47103 - Δομική ανάλυση ψηφιδωτών. Αρχαιολογικός χώρος Κουρίου. 13/11/2019

Ν. Λυγερός

Σ’ ένα τετράγωνο, το κυρίαρχο στοιχείο είναι ο σταυρός αλλά στην πραγματικότητα ακόμα είμαστε σ’ ένα ενδιάμεσο, έχουμε βέβαια δύο φορές τον ιχθύ, έχει ενδιαφέρον για μένα, είναι ότι τα πουλιά έχουν ένα προσανατολισμό που τα δύο ψάρια ας πούμε με το κεντρικό έχουν ακριβώς τον ίδιο προσανατολισμό, το άλλο φαίνεται να το κοιτάζεις από πλάγια. Κι άμα το σκεφτείς ορθολογικά τότε τα γράμματα είναι ανάποδα σε σχέση με το πλάι. Δηλαδή αυτό είναι φτιαγμένο για να το διαβάζουμε έτσι. Αυτό είναι φτιαγμένο για να το διαβάζουμε από μέσα, που είναι λογικό, γιατί είσαι μέσα στον τοίχο ουσιαστικά, δεν είσαι εκτός. Αλλά για τα πουλιά, τα δύο πλαϊνά, είναι λίγο διαφορετικό. Το άλλο είναι ότι σε αυτά τα σχήματα, εντάξει ροζάκιο, αυτό είναι κλασικό, η τετραπλή σβάστικα είναι πιο σπάνιο, γιατί θέλει τεχνογνωσία για να προβλέψεις από πριν πώς θα το κάνεις. Και εδώ έχουμε μια μορφή που μοιάζει με κύβο, δηλαδή σε τρεις διαστάσεις, όπου βλέπουμε καλά το πρώτο κομμάτι που είναι το λευκό και μάλιστα αυτό που διακρίνω είναι ότι η κεντρική διαγώνια με τις δύο παράλληλες, βλέπουμε ότι οι ψηφίδες είναι φτιαγμένες έτσι ώστε να είναι πλάγιες, ενώ το γέμισμα είναι κάθετο και οριζόντιο. Άρα θέλει να πει ότι ήθελε πραγματικά να δώσει έμφαση σε αυτό. Και αυτό είναι σπουδαίο από μόνο του. Τώρα, ότι έχουμε βέβαια επιγραφές, που είναι σ’ αυτή την καλή ποιότητα, είναι ακόμα πιο ενισχυμένο, άμα το βρέχαμε, θα βλέπαμε και πολύ πιο ωραία χρώματα, ειδικά σ’ αυτό το πουλί με το πράσινο φαντάζομαι ότι έχει και σερπαντίνα. Άρα έχουμε ένα μοτίβο γεωμετρικό, αλλά συνδυάζει με μία πλούσια παραγωγή εικόνων και βλέπουμε σε σχέση με το δεύτερο μοτίβο, όπου εκεί πέρα έχουμε και πάλι πτηνά, αλλά εδώ παίρνουν μια μορφή η οποία είναι διαγώνια, γιατί θα βασιστούν πάνω στον κύκλο κι όχι πια πάνω σ’ ένα κεντρικό τετράγωνο και λοξό τετράγωνο στη συνέχεια, με τετράγωνα στις γωνίες, άρα τα τέσσερα πτηνά, το πιο πιθανό, είναι να έχουν όλα τα πόδια τους πηγαίνοντας προς το κέντρο, άρα ο θεατής μπορεί να είναι εντός του κέντρου και να τα κοιτάζει γύρω-γύρω περιμετρικά. Είναι άλλη άποψη, όμορφος διάκοσμος. Κι άμα σκεφτούμε ότι όλος αυτός ο χώρος έγινε και με κομμάτια του θεάτρου μετά την καταστροφή του, είναι μια μορφή αναγέννησης. Είναι σαν να είμαστε σε πύργο που έχει αφαιρεθεί και πύργο που έχει έρθει. Αναζητούν μια μορφή σωτηρίας, το διαχρονικό στοιχείο παραμένει. Και το γεγονός ότι επιλέγουν βέβαια ψηφίδες, είναι για να μείνει. Δηλαδή χρώματα που δεν είναι χρώματα για να παραμείνουν χρώματα, όταν τα χρώματα δεν είναι πια χρώματα.