ανθρώπινη τραγωδία σε δώδεκα πράξεις

Σκηνοθεσία Νίκος Λυγερός

Θίασος Caméléon

Χαρακτήρες

Κορυφαία
Ορέστης
Πυλάδης
Ηλέκτρα
Χρυσόθεμις
Παιδαγωγός

Μετάφραση:  Νίκος Λυγερός
Μουσική:  Jean-Sébastien Sereni
Koστούμια : Laure-Elisa Gros
Σκηνογραφία : Antoine Riche
Βοηθός σκηνογράφου : Etienne Gaudrain
Ηχολήπτης και φωτιστής : Jean-Sébastien Sereni
Βοηθός ηχολήπτη και φωτιστή : Florent Jouve
Καλλιτεχνική συνεργάτης : Anne-Marie Bras
Μουσική συνεργάτης : Antoine Riche
Τεχνικός συνεργάτης : Ειδική ομάδα έρευνας

Ο μύθος Ορέστης και Ηλέκτρα αναδύεται από την ιστορία ως μία πεμπτουσία της εκριζωμένης από τη σκέψη πραγματικότητας. Πρόκειται για μια συνειδητή επιστροφή στις ρίζες, ένα αφιέρωμα στην ιδιοφυΐα του αοιδού. Απαλλαγμένος από τα αρχαϊκά στοιχεία και τις πολιτικές αλλοτριώσεις, τούτος ο μύθος εμπλουτισμένος από τις σημερινές μας γνώσεις φωτίζει τον μυκηναϊκό κόσμο με ένα φως βαθύτερο, πιστό στην ηλιακή καταγωγή του. Είναι η νοσταλγία εκείνη του φωτός που ανακαλύπτει την πηγή ρωμιοσύνης.

Ωστόσο, το κείμενο δεν περιορίζεται σε μια διαχρονική προσέγγιση με τη συνήθη έννοια, προσεγγίζει τον χρόνο με τρόπο πολυχρονικό για να αναδείξει όλες τις διαστάσεις του σε τούτον τον περιορισμένο χώρο που αποτελεί η Ελλάδα. Διότι ο Ορέστης και Ηλέκτρα, μολονότι μυκηναϊκός μύθος από δημιουργίας του, δημιουργεί ένα ελληνικό πολύτοπο. Είναι ο τόπος της ύπαρξης γενικών οντοτήτων:  η πύλη, ο τάφος και το παλάτι που προτείνουν αντίστοιχα τη γνώση, την ελπίδα και τη δύναμη όπου εξελίσσονται οι πρωταγωνιστές υφαίνοντας τον ιστό του χρόνου. Τούτοι οι τελευταίοι παρατηρούνται, από μια άποψη, ως αμάλγαμα νοημοσύνης, πάθους και συμπόνιας και, από άλλη, ως ιδιομορφίες που εξ αιτίας του ακραίου χαρακτήρα τους αναδεικνύουν έναν νοητικό χώρο πιο πολύπλοκο που αποδεικνύει οντολογικά μία ανθρώπινη υπερδομή.
Όπως μια συννεφιασμένη Κυριακή, ένας θρήνος κατά της κατοχής τής γης και της συνενοχής των αδυνάμων, ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μετασχηματίζονται καταρχήν σε ένα ρέκβιεμ της μνήμης και κατόπιν μεταμορφώνονται εν τέλει σε παιάνα αντίστασης προς τον δυνάστη. Και δια της δημιουργικής και επαναστατικής πράξης, το μείζον θέμα του θανάτου αντιμετωπίζεται σε όλες του τις πολυτονικές διαστάσεις, για να καταλήξει σε μία αντανάκλαση πάνω στην ανθρώπινη φύση μέσα στο υπαρξιακό δίλημμα της τραγωδίας.

Νίκος Λυγερός

Κριτική του έργου

Θαύμασα στο έργο του συγγραφέα τον συνδυασμό της ανθρωπιστικής ευρυμάθειας (Ορέστεια του Αισχύλου, Αντιγόνη και Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή, Ορέστης του Ευριπίδη) καθώς και την αιτιοκρατική φιλοσοφία του ανθρώπου της επιστήμης.  Μου άρεσε ιδιαίτερα η αγάπη του για τη γη των προγόνων του και ο λυρισμός του που αποκαλύπτεται μέσα σε τόσο ποιητικές εικόνες και ανάμεικτα συναισθήματα.  Προφανώς, ο συγγραφέας σκέφτεται και εκφράζεται στην Ελληνική, με τις τέσσερις αντινομίες τού είναι και του φαίνεσθαι, του είναι και του γίγνεσθαι, του είναι και του έχειν, του όντος και του μη όντος.  Ως αληθινός Έλληνας, γνωρίζει ποιο το αίτιο και ποια τα όρια της και αυτό που υπάρχει πέραν των λέξεων, των ιδεών και των πραγμάτων, καθώς και ότι η αίσθηση της ελευθερίας δεν είναι παρά μόνον παραίσθηση.

Paul Faure (Καθηγητής Αρχαίων Ελληνικών, ειδικός περί των Μυκηναϊκών, 1916-2007)