αναπτύξει μια δυναμική στρατηγική για να τα ξεπεράσει ομαδικά.
Μαθαίνοντας να μαθαίνουμε κι ανακαλύπτοντας τα νοητικά σχήματα της ομαδικής σκέψης ερμηνεύουμε διαφορετικά τον κόσμο. Έτσι και η γενική προσφορά του εργαστηρίου μέσω της γνώσης που διαμορφώνεται σε γνωριμία αποδεικνύει ότι η δυναμική μιας εταιρείας προέρχεται από την προσωπικότητα του προσωπικού της.