Μνημόνιο Συνομιλίας

Ρώμη, 5 Νοεμβρίου 1974, 8 π.μ.

ΘΕΜΑ

• Κύπρος

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ

• Έλληνες
• Η.Ε. Δημήτρης Μπίτσιος, Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών
• Ε. Φ. Φίμιος Στοφορόπουλος, Έλληνας Chef de Cabinet
• ΗΠΑ
• Ο Υπουργός Εξωτερικών (The Secretary of State)
• Arthur A. Hartman, Βοηθός Υπουργού  για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις

{…}

Secretary: {…} Οι Βρετανοί πίστευαν ότι θα μπορούσαν να επιτύχουν μια διευθέτηση εκεί. Στην πραγματικότητα, είχαμε ενθαρρύνει τους Τούρκους να κάνουν μια πρόταση ώστε να υπάρξει κάτι για το οποίο θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν, αλλά ο Κάλλαχαν ήταν τόσο θυμωμένος με τους Τούρκους που δεν μπορούσε να κινήσει τη διαδικασία.

{…}

Μπίτσιος: {…} Η θέση του ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ είναι γνωστή και σε αυτήν την περίοδο πριν τις εκλογές θα ήθελε να δει κάποια κίνηση στις συνομιλίες Κληρίδη-Denktash. {…}

{…}

Secretary: Ο Μακάριος μίλα τώρα για δέκα έως είκοσι καντόνια.

Μπίτσιος: Οι Τούρκοι έχουν προτείνει ένα μεγάλο καντόνι στα βόρεια και περίπου πέντε καντόνια στο νότο. Η θέση μας είναι ότι η περιοχή πρέπει να είναι περίπου ισοδύναμη με το ποσοστό του πληθυσμού.

{…}

Secretary: Νομίζω ότι οι Τούρκοι δεν θέλουν να φύγω χωρίς κάποια συγκεκριμένη πρόοδο.

{…}

Μπίτσιος: {…}  Αν μπορούσαμε απλώς να πείσουμε τον Denktash να λάβει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές μέσω μυστικών διπλωματικών προσπαθειών, κάτι που θα καθοδηγούσε τον Denktash να ξεκινήσει τις συνομιλίες.

{…}

Μπίτσιος: Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια μέγιστη χειρονομία και, ειλικρινά, μια απόσυρση 5 έως 10.000 δεν είναι πολλή χειρονομία για εμάς όταν υπάρχουν 40 ή ίσως 35.000 Τούρκοι στο νησί. {…}

Secretary: Θέλετε επίσης και τη μισή Αμμόχωστο.

Μπίτσιος: {…}

Secretary: Είναι πολύ δύσκολο για μένα να βοηθήσω εάν η ελληνική κυβέρνηση παίρνει αντιαμερικανικές θέσεις. Δεν μπορώ να κάνω θαύματα. {…}

{…}

Μπίτσιος:  Προφανώς, είναι καλύτερο να τακτοποιήσετε όλα όσα μπορούν να διευθετηθούν.

Secretary: Δεν ξέρω ποια πρέπει να είναι η ισορροπία. Ίσως θα μπορούσαμε να συνδεθούμε εάν υπάρχει ένα πιθανό πλεονέκτημα με την Ελλάδα.

{…}

Μπίτσιος: Στην υφαλοκρηπίδα, πάντα θέλαμε να διαπραγματευτούμε με βάση τη συνθήκη του 1958. {…}

Secretary: Εννοείτε πληθυσμούς ανταλλαγής;

Μπίτσιος: Ναι, ίσως θα ήταν πιο εύκολο, αλλά θα παρουσίαζε ηθικό πρόβλημα. Θα υπονόμευε επίσης την άποψη του Μακαρίου ότι δεν πρέπει να υπάρξει ανταλλαγή πληθυσμού στην Κύπρο.

{…}

Secretary: {…} Έχετε τον Δημητρακόπουλο να συνεργάζεται με τον Παπανδρέου. Παρεμπιπτόντως, η σοβιετική στρατηγική είναι ξεκάθαρη. Πρώτον, θέλουν να διεθνοποιήσουν το όλο πρόβλημα. Δεύτερον, δεν θα τους πείραζε να δουν μια δυσαρέσκεια της Τουρκίας από τη Δύση αν οι Τούρκοι έρθουν σε ρήξη μαζί μας και αυτό θα συμβεί αν οι Ελληνοαμερικανοί πετύχουν.

{…}

Μπίτσιος: Αν οι Έλληνες έχουν αποδεχθεί μια γεωγραφική βάση πριν από τις εκλογές, μέχρι εκεί μπορούμε να προχωρήσουμε.

Secretary: Υποστηρίζουμε τον ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ πολύ δυνατά και θέλουμε να πετύχει.

{…}

Σε πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο:  https://lygeros.org/63646-en/, συντεταγμένου στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 16-08-2022
Η μεταφράσασα, βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος: Ι.Τ.
Επιμέλεια: Στ. Παπαχατζή