Σε 5 ομάδες 6 ατόμων δώσαμε 4 προβλήματα για να εξετάσουμε τις συνεργατικές τους ικανότητες. Το πρώτο αφορά στο προφίλ των ατόμων που αποτελείται από 5 θετικά και 5 αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα τους και πιο γενικά δίχως περιορισμούς της προσωπικότητάς τους. Η ιδέα όπως το εξηγήσαμε στο προηγούμενο άρθρο είναι η προϋπόθεση μιας καλής συνεργασίας, είναι η γνώση των μελών της ομάδας. Εφόσον ο καθένας έγραψε τα 10 στοιχεία του, ρωτήσαμε κάθε ομάδα και πιο συγκεκριμένα τα 5 άτομα να θυμηθούν τα χαρακτηριστικά του έκτου. Μετά από μία πολλαπλή προσπάθεια είδαμε ότι οι ομάδες δύσκολα κατάφερναν να βρουν τα 10 στοιχεία. Αυτό απέδειξε σε όλους ότι δεν αναπτύχθηκε μία κοινή μέθοδος που θα επέτρεπε στην ομάδα μία αποτελεσματική λύση του προβλήματος όπως οι ακόλουθες: καθένας διαλέγει ένα άτομο και θυμάται μόνο τα δικά του χαρακτηριστικά (άρα 10 στοιχεία αντί τα 50 που χρειάζεται ο καθένας δίχως μέθοδο) ή καθένας θυμάται 2 από τα χαρακτηριστικά των άλλων 5. Το πρώτο πρόβλημα όμως είναι ότι οι ομάδες δεν αντιλήφθηκαν ότι αυτό το πρώτο πρόβλημα ανήκε όντως στο βιωματικό εργαστήρι με θέμα «Δημιουργικότητα και συνεργασία» κι έτσι δεν προσπάθησαν καν να συνεργαστούν για να θυμηθούν όλα τα χαρακτηριστικά τους.

Το δεύτερο πρόβλημα ήταν λεκτικό. Κάθε ομάδα έπρεπε να βρει λέξεις που έχουν την ίδια ορθογραφία, αλλά με διαφορετικό τόνο. Μερικές ομάδες χρησιμοποίησαν την ιδέα του γραμματέα, δηλαδή όλοι ψάχνουν αλλά μόνο ένας γράφει, της ιδεοθύελλας και τον καταμερισμό ρόλων. Δεν πρόσεξαν όμως ότι σ’ αυτό το σχετικά εύκολο πρόβλημα, ο στόχος ήταν η ανάλυση της ευρηματικής διαδικασίας. Οι περισσότερες ομάδες δεν μπόρεσαν να καταγράψουν τη στρατηγική που ακολούθησαν αναγκάζοντας τα μέλη τους να συνειδητοποιήσουν ότι υπήρχε έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού. Άσχετα αν αρχικά νόμισαν ότι αποτελούσαν μία ομάδα, τελικά έγινε αποδεκτό από όλους ότι ήταν μόνο ένα σύνολο.

Πριν δώσουμε το θέμα του τρίτου προβλήματος, κάναμε μία οργανωτική επέμβαση υποχρεώνοντας όλες τις ομάδες να χρησιμοποιήσουν το κεντρικό μέρος του τραπεζιού τους και να γράφει μόνο ένας για όλους. Το πρόβλημα με τις 8 βασίλισσες ανάγκασε τις ομάδες να ζωγραφίσουν μία μεγάλη κοινή σκακιέρα και μερικές χρησιμοποίησαν τις καραμέλες της αίθουσας για να διευκολύνουν τις κινήσεις. Οι περισσότερες ομάδες κατάφεραν να το λύσουν χωρίς όμως να μπορέσουν και πάλι να αναλύσουν με ακρίβεια τη στρατηγική τους και να διαφοροποιήσουν την εξήγηση από την περιγραφή. Κι αυτό αποτελεί μία πρακτική απόδειξη έλλειψης εμπειρίας σ’ αυτόν τον τομέα.

Το τελευταίο πρόβλημα που ήταν αριθμητικό απέδειξε ότι ο κυριότερος στόχος, ακόμα και για μέλη του κυπριακού συνδέσμου συνεργατικής μάθησης, δεν είναι η συνεργασία και η μάθηση των μεθόδων της, αλλά η απλή λύση του προβλήματος. Όλοι κοιτάζουν τη σκιά και δεν βλέπουν το σώμα. Δεν βλέπουν ότι σε τέτοιου είδους πειράματα σημασία δεν έχει η λύση των προβλημάτων που είναι απλώς μία επίπτωση της νοητικής προσπάθειας, μα η συναντίληψη της δύναμης της συνεργασίας και της πολυπλοκότητας της δομής της. Όπως και κάθε σύμπλεγμα είναι απλό όταν το κοιτάζουμε μονόπλευρα, έτσι και η συνεργασία. Όπως το λέει και η ίδια η λέξη, η συνεργασία χρειάζεται πολλή δουλειά, όχι μόνο για να την κατανοήσουμε αλλά και για να τη μεταδώσουμε σε άλλους. Το να μάθεις κάτι είναι πάντα δύσκολο, το να το διδάξεις είναι πάντα δυσκολότερο διότι πρέπει πρώτα να μάθεις να μαθαίνεις.