Όταν έγινε η βίαιη εισβολή του 1974, δεν λαβώθηκε μόνο η γη μας αλλά και οι άνθρωποί μας. Έτσι γεννήθηκαν στη μνήμη μας οι λέξεις: αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι και πρόσφυγες. Διότι το 1974 είναι πρώτα από όλα μια ανθρώπινη καταστροφή. Βέβαια μερικοί σώπασαν και προσπάθησαν να ζήσουν μ’ αυτήν την πληγή. Άλλοι όμως δεν έπαψαν να ζουν με μια κραυγή μες στο μυαλό τους.

Ο ελληνισμός που έφυγε όχι μόνο από τις κατεχόμενες περιοχές αλλά κι από την Κύπρο, δεν ξέχασε. Και μάλλον δεν ξέχασε καθόλου τι έγινε. Μακριά από την πατρίδα του, δεν είχε καινούργιες εικόνες που σβήνουν τις παλιές. Και οι απλές εικόνες του καθενός από λαϊκές έγιναν βυζαντινές. Με πάθος έζησαν το πριν, με δέος προσέχουν το μετά. Κατά κάποιο τρόπο, όλη τους η ζωή έγινε μια διατήρηση της μνήμης τους. Μπορεί ορισμένοι να έχασαν την προφορά τους, αλλά αυτό το στίγμα τούς ανάγκασε ν’ αγαπούν περισσότερο την πατρίδα τους.

Ο απόδημος ελληνισμός παραδοσιακά διατηρεί τον κόσμο του παρελθόντος μέσα στην εξέλιξή του, όπως κρατούμε έναν σταυρό στον λαιμό ακόμα κι όταν παίζουμε. Τον έχουμε πάντα μαζί μας διότι ανήκει στην ύπαρξή μας. Και ξέρουμε όλοι πόσο σημαντικός υπήρξε ο απόδημος ελληνισμός στην ελληνική επανάσταση. Η Ελλάδα δίχως τα ξενιτεμένα της παιδιά δεν είχε τις δυνάμεις να κάνει την ανάστασή της. Ο απόδημος ελληνισμός έφερε την ελεύθερη σκέψη και το καινούργιο αίμα για τις θυσίες του γένους.

Η δύναμη που περιέχει ο απόδημος ελληνισμός προέρχεται από τη μνήμη του. Όσο πιο μεγάλη είναι η μνήμη, τόσο πιο μεγάλη είναι και η αντίσταση στον κατακτητή. Όταν θυμάσαι, πονάς και αγαπάς, ξέρεις τι έχασες και ξέρεις τι θες. Δεν είναι λοιπόν παράλογο που ο απόδημος ελληνισμός έδειξε το παράδειγμα με τις μαζικές προσφυγές.

Υπάρχει όμως κι ένας άλλος λόγος, η απόσταση. Όταν είσαι σε ακριτικές περιοχές είσαι εκ φύσης πιο ανεξάρτητος. Και δύσκολα, ένα κεντρικό σύστημα μπορεί να εμποδίσει τις πρωτοβουλίες σου. Γι’ αυτόν τον λόγο, η πατρίδα μας έχει και πάλι ανάγκη τον απόδημο ελληνισμό στον ηθικό μας πόλεμο. Για να γίνουν πραγματικά μαζικές προσφυγές χρειαζόμαστε κάθε ελεύθερο πολίτη όπου και να βρίσκεται. Ο απόδημος ελληνισμός πρέπει και πάλι να βοηθήσει τη γη του με τις προσφυγές του.

Η Κύπρος δεν είναι μόνο ένα πράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγο, είναι ένα ολόκληρο δέντρο που ζει πάνω στη γη. Κάθε του φύλλο μπορεί να βοηθήσει τις ρίζες του δέντρου. Το διαδίκτυο υπάρχει, τα ΜΜΕ υπάρχουν και τώρα υπάρχει και ο συντονισμός. Συνεπώς ο καθένας μπορεί να προσφέρει στην πατρίδα του. Οι μαζικές προσφυγές δεν είναι μόνο ένα εθνικό θέμα με την ολική του έννοια, είναι κι ένας προσωπικός αγώνας για τον καθένα. Όλοι μας ξέρουμε τι μας άφησαν οι πρόγονοί μας και τι θέλουμε ν’ αφήσουμε στους απογόνους μας. Και στον αγώνα μας για την απελευθέρωση της Κύπρου, πρέπει να μπορεί ο καθένας να πει στο μέλλον και στα παιδιά του όπου και να είναι: έκανα κι εγώ την προσφυγή μας.