Η νοητική απαγκίστρωση
ήταν πάντα θεμελιακή
γιατί ήταν ο μόνος τρόπος
να βρεθεί η ελεύθερη επίλυση
διαχρονικών προβλημάτων.
Δεν ήταν χαρακτηριστικό
αυτού του νέου αιώνα
ούτε της νέας χιλιετίας.
Έδινε αυτήν την εντύπωση
η ταχύτητα των δεδομένων
αλλά η ουσία ήταν η ίδια.
Την είχε συναντήσει σε πολλούς αιώνες.
Μάλλον σε όσους είχε ζήσει.
Δεν ήταν τυχαίο
που τα στρατηγικά παίγνια
είχαν διασχίσει αιώνες
σαν το σκάκι
ή χιλιετίες σαν το go.
Η πολυπλοκότητά τους
τα είχε προστατέψει
από τη συστηματική απορρόφηση
των αυταρχικών καθεστώτων.
Είχαν προσπαθήσει βέβαια
αλλά δεν τα είχαν καταφέρει.
Κι η επανάσταση των υπολογιστών
έως τα βαθιά νευρωνικά δίκτυα
είχε γίνει λόγω ελευθερίας.
Κι οι δύο βαρβαρότητες είχαν
κλειδώσει αυτούς τους στόχους
αλλά μάταια.
Είχαν προσπαθήσει να αποδείξουν
ότι ήταν συμβατά με την ιδεολογία τους
αλλά είχαν αποτύχει.
Είχαν κάνει το ίδιο
με τη νοημοσύνη
αλλά εκεί η ήττα τους
ήταν ακόμα μεγαλύτερη.
Ακόμα και η εντατική εκπαίδευση
δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα
με την ελεύθερη παιδεία
κι ακόμα λιγότερο με την έξυπνη.