5595 - Η πέτρινη μνήμη μας

Ν. Λυγερός

– Εσύ τουλάχιστον θα με θυμάσαι.
– Δεν μπορώ να σε ξεχάσω.
– Οι άλλοι θα μπορέσουν πάντως.
– Η μνήμη ζει και μέσα στη λήθη.
– Η δική σου …
– Θυμάμαι το τελευταίο σου τηλεφώνημα…
– Σ’ είχα ονειρευτεί κι ήθελα να σου μιλήσω.
– Καλά έκανες που με πήρες.
– Ήταν ζεστή η φωνή σου και το χάρηκα …
– Κι εγώ!
– Αλήθεια;
– Εκείνη τη στιγμή μού ήρθαν οι ομορφότερες στιγμές από τη Θράκη.
– Θα ήθελες να μου πεις μερικές;
– Στη σειρά;
– Όχι, όχι, πες τες σαν να τις θυμάμαι εγώ.
– Καλώς.
– Πες μου λοιπόν …
– Θυμάμαι όταν τρέχαμε για το αεροδρόμιο…
– Για να δούμε την προσγείωση
– Ναι, ναι …
– Με τα δύο αυτοκίνητα…
– Ήταν όλη η ομάδα…
– Θυμάμαι όταν κάναμε πρόβα…
– Τις πέντε κινήσεις για μια σιωπή…
– Στο αεροδρόμιο…
– Ήσουν ωραίος στο ρόλο του Ιωάννη.
– Η Άννα με βοήθησε πολύ.
– Ένα ζευγάρι φίλων… Και με το τραπέζι…
– Πω, πω, τι ήταν αυτό! Μας πέθανες!
– Ήταν όμως όμορφο όλα τ’ αγόρια μαζί …
– Ο καθένας σήκωνε για τους άλλους.
– Και στο τέλος ήσουν μόνος, με το τραπέζι σαν τον Άτλαντα. Σε κοίταζαν ο Φώτης, ο Κώστας, ο Δημήτρης.
– Ωραίο δώρο αυτή η σκηνή.
– Και μέσα στο μάθημα…
– Το ειδικό;
– Της ιστορίας και φιλοσοφίας των μαθηματικών.
– Σαν να ήμασταν Ινδία …
– Είχες κάνει μια πανέμορφη εργασία …
– Για τον Ramanujan!
– Κι όχι μόνο!
– Δηλαδή;
– Θυμάσαι που είχες βρει και ερευνητικό υλικό;
– Ναι, βέβαια αλλά χρησίμευσε σε κάτι;
– Ξέρεις, πριν μερικές μέρες σπάσαμε ένα παγκόσμιο ρεκόρ στη θεωρία των αριθμών…
– Αν ήξερες πόσο χαίρομαι!
– Και πού να δεις ακόμα.
– Τι άλλο θα δω;
– Βρήκαμε μια νέα λύση που αφορά τη συνάρτηση του Ramanujan!
– Η συνέχεια της εργασίας.
– Και κάτι άλλο να θυμάσαι … Αυτή η Ανακάλυψη είναι αφιερωμένη σ’ έναν άλλο δάσκαλο, τον Jean-Pierre Serre.
– Aπό τον Bourbaki;
– Σωστά. Το όνομά του είναι διπλό. Και στα ελληνικά σημαίνει Ιωάννης-Πέτρος.
– Ο ρόλος μας και η ζωή μου.
– Για να μη νομίζεις ότι …
– Ναι, ναι, ξέρω.
– Θυμάμαι και τη σελίδα που μου έδωσες στο τέλος του μαθήματος. Έγραφες και πάλι για τον Ramanujan …
– Δεν θυμάμαι πια τι έλεγα, αλλά ήταν σημαντικό για μένα.
– Τη έχω ακόμη τη σελίδα σου.
– Αχ, δάσκαλε κάτι τέτοια κάνεις και …
– Δεν είχες γράψει ότι ήταν μόνο για μένα. Επέτρεψες και στους άλλους να σε διαβάσουν μια μέρα για να θυμούνται.
– Είχες δίκιο. Νομίζω πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή.
– Θα τη βάλω μαζί με τη συζήτησή μας.
– Στο Opus;
– Έτσι θα είσαι με τους δικούς μας.
– Δεν μίλησες για το Μουσείο Καραθεοδωρή;
– Αυτή δεν είναι μόνο ανάμνηση, είναι μνήμη Μέλλοντος.

«Ιστορία και Φιλοσοφία των Μαθηματικών»

Ένας τίτλος ή ένα κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας των μαθηματικών;

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι απλά ένας τίτλος του προπτυχιακού μαθήματος και να κλίσουμε εκεί ένα χρονικό διάστημα, στο οποίο ερχόμαστε για κάποιες ώρες κάθε Δευτέρα.

Για μένα όμως δεν είναι έτσι. Είναι ένα πρόβλημα, ένας γρίφος που δημιουργεί και άλλους γρίφους μέσα στο χρόνο που ίσως δεν τελειώσει ποτέ. (αν υπάρχει αυτή η λέξη). Μέσα από τον γρίφο αυτό κατάφερα ίσως κάποιες στιγμές να μπερδέψω τον χρόνο. Δεν ήξερα αν ήμουν στην Ινδία, στη Βρετανία ή στο δωμάτιο μου. Κάποιες πάλι στιγμές έπιασα τον εαυτό μου να μιλάει με τον Srinivasa Ramanujan και επέστρεφα πάλι στην πραγματικότητα. Είχε πλάκα, δεν μπορώ να πω όμως ήταν και πολύ όμορφο ως συναίσθημα και εμπειρία. Μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω και κάποια από τα επιτεύγματα μερικών από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς του κόσμου μέσα από τις εργασίες των συμφοιτητών μου. Κάποιοι από αυτούς ίσως είχαν παρόμοια με την δική μου εμπειρίες.

Επίσης, κατάφερα να δεθώ περισσότερο με κάποιους από τους συμφοιτητές αλλά και με τον άνθρωπο Νίκο.

Είναι πολλά αυτά που έχω να πω. Τόσα πολλά που τα μπερδεύω και δεν μπορώ να τα γράψω κατανοητά ούτε καν για μένα.

Αυτό που θέλω όμως να πω είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους όσους επέτρεψαν να μπει αυτό το μάθημα στο πρόγραμμα αλλά και σε αυτούς που συνυπήρχαν στην αίθουσα μαζί με τον Δάσκαλο.

Ακόμα και στον Cauchy.

Μανδάκης Πέτρος.

(19/06/2008)