84888 - Καταγραφή: Υπερεκτιμημένη η Συνθήκη της Λωζάνης
Ν. Λυγερός
Ακούμε πολύ συχνά αναλύσεις για την συνθήκη της Λωζάνης. Απλώς αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι όχι μόνο πολλοί δεν έχουν διαβάσει το κείμενο, αλλά θεωρούν ότι είναι ανεξάρτητο από τα άλλα. Στην πραγματικότητα η συνθήκη της Λωζάνης ενσωματώνεται μέσα σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο, γιατί έρχεται να αντικαταστήσει τη συνθήκη Σεβρών, η οποία είναι συνθήκη προαστίων της συνθήκης Βερσαλλιών. Άρα έχουμε το 1919 Συνθήκη Βερσαλλιών, 1920 συνθήκη Σεβρών και το 1923 τη συνθήκη Λωζάνης. Όσοι επίσης επιμένουν να θεωρούν ότι το κείμενο αυτό είναι τελικό, έχουν ξεχάσει τις συμφωνίες που έχουν γίνει με την Ιταλία το ’32 και βέβαια έχουν ξεχάσει τη πιο σπουδαία συνθήκη ειρήνης, τη συνθήκη Παρισίων το 1947 η οποία μας επιτρέπει να έχουμε την Ελλάδα που γνωρίζουμε με τα σύνορά της τώρα. Άρα όταν επικεντρωνόμαστε συνεχώς πάνω στη συνθήκη της Λωζάνης, αναλύοντας άρθρα τα οποία μπορεί και να μην υπάρχουν πια, εννοώ ότι έχουν αντικατασταθεί, έχουν αντικατασταθεί ακόμα και από τη συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου για μερικά σημεία. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία να δούμε ότι το πλαίσιο της συνθήκη Λωζάνης δεν είναι ολοκληρωμένο, είναι μία μερική δομή από μία πολύ μεγαλύτερη, η οποία έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την Ελλάδα. Κατά συνέπεια, όταν ακούμε, ας πούμε, τους Τούρκους να επιμένουν πάνω στη συνθήκη Λωζάνης, ξεχνώντας ότι υπάρχει η συνθήκη Παρισίων, εσκεμμένα βέβαια και να έχουμε τους δικούς μας να απαντούν στα επιχειρήματα της Τουρκίας, τα οποία είναι όχι μόνο παράλογα, ανιστόρητα, δεν είναι στρατηγικά, γιατί πολύ απλά δεν έχουν δει το μέλλον. Πρέπει επίσης να σκεφτόμαστε ότι η συνθήκη της Λωζάνης δεν είναι μία συνθήκη μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, υπάρχουν κι άλλες χώρες που έχουν υπογράψει αυτή τη συνθήκη, όπως έγινε και με τη συνθήκη Σεβρών και με τη συνθήκη Βερσαλλιών. Κατά συνέπεια μία προσέγγιση που εξηγεί ότι είναι μόνο και μόνο ένα πλαίσιο μεταξύ δύο κρατών, είναι εντελώς λανθασμένη. Πρέπει λοιπόν να δούμε ποιοι είναι οι άλλοι που έχουν υπογράψει το κείμενο, για ποιο λόγο το έκαναν και ποιοι είναι αυτοί που δεν το έχουν υπογράψει και για ποιο λόγο το έκαναν, έτσι ώστε να μπορούμε να πούμε μ’ έναν ξεκάθαρο τρόπο, πρώτον ότι η Τουρκία παραβιάζει τουλάχιστον 18 άρθρα από τη συνθήκη της Λωζάνης, για τα οποία μιλάμε ενώ υπάρχουν και μετά πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν εμείς καθυστερούμε στις αποφάσεις που παίρνουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της ισχύος της συνθήκης Λωζάνης, είναι εντελώς γελοίο γιατί πρέπει να ενσωματώνουμε το όλο πλαίσιο και μέσω της συνθήκης Παρισίων. Με άλλα λόγια, όταν μιλάμε ειδικά για θέματα, που είναι τώρα της επικαιρότητας, όπως είναι η ΑΟΖ, όπως είναι η υφαλοκρηπίδα, δεν μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο στη συνθήκη της Λωζάνης που μιλούσε μόνο για τα τρία μίλια. Μετά ήρθαν τα έξι ναυτικά μίλια, μετά ήρθαν τα δώδεκα ναυτικά μίλια. Κατά συνέπεια πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει μία επικαιροποίηση, να μην υπάρχει μια ιεροποίηση αυτής της συνθήκης και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η συνθήκη είναι απλώς απαράδεκτη και ό,τι έγινε, έγινε λόγω άλλων συνθηκών, όπως αυτές της Μόσχας, της Αδριανούπολης, η οποία σαν προσέγγιση ιδεολογικά ήταν εντελώς διαφορετική και γι’ αυτό πρέπει να καταλάβουμε ότι η συνθήκη Παρισίων είναι μία τεράστια διορθωτική κίνηση, πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε τη στρατηγική μας σε υψηλό επίπεδο. Κατά συνέπεια, πρέπει να βλέπουμε τη συνθήκη της Λωζάνης ως ένα τμήμα ενός ολόκληρου πλαισίου, το οποίο δεν μπορεί να επικεντρώνεται μόνο πάνω σ’ αυτήν, αλλά πρέπει να κοιτάζει τη συνθήκη σαν ένα κομμάτι από ένα μεγαλύτερο παζλ, το οποίο έχει μια μεγάλη εικόνα και αυτή η μεγάλη εικόνα είναι καθοριστική για μας, για την Ελλάδα και για την Ευρώπη στη συνέχεια.