Το περιεχόμενο της Ομιλίας του Βασιλιά του Μαρόκο είναι σαφής. Βασίζεται πάνω σε δύο ουσιαστικά σημεία και μας ενισχύει στην ιδέα ότι το Μαρόκο από τη μια πλευρά σταματάει την πολιτική της κενής καρέκλας που έχει αποδειχθεί ανεπιτυχής εδώ και δεκαετίες και από την άλλη πλευρά δρα με τρόπο δυναμικό για να διορθώσει ένα ύπουλο λάθος του παρελθόντος. Κάποια αποσπάσματα από αυτόν τον λόγο διαφωτίζουν το μελλοντικό πεδίο δράσης.

Το Μαρόκο που εγκατέλειψε τον ΟΑΕ δεν εγκατέλειψε ποτέ την Αφρική. Εγκατέλειψε μόνο έναν θεσμό, το 1984 κάτω από πολύ ειδικές συνθήκες. Είναι, επομένως, δύσκολο να γίνει αποδεκτό ότι το Βασίλειο, Έθνος διαχρονικό και πατρογονικό, συγκρίνεται με μία οντότητα που δεν έχει καμία ιδιότητα εθνικής κυριαρχίας και που στερείται κάθε αντιπροσώπευσης ή αποτελεσματικότητας. Αυτό το ανήθικο γεγονός, αυτό το πραξικόπημα ενάντια στη διεθνή νομιμότητα, οδήγησε το Βασίλειο του Μαρόκο να αποφύγει τη διαίρεση της Αφρικής λαμβάνοντας αυτή τη δύσκολη απόφαση, αυτή του να εγκαταλείψει τη θεσμική οικογένειά του. Η ιστορία θα θυμάται αυτό το επεισόδιο ως μία απάτη, μια παρεκτροπή των διαδικασιών στην υπηρεσία των οποιωνδήποτε συμφερόντων.

Η συνοπτική αυτή περιγραφή των γεγονότων δεν στερείται κρίσης και ακόμα κι αν αντιπροσωπεύει τη μαροκινή οπτική γωνία, αυτή η τελευταία είναι απλή και σαφής αναφορικά με την αδυναμία σύγκρισης των ασύγκριτων. Είναι φανερό ότι μέσα σε αυτή τη νομική προσέγγιση, είναι δύσκολο να γίνουν εξαιρέσεις, εφόσον μιλάμε για κρατική φύση και αυτό στη διεθνή κλίμακα.

Έχει έρθει η ώρα να παραμερίσουμε τις χειραγωγήσεις, την χρηματοδότηση των αποσχιστικών τάσεων, να σταματήσει να συντηρούνται, στην Αφρική, συγκρούσεις μιας άλλη εποχής, για να μην ευνοείται από την επιλογή, αυτής της ανάπτυξης της ανθρώπινης και διαρκούς, της καταπολέμησης της φτώχειας και του υποσιτισμού, της προαγωγής της υγείας των λαών μας, της παιδείας των παιδιών μας, της αύξησης του βιοτικού επιπέδου όλων μας. Αυτή η ηθική προσταγή αρνείται και καταδικάζει τα λάθη του παρελθόντος και τις πράξεις ενάντια στην κατεύθυνση της ιστορίας.

Η αναζήτηση της αφρικανικής ενότητας πρέπει να είναι ένα νέο σύνθημα για το σύνολο των αφρικανικών χωρών και πρέπει να ξεπεράσει τις τοπικές διαφορές για να ξεπεράσει παγκόσμια προβλήματα. Αυτό το ηθικό όραμα της Αφρικής δεν είναι μόνο ένα πρόσχημα ή ένα στρατήγημα από την πλευρά του Μαρόκο αλλά μία πραγματική ανάγκη για το μέλλον της Αφρικής έτσι ώστε το εκφωνηθέν μήνυμα δείχνει μία θέληση εξωστρεφή που αναζητά μία ισορροπία διεθνή και ενδο-αφρικανική.

Η πρόκληση που βρίσκεται μπροστά, για την ήπειρό μας, περισσότερο από μία δεκαετία μετά την γέννηση της Αφρικανικής Ένωσης, είναι αυτή της ενότητας και της συνοχής της μεγάλης μας οικογένειας. Για να το πραγματοποιήσουμε, οφείλουμε να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της διαύγειας και του θάρρους, αυτό που οι πρόγονοί μας, οι πρώτοι παναφρικανοί προτίμησαν. Η Αφρική, για τόσο καιρό παραμελημένη, έχει γίνει αξεπέραστη. Η εποχή όπου δεν είναι παρά ένα αντικείμενο στις διεθνείς σχέσεις έχει τελειώσει. Έχει αναπτυχθεί και εδραιωθεί στη διεθνή σκηνή. Είναι γι’ αυτό, στο ζήτημα της Σαχάρας, που η θεσμική Αφρική δεν μπορεί να αντέξει περαιτέρω τα βάρη ενός ιστορικού λάθους και μιας φορτικής κληρονομιάς.

Πρόκειται για μία έκφραση αλλαγής φάσης που προετοιμάζει μία νέα περίοδο για το Μαρόκο, αλλά επίσης για την Αφρικανική Ένωση που δεν μπορεί να παραμείνει σε μία μορφή παρεξήγησης διπλωματικής, εφόσον η τελευταία έχει αποδειχθεί τώρα ότι δεν έχει νόημα. Αυτή η ανάγκη, είναι η ευκαιρία για να δημιουργήσει ένα νέο μέλλον.

Η Αφρικανική Ένωση δεν είναι σε καταφανή αντίθεση με τη διεθνή νομιμότητα; Εφόσον αυτό το κατ’επίφαση Κράτος δεν είναι ούτε μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ούτε του Οργανισμού της ισλαμικής συνεργασίας, ούτε του Συνδέσμου αραβικών κρατών, ούτε κανενός άλλου θεσμού υποπεριφερειακού, περιφερειακού ή διεθνούς; Αλλά αυτό που Μ’ ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι η θέση της δικής μας Ηπείρου. Η Αφρικανική Ένωση, θα μείνει, αποπροσανατολισμένη με την εθνική θέση των δικών της κρατών μελών, εφόσον τουλάχιστον 34 χώρες δεν αναγνωρίζουν ή δεν αναγνωρίζουν πια αυτή την οντότητα;

Εδώ, βλέπουμε την περιγραφή των συνεπειών μιας ψευδούς αναγνώρισης, στην ίδια δομή της Αφρικανικής Ένωσης. Γιατί δεν πρόκειται να ειπωθεί ότι δεν υπάρχει αντιπροσωπευτικότητα ενός κράτους μαριονέτα αλλά ότι αυτή η απουσία συνιστά ένα σημείο αρνητικό σχετικά με τη διεθνή σοβαρότητα της Αφρικανικής Ένωσης. Το λάθος του παρελθόντος έχει κόστος στο παρόν κι αν δεν διορθωθεί, αυτό το κόστος δεν θα μπορεί από το να διογκώνεται στο μέλλον γιατί αντιπροσωπεύει μία ουρά του αρχικού προβλήματος.

Η Αφρικανική Ένωση βρίσκεται προ των πυλών με την εξέλιξη στο ζήτημα της Σαχάρας σε επίπεδο των Ηνωμένων Εθνών. Μία διαδικασία είναι σε εξέλιξη υπό την επίβλεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας για να επιτευχθεί μία οριστική πολιτική λύση αυτής διαφιλονικούμενης περιοχής. Η ΑΕ δεν μπορεί λοιπόν, μόνη, να προδικάσει το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Με την ανακτημένη ουδετερότητά της, θα μπορούσε, αντιθέτως, να συνεισφέρει με τρόπο εποικοδομητικό στην ανάδυση αυτής της λύσης. Είναι εδώ και καιρό που οι φίλοι μας μας ζητούν να επιστρέψουν ανάμεσα τους έτσι ώστε το Μαρόκο να βρει τη φυσική του θέση στη θεσμική του οικογένεια. Η στιγμή αυτή λοιπόν έχει φτάσει. Μετά από σκέψη, μας έχει γίνει φανερό ότι όταν το σώμα ασθενεί, είναι καλύτερο να φροντίζεται το εσωτερικό από το εξωτερικό. Αυτή η απόφαση της επιστροφής, μελετημένη και πολύ καιρό ωριμασμένη, προέρχεται από όλες τις ζώσες δυνάμεις του Βασιλείου. Από αυτή την πράξη, την ιστορική και υπεύθυνη, το Μαρόκο προτίθεται να εργαστεί, στο πλαίσιο της ΑΕ προκειμένου να ξεπεραστούν οι διαιρέσεις. Το Μαρόκο βρίσκεται σήμερα στην αποφασιστική και ξεκάθαρη προοπτική για να κερδίσει εκ νέου τη θεσμική του οικογένεια και να συνεχίσει με περισσότερο ζήλο και πεποίθηση για να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν. Δείχνει εμπιστοσύνη στη σοφία της ΑΕ για να αποκατασταθεί η νομιμότητα και να διορθωθούν τα λάθη που έγιναν.

Η επιχειρηματολογία του Μαρόκο κάνει πρόδηλη τη δυνατότητα σύγκλισης απόψεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της Αφρικανικής Ένωσης χάρη σε μια ουδετερότητα που θα προέλθει από την επιστροφή του Μαρόκο στην Αφρικανική Ένωση παράλληλα με την αποβολή του κράτους μαριονέτα. Έτσι το Μαρόκο παίζει ένα ρόλο δυναμικό μέσα σε μία διαδικασία καταλυτική που προσφέρει νέες προοπτικές μέσα σ’ ένα πλαίσιο που δεν είναι αυτό το αποαποικιοποίησης αλλά αυτό της απελευθέρωσης ενός λαού.