7093 - Το αόρατο οικόσημο

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Ποιος θα μπορούσε να πιστεύει στο αόρατο οικόσημο, δίχως να γνωρίζει το αόρατο μελάνι; Ο μικρός ήξερε πάντοτε να το χειρίζεται με δεξιοτεχνία αυτό το τελευταίο. Το ίδιο και την πένα από φτερό. Του άρεσε να βλέπει πώς ένα αντικείμενο, άχρηστο εκ πρώτης, μπορούσε να γεννά ομορφιά χάρη στην ανθρώπινη νοημοσύνη. Ήταν έμφυτο να γράφει με φτερό. Ήταν ένας τρόπος να μοιράζει τον κόσμο με έναν και μοναδικό σκοπό. Ορισμένοι θα μπορούσαν να πιστεύουν πως το νοητικό τούτο σχήμα δεν είχε νόημα για το πνεύμα τους, μα θα έπεφταν σε βαρύ σφάλμα. Με την πένα από φτερό, δεν αρκείτο να γράφει, σχεδίαζε συγχρόνως με μια σταθερότητα, παρά την ηλικία του. Επί πλέον, αγαπούσε τους χάρτες. Η μελέτη συνόρων και τόπων τον γοήτευε. Ήταν ένας τρόπος ακόμη να μελετά όσα οι άλλοι ξεχνούσαν μέσα στην καθημερινότητά τους. Γι’ αυτόν τον λόγο, είχε μία συγκεκριμένη προτίμηση ιδιαίτερα για τους παλιούς χάρτες, που ήταν διακοσμημένοι με οικόσημα για να δηλώνουν τις γενεαλογικές σειρές εδαφικά. Ανίχνευε επί ώρες τις πορείες των ιστορικών εκστρατειών, για να κατανοεί καλύτερα τα χαρακτηριστικά των περιοχών των ανθρώπων. Όλο αυτό ανήκε σε ένα μονοπάτι που οδηγούσε αναπόφευκτα στον αιώνα του φωτός. Η αταλάντευτη τούτη θέληση να κατανοεί τον κόσμο μέσα από τον χρόνο είχε ανάγκη μιας μεθοδολογίας, μιας μεθοδολογίας άλλης εποχής. Η μελέτη ήταν το μοναδικό μέσο για να έχει πρόσβαση στον κόσμο των εγκυκλοπαιδικών γνώσεων. Δεν ήταν σπάνιο, λοιπόν, να τον βλέπει κανείς περιτριγυρισμένο από βιβλία που κανείς πια δεν διάβαζε, ελλείψει χρόνου. Μα ο χρόνος ήτανε μαζί του. Η διακλάδωση είχε συντελεσθεί παρά την καταστροφή πλήθους κλάδων. Έτσι το αόρατο οικόσημο αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη δύναμη για να εκπληρώσει την χρονική αυτή προετοιμασία. Ο μικρός διέτρεχε τα χρόνια χάρη στα βιβλία, για να μεταφέρει μαζί του τις γνώσεις κάθε εποχής και να προσπαθεί τίποτε να μην ξεχνά, ως εάν επρόκειτο όχι μόνον για μιαν ανάγκη μα για μια πραγματική αποστολή. Η μελέτη των στοχαστών όπως ο Alembert, o Diderot, o Rousseau και ο Voltaire, δεν ήταν μια σχολική υποχρέωση, αλλά μία φιλοσοφική σπουδή για να συλλάβει τον κόσμο, όντας απαλλαγμένος από τον κλοιό του σχολαστικισμού, που επικρατούσε ανέκαθεν στην κοινωνία της λήθης και της αδιαφορίας. Εν τω μεταξύ, το αόρατο οικόσημο δεν μπορούσε να ακτινοβολεί παρά μόνον αν το εντόπιζε κανείς με την καρδιά. Τούτη η ποιότητα είχε σε πολύ μεγάλο βαθμό αξιοποιηθεί στον τομέα της στρατηγικής. Επρόκειτο να διαμορφωθεί για να υπερασπισθεί τις αγωγές κατά της αδικίας, διότι αυτή δεν παρέλειπε να προκαλεί θύματα. Έπρεπε, λοιπόν, να πολεμήσει εναντίον της. Μόνον που για να πολεμήσει ήταν αναγκαίο να εξοπλιστεί και όχι μόνον με υπομονή. Η άσκηση της σκέψης γινόταν όλο και βαθύτερα, διότι το καθήκον να πετύχει ήτανε τεράστιο. Έπρεπε να επινοήσει το αδιανόητο, διότι ο μικρός ήτανε πάρα πολύ μικρός για τον περίγυρό του. Και πώς αλλιώς να πείσει μ’ αυτό το μέγεθος, αν όχι με τη σκέψη; Χάρη σ’ αυτήν, παρενέβαινε στον κόσμο, όπως μια ουτοπία στην πραγματικότητα. Τα πάντα ήταν δυνατά με την προϋπόθεση να τα σκέφτεται. Γι’ αυτό έπρεπε να σκέφτεται ακατάπαυστα, μολονότι η ύλη τούτη ήταν αόρατη. Το σύμπαν του μικρού δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ήταν ήδη παράλληλο και ανεξάρτητο. Έτσι παρά την πίεση, συνέχιζε, με τη ροή των σελίδων, τον χρονικό του διάπλουν εμβαθύνοντας τα νοητικά σχήματα της ανοιχτής δομής τού κόσμου των βιβλίων. Αυτή ήταν η αιτία για την οποία εισχωρούσε τόσο συχνά στις βιβλιοθήκες. Τις διερμήνευε ως χρονικές γέφυρες. Ήταν ανεξάρτητες από τον χώρο, και δεν νοιάζονταν παρά μόνο για τον χρόνο. Ακίνητες στη θέση τους, είχαν τη δυνατότητα να σε κάνουν να ταξιδεύεις. Ο μικρός μετατράπηκε σε αναγνώστη για να ανακαλύψει το μυστικό της ιπποσύνης την εποχή που φαινομενικά δεν είχε πλέον νόημα. Μα ήταν πάντοτε προσεκτικός με τα φαινόμενα, διότι ήξερε πως πολύ συχνά ήτανε απατηλά.