Τηλεγράφημα από την Πρεσβεία στην Ελλάδα προς το Υπουργείο Εξωτερικών

Αθήνα, 22 Αυγούστου  1964. 9 μ.μ.

378. Embtel 375.

1. {…}
2. {…} Ο Πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι αν και ήταν ανόητο να διακινδυνεύεις τον πόλεμο για το ζήτημα του μεγέθους μιας βάσης, δεν ήταν κύριος της ελληνοκυπριακής κοινότητας όπως ο Inonu είναι πάνω από τους Τουρκοκύπριους. {…} Βρίσκεται σε σοβαρό αδιέξοδο και δεν ξέρει πού να στραφεί. .
3. Αυτός και ο Κωστόπουλος ζήτησαν πολλές φορές την καθοδήγηση των ΗΠΑ. Θα ήταν επιθυμητό η κυβέρνηση να δηλώσει δημόσια ότι αποδέχτηκε την ιδέα του σχεδίου Acheson αλλά ότι ο Μακάριος την απέρριψε; {…} καθώς θα έπαιζε περισσότερο στα χέρια του Μακαρίου και θα τον οδηγούσε ακόμη πιο κοντά στη Μόσχα και τον Νάσερ.{…}
4. Ο Παπανδρέου είπε ότι η μόνη διέξοδος που μπορούσε να δει ήταν η πρόταση που μου είχε κάνει τη Δευτέρα (Embtel 327), η οποία θα έφερνε άμεση ένωση χωρίς προηγούμενες δεσμεύσεις, θα ξεφορτωνόταν τον Μακάριο, θα έκοβε τους Σοβιετικούς και θα επέτρεπε στην Ελληνική Κυβέρνηση να υποσχεθεί πλήρεις διασφαλίσεις {…}

Σχόλιο: Όπως αναφέρθηκε, πιστεύουμε ότι την Ελληνική Κυβέρνηση προσέλκυσε ειλικρινά το βράδυ της Πέμπτης το σχέδιο Acheson ως λύση βασικά γενικού ελληνικού συμφέροντος (Embtel 362), αλλά δήλωσε ειλικρινά τις επιφυλάξεις της σχετικά με την ικανότητά της να κάνει παραχωρήσεις σχετικά με την τουρκική βάση. Χθες το πρωί ο Παπανδρέου υπό την έντονη πίεση των ΗΠΑ πήρε την πολιτική απόφαση να αποδεχθεί κατ’ αρχήν την πρόταση των ΗΠΑ (Embtel 366) αν και συνέχισε να εκφράζει επιφυλάξεις ως προς την ικανότητά του να εκτελέσει το πρόγραμμα. Σήμερα μετά την επιστροφή του Γαρουφαλιά από την Κύπρο, η ψευδαίσθηση του Παπανδρέου ότι η Ελληνική Κυβέρνηση μπορεί να έχει την ικανότητα εκτέλεσης του προγράμματος εξανεμίστηκε. {…}

Labouisse

Πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο:  https://lygeros.org/76817-en/, συντεταγμένο στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 10-08-2024
Η μεταφράσασα βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος Ι.Τ.
Επιμέλεια Στ. Παπαχατζή