84673 - Καταγραφή: Υψηλή Στρατηγική και ο Αγωγός EastMed
Ν. Λυγερός
Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, ο αγωγός EastMed έχει ήδη δέκα χρόνια ιστορία. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι αυτή η ιστορία, που είναι καθαρά σ’ ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, ξεκίνησε αρχικά μόνο με τρεις χώρες. Όταν τον βλέπουμε με αυτόν τον τρόπο τον αγωγό, καταλαβαίνουμε ότι σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες, αλλά κάθε φορά βλέπουμε ότι παρουσιάζεται μ’ έναν τρόπο αρνητικό λέγοντας ότι δεν μπορεί να γίνει, οι άλλοι δεν το πιστεύουν κ.λπ. Στην πραγματικότητα είναι απλώς εκφράσεις και ραγιαδισμού γιατί είναι πολλοί που φοβούνται αυτά που σκέφτεται η Τουρκία, ακόμα κι αν δεν έχει να παίξει κανέναν λόγο στην περιοχή. Υπενθυμίζω λοιπόν ότι πριν 10 χρόνια, δηλαδή συγκεκριμένα το 2013, ο αγωγός ήταν ήδη Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κι αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, γιατί θα μπορούσε απλώς να περιμένει να κάνουν οι τρεις χώρες αυτόν τον αγωγό και να μην παίξουν κανέναν ρόλο σημαντικό. Όμως ξέρουμε ότι ακόμα και χρηματικά η επιτροπή έδωσε χρήματα, δηλαδή έδωσε πάνω από 30.000.000 ευρώ για θέματα τεχνικά, οικονομικά, μελέτες, πάνω σ’ αυτό το έργο και αυτό το ξέρουμε πολύ πρακτικά εφόσον ήταν από το 2015 έως το 2018. Μετά το 2018 είχαμε μια πρώτη συμφωνία το 2019 μεταξύ των τριών χωρών και υλοποιήθηκε, θα έλεγα ακόμα πιο επίσημα το 2020 όταν ο αγωγός EastMed έγινε κάτι το σημαντικό εφόσον είχαμε μια διακυβερνητική συμφωνία. Πρέπει να καταλάβουμε όμως ότι ο αγωγός EastMed δεν είναι μόνο ένα πέρασμα ενέργειας, π.χ. φυσικού αερίου, στην πραγματικότητα ο αγωγός EastMed παίζει κι έναν ρόλο γεωπολιτικό. Άρα είδαμε ότι αυτός βοήθησε ουσιαστικά να γίνει μια συμφωνία μεταξύ των τριών χωρών, βλέπετε ότι αυτό σχετίζεται και με τις οριοθετήσεις των ΑΟΖ, κάναμε και μια πολύ καλή κίνηση και με την Ιταλία, στη συνέχεια είχαμε τις αντιδράσεις με την Τουρκία, αν θυμάστε καλά, με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που ήταν βέβαια άσχετο, ήταν μια μάταια προσπάθεια της Τουρκίας να επηρεάσει τη Λιβύη. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι εμείς κάναμε τη μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο και παίζουμε πολύ πιο δυναμικά μετά από αυτή τη συμφωνία. Όντως άμα το δούμε τώρα τι έγινε μετά το 2022. Ε, μετά το ’22, επειδή είχαμε και το ουκρανικό που έχουμε ακόμη και τώρα και είναι πολύ σημαντικό να βοηθάμε σ’ αυτή την προσπάθεια έμπρακτα κι όχι μόνο θεωρητικά, είδαμε ότι η Ευρώπη είναι εξαρτημένη ενεργειακά, άρα ουσιαστικά χρειάζεται να έχει δικούς της πόρους και αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο αγωγός EastMed ήρθε, ενώ ήταν από το παρελθόν, σαν μία ιδέα που είναι πολύ σημαντική και είναι ενισχυτική για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Κατά συνέπεια είναι πολλοί που είπαν, α, ξαναέρχεται στη μόδα ο αγωγός, στην πραγματικότητα ήταν πάντοτε μέσα στις μελέτες και συνεχίζει αυτή η πορεία του, όπως έγινε βέβαια και με το θέμα του αγωγού EuroAsia Interconnector και μετά θα έχουμε και την ανάλογη κίνηση όσον αφορά το ηλεκτρικό ρεύμα και με την Αίγυπτο, γιατί; Γιατί ουσιαστικά χρειαζόμαστε σ’ αυτές τις περιοχές να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο. Κατά συνέπεια, όταν τώρα μιλάμε για έρευνες και ξέρουμε ότι έχουν αποδειχθεί οι έρευνες ότι είναι σημαντικές ουσιαστικά και στην Κύπρο και στην Ελλάδα, έχουμε λοιπόν τουλάχιστον δύο χώρες επιπλέον σε σχέση με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο που μπορεί να είναι παραγωγοί φυσικού αερίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση και βέβαια για την ασφάλειά της. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι έχουμε έναν μεγάλο γεωπολιτικό στόχο που υλοποιείται μέσω του αγωγού και αυτό δυσκολεύει ανθρώπους που είναι πιο πολύ του ραγιαδισμού και θέλουν να μην κάνουν κινήσεις που θα μπορούσαν να ενοχληθούν ή να παρερμηνευτούν από την Τουρκία. Αλλά είναι εντελώς άσχετο με το θέμα γιατί δεν περνάει καθόλου από την Τουρκία ούτε από την ΑΟΖ της, είναι κάτι που μας εξασφαλίζει το πλαίσιο της ΑΟΖ. Είμαστε μόνο σε δικές μας περιοχές και ούτως ή άλλως μην ξεχνάτε ότι νομικά η τοποθέτηση ενός αγωγού είναι θεωρητικά ήδη εξ αρχής, ανεξάρτητα από τις οριοθετήσεις, αλλά ούτως ή άλλως αυτό που έχει σημασία είναι ότι στρατηγικά είναι συμβατός με το όλο πλαίσιο. Όταν λοιπόν βλέπουμε το θέμα της παρουσίας της Ευρώπης, της παρουσίας του ΝΑΤΟ, της παρουσίας της Ελλάδος, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου, της παρουσίας ειδικά της Γαλλίας και της Αμερικής στην περιοχή, όλα αυτά λειτουργούν σαν ένα στρατηγικό μείγμα το οποίο πάει προς την υλοποίηση και θέλουμε όλο και περισσότερο αυτή η υλοποίηση να γίνει όλο και πιο γρήγορα. Άρα πρέπει να καταλάβουμε λοιπόν ότι η αντιπαράθεση που εμφανίζεται κάπου-κάπου, στην πραγματικότητα οφείλεται από τη μια πλευρά είναι κάτι το διπλωματικό χωρίς καμία στρατηγική και από την άλλη πλευρά έχουμε μια στρατηγική που δεν ασχολείται πολύ με τη διπλωματία γιατί ασχολείται περισσότερο με την ενέργεια και καλά κάνει. Γιατί επί της ουσίας αυτό που έχει σημασία και το έδειξε το ουκρανικό, είναι ότι ακόμα κι αν έχει μια πολιτική, ακόμα κι όταν είσαι ενωμένος με τους συμμάχους σου, άμα έχεις προβλήματα ενέργειας θα έχεις πάλι προβλήματα. Άρα πρέπει να λύσουμε αυτό το θέμα και ένα πολύ δυνατό όπλο γι’ αυτή την επίλυση είναι ο αγωγός EastMed. Άρα πρέπει να καταλάβουμε ότι κάθε φορά που ακούτε κάτι το αρνητικό, είναι από ανθρώπους που θέλουν να είναι καλά με την Τουρκία, ενώ δεν βλέπουν ότι δεν αλλάζει τίποτα, πίστεψαν το ίδιο και με τα θέματα των σεισμών, δεν άλλαξε απολύτως τίποτα. Η Τουρκία δεν πρόκειται ν’ αλλάξει πάνω σ’ αυτό το θέμα, αυτό όμως που μπορεί ν’ αλλάξει είναι η συμπεριφορά μας σε σχέση με τους συμμάχους, πόσο ενεργητικοί είμαστε κι όχι μόνο παθητικοί γιατί δεν είναι ανάγκη απλώς να κλαιγόμαστε όταν υπάρχουν παραβιάσεις από την Τουρκία, πρέπει κι εμείς να κάνουμε κάτι το χειροπιαστό και να βοηθήσουμε και το ναυτικό μας, να βοηθήσουμε και την αεροπορία μας για να ξέρουν ότι σε επίπεδο γεωπολιτικό, γεωστρατηγικό, γεωοικονομικό, ουσιαστικά ενισχύουμε τις πράξεις τους, δικαιολογούμε κάθε κίνηση που κάνουν για να προστατέψουν την πατρίδα μας και κατά συνέπεια βλέπουν ότι όντως είμαστε σ’ ένα ενιαίο πλαίσιο που είναι αποτελεσματικό γιατί σκέφτεται στρατηγικά κι όχι μόνο διπλωματικά.