Τηλεγράφημα από την Πρεσβεία στην Κύπρο προς το Υπουργείο Εξωτερικών

Λευκωσία, 28 Μαΐου 1964, 6 μ.μ.

1282. {…}

1. {…} Πιθανώς λόγω πρόσφατων ατυχών περιστατικών που αφορούν μεμονωμένους Βρετανούς στρατιώτες καθώς και λόγω σημαντικών αντιβρετανικών αισθημάτων που επικρατούν στο νησί, η Κυπριακή Κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει μείωση του αριθμού των βρετανών στρατιωτών στην ειρηνευτική δύναμη. {…}
2. {…} Ο Μακάριος είπε ότι οι αναφορές για σχέδια της Κυβέρνησης της Κύπρου να αποκτήσει όπλα ήταν πολύ υπερβολικές στον Τύπο. {…} Είχε ανάγκη, ωστόσο, για ταχύπλοα περιπολικά, αλλά μέχρι στιγμής δεν ήταν σε θέση να αποκτήσει τορπιλοβάρκες με αγορά από τη Δύση.Επομένως ίσως χρειαστεί να στραφούν στους Σοβιετικούς.Επισήμανε ότι τώρα είχε πέντε αεροπλάνα στην Πολεμική Αεροπορία, συμπεριλαμβανομένων δύο ελικοπτέρων.Είπε «όλοι εκτός από έναν είναι δικοί σας, κανένας δεν είναι Σοβιετικός». {…} Σε ό,τι αφορά το νομοσχέδιο για τη στρατολογία, ο Πρόεδρος είπε ότι το νομοσχέδιο έχει βασικά σχεδιαστεί για να καθιερώσει έλεγχο και πειθαρχία και θα ενσωματώνει και θα διαλύει διάφορες ιδιωτικές ομάδες όπως του Λυσσαρίδη και του Σαμψών υπό τον απόλυτο έλεγχο του στρατηγού Καραγιάννη. {…} Είπε ότι είχε κατά νου δύναμη από 3.000 έως 5.000, αλλά αυτή μπορεί να είναι κάπως μεγαλύτερη, ίσως μέχρι και 8.000, και ήλπιζε ότι δεν θα χρειαζόταν περισσότερος έλεγχος της κατάστασης εδώ έναντι των Τουρκοκυπρίων.
3. Διαφαινόμενη αύξηση της σοβιετικής επιρροής.Είπα ότι μπορούσαμε να καταλάβουμε ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου κοιτάζει με εύνοια τις σοβιετικές προσφορές βοήθειας όταν η χώρα προφανώς κινδυνεύει.Ωστόσο, θυμήθηκα ότι σε προηγούμενη ευκαιρία είχε πει ότι βασικός προσανατολισμός της Κυπριακής Κυβέρνησης και της πλειοψηφίας του λαού της Κύπρου ήταν και θα παραμείνει στη Δύση. {…} Πέρα από το ζήτημα των όπλων, υπήρχε συμφωνία Aeroflot, πρόσφατα ολοκληρώθηκε προσωρινή αεροπορική συμφωνία με την Ανατολική Γερμανία, εγκατάσταση εδώ της Κουβανικής Αποστολής και πιθανότητα τα σοβιετικά προϊόντα πετρελαίου να εισέλθουν στο νησί μέσω σύμβασης με την Αρχή ηλεκτρικής ενέργειας.Ο Πρόεδρος είπε ότι θεωρούσε ότι αυτές ήταν μικρές εξελίξεις και θα μπορούσε να με διαβεβαιώσει ότι θα συνεχίσει να ενεργεί με τη μέγιστη προσοχή σε ενδεχόμενες εμπλοκές με την ΕΣΣΔ.(Αυτό προφανώς σημαίνει άλλο πράγμα για εκείνον και άλλο για εμάς.) {…} Είπε ότι ήταν αισιόδοξος ότι η σύμβαση με την Αρχή ηλεκτρικής ενέργειας θα πήγαινε σε ήδη εγκατεστημένη ιδιωτική εταιρεία εδώ, αλλά σκέφτηκε ότι θα ήταν δύσκολο να αποκλειστεί η εταιρεία χαμηλής προσφοράς απλώς και μόνο με βάση ότι η πηγή προμήθειάς της ήταν η Σοβιετική Ένωση. {…}
4. Εκτόνωση της έντασης στη Λευκωσία.Ο Πρόεδρος είπε ότι στις συζητήσεις χθες με την Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο (UNFICYP) πρόγραμμα συμβούλων εξωτερικής πολιτικής (POLAD) για την εκ νέου απόσυρση των ελληνοκυπριακών θέσεων από τις οριοθετήσεις κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής, ο Μακάριος είχε κάνει ριζοσπαστική πρόταση ως εξής: αντί για αποχώρηση 100 γιάρδων από κάθε πλευρά, ας αναλάμβαναν τα Ηνωμένα Έθνη.Σε πολλές θέσεις που είχε ορίσει στον χάρτη, οι Ελληνοκύπριοι θα διαλύσουν όλες τις θέσεις τους. {…}

{…}

Belcher

Σε πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο: https://lygeros.org/77321-en/, συντεταγμένο στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 04-08-2024
Η μεταφράσασα, βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος Ι.Τ.
Επιμέλεια Στ. Παπαχατζή