5550 - Έμμεση αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία μέσω των προσφυγών

Ν. Λυγερός

Μετά από συνολικά 20 προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όταν συνυπολογίσουμε τις προσφυγές των Κυπρίων, των Κωνσταντινουπολιτών, των Ιμβρίων και των Τενεδίωνκαταφέραμε να προκαλέσουμε μια αλλαγή φάσης στην υπόθεση του Κυπριακού. Η νέα απόφαση του ΕΔΑΔ απoδεικνύει την ευθύνη της Τουρκίας για την κατοχή της Κύπρου. Διότι το ΕΔΑΔ βάζει πλέον όλες αυτές τις υποθέσεις στο ίδιο πλαίσιο και αναγκάζει την εξάντληση των ειδικών μέσων της Τουρκίας πριν την προσφυγή στο ΕΔΑΔ. Αν θυμηθούμε ότι οι προσφυγές των Κυπρίων γίνονται με βάση το κυπριακό κτηματολόγιο και ότι η υπόθεση εκδικάζεται πλέον σε τουρκικό πλαίσιο και όχι σε κατοχικό, όπως ήλπιζε η Τουρκία, αντιλαμβανόμαστε ότι οι προσφυγές μέσω του ΕΔΑΔ, το οποίο υπάγεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αναγκάζουν την Τουρκία να αναγνωρίσει έμμεσα ένα κράτος, το οποίο δεν αναγνωρίζει διπλωματικά. Οι προσφυγές και τα ανθρώπινα δικαιώματα κατάφεραν να πετύχουν ένα κατόρθωμα, το οποίο θεωρήθηκε ως στόχος από τη διπλωματία μόνο σε δυνητικό επίπεδο. Επιβεβαιώνει την ιδέα και ειδικά το νοητικό σχήμα ότι η οικονομία μπορεί να αποτελέσει τη δυναμική της ηθικής μέσω της δικαιοσύνης. Μέσα σε αυτή τη αλλαγή φάσης τα περιθώρια της Τουρκίας περιορίζονται ακόμα περισσότερο. Το ΕΔΑΔ την αναγκάζει να χειριστεί εξαρχής τις προσφυγές των Κυπρίων, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την τέταρτη διακρατική. Ενώ παλαιότερα οι Κύπριοι ήταν αναγκασμένοι να απευθυνθούν στο ΕΔΑΔ για τη μη απόλαυση περιουσίας, διότι η Τουρκία δεν αναγνώριζε όχι μόνον την οντότητά τους και την υπόθεσή τους, αλλά την ίδια την Κύπρο. Από δω και πέρα αυτή η ιδιορρυθμία της Τουρκίας δεν ισχύει πλέον. Έπαψε το κρατικό της παράλογο και η απόφαση είναι τελεσίδικη. Αυτή η έμμεση αναγνώριση είναι η επιτυχία όλων των προσφύγων που πραγματικά δεν ξέχασαν την πατρίδα τους και διεκδικούσαν δυναμικά τα δικαιώματά τους. Καθώς ο κρατικός φορέας δεν μπορούσε να υποστηρίξει αυτήν την προσπάθεια παρά μόνον έμμεσα, μόνο η ατομική πρωτοβουλία κατάφερε να κάνει την απαραίτητη υπέρβαση. Αυτή η πίεση των ανθρώπων, που πιστεύουν ακόμα σε κάτι και δεν απαξιώνουν τα πάντα, ήταν και είναι η κινητήρια δύναμη ικανή να αλλάξει τα δεδομένα. Το πρέπον τώρα είναι να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια στα δικαστήρια της Τουρκίας, έτσι ώστε να είναι ενισχυμένες οι προσφυγές στο ΕΔΑΔ, κάθε φορά που η Τουρκία θα εμποδίζει τη δίκαιη εκδίκαση και στο επίπεδο της ουσίας, αλλά και της θεραπείας. Δεν θα υπάρχουν πια δικαιολογίες και κανείς από τους αξιωματούχους δεν θα μπορεί να πει ότι δεν έχει ενημερωθεί. Με άλλα λόγια, οι παραδειγματικές υποθέσεις της Λοϊζίδου για την Κύπρο και των αδελφών Φωκά δείχνουν την ίδια πορεία για τους πρόσφυγες που δεν ξέχασαν την ουσία της ύπαρξής τους. Αυτή είναι η αξία αυτής της νέας απόφασης του ΕΔΑΔ.