81345 - Καταγραφή αποσπάσματος e-Masterclass: Διδασκαλία ενάντια στον ραγιαδισμό
Ν. Λυγερός
Αυτό το Masterclass είναι αφιερωμένο στη Διδασκαλία ενάντια στον ραγιαδισμό. Θα κάνω αμέσως μια εισαγωγή έτσι για να το χαρείτε αμέσως. Είχαμε μία συζήτηση μέσα στο μάθημα με τους Ελληνοαυστραλούς μου και σε κάποια φάση τους λέω: Εσείς τον ραγιαδισμό πώς τον λέτε; Και τέλος πάντων το βρήκαν ότι είναι ragiadism, είναι πάνω κάτω το ίδιο, αλλά ένας από τους δύο βρήκε κι ένα άλλο και μου λέει «Δάσκαλε λέγεται επίσης και ass-kissing». Και το βρήκα τόσο cute που παραλίγο ν’ αλλάξω την αφίσα, αλλά φοβήθηκα να μην το γράψουν μ’ αυτόν τον τρόπο και μετά να μου φύγετε. Μόνο μερικοί θα είχαν μείνει, φαντάζομαι μερικές δεν ενδιαφέρονται, αλλά τέλος πάντων. Η ιδέα ποια είναι. Είναι ότι μια τέτοια έννοια που είναι τόσο βαθιά, τρόπος του λέγειν, έχει ενδιαφέρον που τη μετέφρασαν με αυτόν τον τρόπο, ο οποίος είναι πολύ χαρακτηριστικός και μ’ αρέσει γιατί μ’ ενοχλεί πάρα πολύ, όταν προσπαθούν μερικοί, υποτίθεται διανοούμενοι, γιατί δεν υπάρχει άλλη λέξη, να μας εξηγήσουν ότι οι Πόντιοι είναι οθωμανοί Έλληνες. Γιατί το έχουμε ζήσει και αυτό. Είναι αυτός ο ουδετερισμός που στο τέλος δεν ξέρεις για ποιο πράγμα μιλούν. Μιλούν για τους δικούς μας μόνο ή για τους δικούς τους; Και ποιοι είναι οι δικοί τους; Άρα εδώ τουλάχιστον με το ass-kissing είναι πολύ ενδιαφέρον. Και μη νομίζετε, γι’ αυτούς που δεν καταλαβαίνουν καλά αγγλικά, δεν είναι το asking, όπως πιστεύετε, έχει επιπλέον. Άρα λέω απλώς, άμα το λέγαμε με αυτόν τον τρόπο, θα είχε ενδιαφέρον. Θα προσπαθήσω να το πλασάρω σε καμία εκπομπή. Ο Καλαρρύτης αντέχει. Τώρα να το πω κατευθείαν έτσι; Δεν ξέρω, αλλά μπορεί και στην Κρήτη να το πλασάρω, γιατί κατάλαβα ότι στην Κρήτη μπορούμε να πούμε και κάτι εκφράσεις που εγώ τις έμαθα πλαγίως και μετά κατάλαβα ότι μπορώ και ν’ απαντήσω μ’ αυτόν τον τρόπο και κανένας δεν έχει λιποθυμήσει. Βέβαια αυτά δεν θα μπορούν να ακούγονται από όλα τ’ αυτιά, αλλά ούτως ή άλλως απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι για αυτιά. Βλέπετε ότι έχουμε ρέντα.
Άρα προσπαθώ να πω το εξής. Όταν πήραμε τον πίνακα (της αφίσας) ήταν για να δείξω ότι ενώ μας εξηγούν πολύ ότι το κρυφό σχολειό δεν υπάρχει, δεν πειράζει άν δεν υπάρχει, θα το φτιάχναμε γι’ αυτούς. Αυτό μπορείτε να απαντάτε. Δηλαδή για σένα θα το έφτιαχνα το Κρυφό Σχολειό. Γιατί το χρειαζόμουν.
Το άλλο είναι πώς αυτός ο ραγιαδισμός αποτελεί ένα νοητικό υπόβαθρο βαθύ, το οποίο είναι απόλυτα συμβατό με τον κομμουνισμό. Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβετε ιδεολογικά τον κομμουνισμό. Μόνο του είναι εύκολο, γιατί λέτε ότι είναι ο Μαρξ, είναι αυτό και τα λοιπά. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι πώς άνθρωποι που δεν έχουν καθόλου αυτήν την κουλτούρα, γιατί δεν είναι πολιτισμός, πώς ξαφνικά βρέθηκαν να είναι σε αυτό το πλαίσιο. Και η εξήγησή μου είναι σχετικά απλή, είναι ότι μετά από 400 χρόνια ραγιαδισμού, όπου λειτουργείς με το φαινόμενο της μάζας, γιατί δεν έχεις πρόσβαση σε τίποτ’ άλλο, όταν έρχεται μια ιδεολογία της μάζας θεωρείς ότι είναι το ίδιο. Αλλά κοιτάξτε πώς πάει τώρα. Μπορούμε να πούμε πολλά πράγματα για τους σοβιετικούς, αλλά όχι αυτό που θα πω για τους άλλους. Άλλο να είσαι σοβιετικός κι άλλο να είσαι ραγιάς σοβιετικών. Άμα το κοιτάξετε ορθολογικά, θα δείτε ότι αν ο κομμουνισμός ήταν μόνο ο μαρξισμός σαν συνέχεια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει μια ιδεολογική υπόσταση, η οποία γεννήθηκε με τον Μαρξ, με τον Ένγκελς, κ.λπ.. Αυτό όμως που βλέπουμε σε φάση υλοποίησης είναι ότι ο κομμουνισμός δεν λειτούργησε στη Γερμανία, υποτίθεται εκεί που γεννήθηκε. Αλλά λειτούργησε στη Ρωσία, όπου δεν ήταν να γεννηθεί, γιατί ήμασταν σε μία αυτοκρατορία. Μάλιστα η Σοβιετική Ένωση θα λειτουργήσει μετά, εννοώ μετά το 1922. Άρα ξεκινάει το 1917 μ’ έναν τρόπο και συνεχίζει διαφορετικά. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ετυμολογικά ο κομμουνισμός προέρχεται από την Κομμούνα, άρα είναι αυτό που έιναι κοινό και ήταν αυτό στη Γαλλία. Αυτό το ξέχασαν οι κομμουνιστές. Μετά ιδεολογικά προερχόταν από τον μαρξισμό. Αυτό το ξέχασαν οι κομμουνιστές. Τελικά επέλεξαν, θα μπορούσαμε να πούμε τώρα, τον σοβιετισμό. Γιατί εκεί πέρα ήταν στο μυαλό τους η πρώτη υλοποίηση. Από κει και πέρα έγινε σαν να ήταν η πηγή. Η πηγή όμως δεν είχε παράγει ένα έργο. Υπήρχαν διανοούμενοι που ήταν ικανοί να παράγουν έργα, αλλά όχι αυτό. Έχει ενδιαφέρον όταν διαβάζουμε τον Ντοστιγιέφσκι και βλέπουμε τι λέει για τα Δαιμόνια, που το μεταφράζουμε εμείς στα ελληνικά οι Δαιμονισμένοι, στην πραγματικότητα έκανε κριτική ήδη γι’ αυτές τις τάσεις πριν καν υπάρξουν, εφόσον αυτός πεθαίνει το 1881. Ήταν η υπόθεση Νετσάγιεφ (Неча́ев). Άρα θέλω να πω ότι άμα το δούμε με αυτόν τον τρόπο, καταλαβαίνουμε το εξής. Η σωστή ορολογία γι’ αυτό που λέμε κομμουνισμός, είναι απλώς ραγιαδισμός Σοβιετικής Ένωσης. Άμα το λέγαμε με αυτόν τον τρόπο ή ακόμα καλύτερα με τον αγγλικό τρόπο που σας είπα πριν, θα ήταν πολύ πιο ξεκάθαρα. Κι όταν κάποιος σου λέει ότι είναι αυτής της τάσης, θα του λες ωραία, ξέρω, τώρα ξέρω. Για εμένα γιατί είναι σημαντικό αυτό. Πολύ συχνά δυσκολευόμαστε να ονοματίσουμε μια βαρβαρότητα και τελικά χρησιμοποιούμε την ονομασία της βαρβαρότητας για να περιγράψουμε τη βαρβαρότητα. Αλλά δεν είναι το δικό μας το λεξιλόγιο. Ξαναεξηγώ. Κάθε φορά που έχουμε ένα σύστημα εξουσίας, το οποίο καταπατά τους ανθρώπους, όταν οι άνθρωποι αντιστέκονται, τους λένε τρομοκράτες. Αλλά θα είχε ενδιαφέρον εμείς, για την Ελληνική Επανάσταση, να λέμε οι Έλληνες τρομοκράτες, όχι ήρωες, να λέγαμε οι τρομοκράτες. Να μη λέγαμε για ηρωισμό, να λέγαμε για τρομοκρατία. Αυτό θα ήταν το λεξιλόγιο των άλλων. Άρα οι άλλοι κάθε φορά, όταν καταπατούν τους ανθρώπους, χρησιμοποιούν μια δική τους έννοια για να χαρακτηρίσουν τους ανθρώπους. Ο ραγιαδισμός κάνει ένα άλλο τεχνικό λάθος, είναι ότι στην πραγματικότητα εμείς χρησιμοποιούμε τις λέξεις της βαρβαρότητας για να χαρακτηρίσουμε τη βαρβαρότητα. Άμα το βάλετε έτσι με τον κομμουνισμό, μπορεί να μην το πιάσετε, αλλά θα σας το πω λίγο διαφορετικά. Ποιος από σας θα έλεγε για τον Χίτλερ ότι είναι ο φύρερ; Κανένας. Θα τον πείτε απλώς Χίτλερ. Άρα το περιγράφετε. Δεν το ονοματίζετε με τον τρόπο που θέλουν. Άμα μιλήσουμε για άλλους δικτάτορες, ποιος από σας θα έλεγε τον Μουσολίνι ντούτσε; Κανένας. Ποιος θα έλεγε από σας τον Φράνκο caudillo; Κανένας. Τώρα λοιπόν πήρα ανθρώπους της ακροδεξιάς. Λέω λοιπόν τώρα, άμα το καταλάβετε, σε σχέση με τον Στάλιν, ο Στάλιν πρώτα απ’ όλα είναι παρατσούκλι του. Είναι από το Γεωργία. Άρα υποτίθεται ότι είναι ο ατσαλένιος. Αλλά αυτός ήθελε επίσης να τον λένε πατερούλη. Εγώ δεν έχω δει κάποιον που να τον περιγράφει με αυτόν τον τρόπο. Άρα τι προσπαθώ να σας πω; Υπάρχει μια λανθασμένη διατύπωση όσον αφορά τον κομμουνισμό. Το σοβιετικό είναι ξεκάθαρο γιατί λέει ότι δεν υπάρχει πια ο κρατικός φορές με την έννοια που το ξέρουμε, υπάρχει μόνο το σοβιέτ. Για εμένα το σοβιέτ ήταν ακριβώς, όπως ήταν στην οθωμανική αυτοκρατορία το βιλαγιέτ. Αλλά θα είχε ενδιαφέρον να το σκεφτείτε με αυτόν τον τρόπο, να πείτε σε ένα οθωμανό, «είχατε και σεις σοβιέτ»; Ή να πείτε σ’ έναν σοβιετικό «είχατε και σεις βιλαγέτια»; Γιατί μπορεί τότε μερικοί από τους δικούς μας να καταλάβαιναν ότι σιγά σιγά, οσμωτικά, πήγαν από μία βαρβαρότητα στην άλλη. Αυτοί που δεν το κάνουν αυτό, είναι πολύ απλά οι δικοί μας, που ζούσαν σε περιοχές που δεν πάτησε κανένα πόδι τούρκικο. Αυτοί δεν κάνουν ποτέ αυτό το μπέρδεμα. Άρα άμα το δείτε με αυτόν τον τρόπο, είναι ότι από τη στιγμή που ονοματίσετε σωστά με ποιον έχετε να κάνετε, τότε καταλαβαίνετε για ποιο πράγμα παλεύετε.
Επανέρχομαι τώρα. Στην Ελληνική Επανάσταση, γιατί θα κάνουμε και τα δύο μαζί, υπάρχει η έννοια του Δασκάλου. Μερικές φορές το λέμε και Διδάσκαλος του Γένους λίγο πιο λόγια, αλλά αυτή είναι η ιδέα. Όλοι αυτοί που τους λέγαμε εμείς, που βέβαια δεν τους λέγαμε τότε, τους λέγαμε μετά, όπως είναι οι Απόστολοι που ήταν πρώτα Μαθητές. Όλους αυτούς πώς τους έβλεπαν οι Τούρκοι; Μα θεωρούσαν ότι αυτοί είναι δάκτυλος εναντίον της αυτοκρατορίας. Θεωρούσαν ότι ήταν ύπουλοι λόγω θρησκείας, επειδή ήταν χριστιανοί, θεωρούσαν ότι ήταν ύπουλοι, επειδή ήταν Διδάσκαλοι και αφύπνιζαν τον λαό μας. Σας υπενθυμίζω ότι ακόμα και η Φιλική Εταιρεία, που βέβαια εμείς τη λέμε Φιλική Εταιρεία, οι οθωμανοί, το ξέρουμε από τα αρχεία του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή, την ονόμαζαν Μυστική Εταιρεία. Δεν θα είχε πλάκα να τη λέγαμε και εμείς Μυστική; Επειδή είμαστε του ραγιαδισμού, να τη λέμε όπως το λέμε αυτοί. Μα θα χάναμε όλο το νόημα. Άρα για μας είναι η Φιλική Εταιρεία και θα παραμείνει η Φιλική Εταιρεία. Αλλά γιατί έχει ενδιαφέρον. Γιατί ο Καραθεοδωρή διαβάζει τα αρχεία της οθωμανικής αυτοκρατορίας και μετά από δεκαετίες συνεχίζουν να τη λένε με αυτόν τον τρόπο. Γιατί είναι ένας τρόπος επίσης που είναι αρνητικός. Λες τι είναι αυτή η Μυστική Εταιρεία. Ενώ είναι απλώς η Φιλική Εταιρεία. Εμείς δεν έχουμε άλλη. Μπορεί να πούμε ότι έχουμε έναν σύνδεσμο που είναι ο φίλος των τάδε. Αυτό το κάνουμε συχνά. Αλλά βλέπετε ότι λόγω ιστορίας δεν χρησιμοποιούμε Φιλική. Ακόμα κι όταν το κάνουμε με ανανέωση θα πούμε Νέα Φιλική Εταιρεία λέγοντας ότι είναι ακριβώς η συνέχεια των προηγούμενων. Άρα λεω απλώς ότι όταν μιλάμε για τη Διδασκαλία εναντίον του ραγιαδισμού, δεν είναι για να μη φιλάτε αυτό του πιστεύετε στα αγγλικά. Είναι κάτι πιο βαθύ κι η ιδέα είναι ότι ο ραγιαδισμός, όπως και ο κομμουνισμός, μας θέλουν κάτω. Ο ραγιαδισμός μάς θέλει κάτω για να είναι πάνω. Ο κομμουνισμός, είναι ακόμα πιο έντεχνο, μας θέλει κάτω για να είμαστε όλοι ίδιοι, ίσοι. Άρα η έννοια της ισότητας έχει έρθει από κάτω. Δηλαδή για να είμαστε όλοι ίσοι, ας είμαστε όλοι κάτω. Κι εγώ λέω και βέβαια να είμαστε ίσοι και να έχουμε τις ίδιες αξίες, αλλά γιατί να είμαστε κάτω. Γιατί λοιπόν να είμαστε εθελοντικά σκλάβοι. Όταν υπάρχει η Διδασκαλία, είναι για να σ’ ανεβάσει πάνω. Θα πούμε ότι όλοι οι μαθητές αξίζουν κάτι, είναι ισάξιοι, αλλά προς τα πάνω, προς το φως. Εδώ λοιπόν, αυτό που θέλουμε εμείς με τη Διδασκαλία είναι να εντοπίσουμε τις σκιές, γιατί όταν εντοπίζεις τις σκιές, μετά ξέρεις από πού έρχεται το σκοτάδι. Η Διδασκαλία είναι εναντίον του σκοταδισμού. Αν αυτός ο σκοταδισμός είναι ακροαριστερός ή ακροδεξιός ή ακρο-δεν ξέρω τι, δεν μας ενδιαφέρει, εμάς δεν πρέπει να μας χαρακτηρίζει. Δεν θέλουμε ούτε ακροαριστερούς ούτε ακροδεξιούς, γιατί πολύ απλά είμαστε θεμελιακά δημοκράτες. Όχι μόνο με την έννοια την παλιά, γιατί προσέξτε, την έννοια την παλιά ο μόνος που τη σώζει είναι ο Σωκράτης. Γιατί στην έννοια την παλιά, η σκλαβοσύνη ήταν κάτι το φυσιολογικό. Άρα εγώ δεν μιλάω γι’ αυτήν την έννοια και όσοι είναι αρχαιοακραιο-δεν ξέρω τι κάνουν ένα τεχνικό λάθος γιατί ξεχνούν τους σκλάβους. Ο Αριστοτέλης το έλεγε. Υπάρχει η έννοια του φυσικού σκλάβου. Δηλαδή ότι γεννιέσαι έτσι είναι λογικό. Σ’ αυτό είμαστε κάθετα εναντίον και γι’ αυτό χαιρόμαστε πάρα πολύ που ο Σωκράτης στην αγορά έκανε μαθήματα και σε σκλάβο. Γιατί άμα το κοιτάξετε αυτό και το συνδυάσετε μ’ αυτά που λέμε με τα Übermensch και Untermensch, το πρώτο βέβαια είναι του Νίτσε, το άλλο είναι κατευθείαν του ναζισμού, είναι ότι δεν ασχολιόταν κανένας με τους υπάνθρωπους. Άρα είναι σημαντικό που ο Σωκράτης αποτελεί εξαίρεση και γι’ αυτό, διότι έκανε και αυτό που οι άλλοι θεωρούσαν αυτό, ενώ αυτός θεωρούσε ότι είχαν την ίδια αξία. Άρα, να το θέσω αλλιώς, μία κοινωνία μάς θέλει από κάτω για να μας ελέγχει. Η Ανθρωπότητα μάς θέλει πάνω για να μας αξιοποιεί. Αυτό λέει η Διδασκαλία.