Τώρα που ετοιμαζόμαστε σιγά σιγά όλοι για τις κυπριακές εκλογές, βλέπουμε ότι διαμορφώνεται μια κατάσταση η οποία για μας είναι επικίνδυνη και αφορά την ικανότητα διαχείρισης ενός κράτους, η οποία πρέπει να ξεπεράσει την ικανότητα διαχείρισης ενός κόμματος και ακόμα χειρότερα την ικανότητα διαχείρισης ενός ανύπαρκτου κόμματος. Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε ότι εκλέγουμε έναν πρόεδρο κι όχι απλώς υποψήφιους οι οποίοι μπορεί να παρουσιάζονται στο προσκήνιο της πολιτικής για διάφορους λόγους που μπορεί να είναι και προσωπικοί, αυτό δεν μας πειράζει ούτε μας ενοχλεί τουλάχιστον όταν το ξέρουμε. Απ’ την άλλη πλευρά βλέπουμε ότι βασιζόμαστε πάντοτε σ’ αυτή την ιδέα ότι πρέπει οι πολιτικοί να είναι έντιμοι και αυτοί που δεν είναι έντιμοι δεν είναι καλοί πολιτικοί. Εδώ σε επίπεδο στρατηγικής είναι αρκετά αστεία αυτή η παρατήρηση, γιατί αυτό που μπορούμε να δούμε σε ιστορικό πλαίσιο είναι ότι οι άνθρωποι που κατέχουν τις πιο υψηλές θέσεις, δεν χαρακτηρίζονται από την εντιμότητά τους. Δεν θα πω περισσότερα για να μη νευριάσουν άνθρωποι σαν τον Churchill. Αυτό που έχει σημασία είναι μία ικανότητα που είναι εντελώς διαφορετική κι είναι αυτή της διαχείρισης της κρίσης όταν τα πράγματα είναι δύσκολα. Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, τι προτιμάμε; Έναν έντιμο ή έναν καταφερτζή; Είναι μια παράξενη επιλογή, ξέρω ότι πολλοί από εμάς επιλέγουν μία βιώσιμη λύση, ενώ άλλοι θέλουν μία δίκαιη. Πρέπει να θυμόμαστε ότι το βιώσιμο λειτουργεί και στη φυλακή και στα κατεχόμενα, ενώ η δικαιοσύνη λειτουργεί μόνο όταν γίνεται το πρέπον. Άρα εδώ είναι πάλι το ίδιο, πρέπει να καταλάβουμε το εξής. Αν έχουμε για διάφορους λόγους μια τάση να ψηφίσουμε κάποιον, να εκλέξουμε κάποιον, έχει ενδιαφέρον, άμα αυτή η επιλογή προέρχεται από την εξής ιδέα: Θα εκλέξω κάποιον ο οποίος ξέρω ότι είναι ανίκανος, άρα θα μ’ έχει ανάγκη. Πρώτη ιδέα. Θα εκλέξω κάποιον ο οποίος δεν είναι υψηλού επιπέδου για να φανώ εγώ ότι είμαι. Θα εκλέξω κάποιον ανεπίσημα, γιατί άμα το πω επίσημα ότι εκλέγω αυτόν, οι άλλοι θα μου πουν ότι δεν είναι της μόδας. Θα εκλέξω κάποιον τον οποίο, την ώρα που θα τον ψηφίσω, θεωρώ ότι θα νικήσει χωρίς μεγάλη σιγουριά, αλλά ποντάρω πάνω σ’ αυτό, έτσι ώστε να μου είναι χρήσιμος μετά. Άρα μπορούμε να πούμε ότι, άμα τα βάλουμε συνδυαστικά μπορούμε να πάμε σ’ ένα πλαίσιο που είναι λίγο πιο ξεκάθαρο, είναι η χρηστική ψηφοφορία. Αυτό που θέλω να πω σ’ όλους τους ψηφοφόρους είναι ότι η χρηστική ψηφοφορία σε ατομικό επίπεδο, δεν βοηθάει ποτέ το εθνικό, σε κάθε περίπτωση. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που είναι δυσαρεστημένοι, ένας Θεός ξέρει από τι είναι δυσαρεστημένοι, εκτός αν είναι του τύπου “Γκιωνάκης” κι είναι αχάριστοι, άρα πρέπει να είναι και αχόρταγοι, κάτι θέλουν να πάρουν παραπάνω και προσπαθούν να πουν ότι εγώ με κάποιον δεν θα πάρω παραπάνω ή θα πάρω περισσότερα με τον άλλον ή επειδή δεν πήρα αρκετά, θέλω να πάρω με τον άλλον. Αλλά πάντοτε έχει ενδιαφέρον αυτή η προσέγγιση, μου θυμίζει όταν κάνουμε ποσοστά σε μια επιχείρηση, λες ας πούμε, στο κέρδος θα πάρουμε το 50% και μετά του λες: δεν είχαμε κέρδος. Αλλά τώρα θέλω να εξηγήσω σε μερικούς ότι ποντάρουν πάνω σε διάφορους και ποντάρουν στο ποσοστό που θα πάρουν απ’ το κέρδος. Και δεν έχουν σκεφτεί ούτε μια στιγμή ότι μπορεί και να μην υπάρχει κέρδος και να υπάρχει μόνο κόστος. Το ερώτημα τώρα είναι αν θα θέλουν να πάρουν ποσοστό από το κόστος. Εγώ νομίζω πως όχι. Άρα θα ήταν καλό να κάνουν μια αναδίπλωση εγκεφαλική και να σκεφτούν ότι εκλέγουν κάποιον για το μικρομάγαζο ή για το έθνος; Εκλέγουν κάποιον που μετά θα μας βρει δικαιολογίες και θα μας πει ότι πιέστηκε και γι’ αυτό δεν μπόρεσε να υλοποιήσει κάτι ή γι’ αυτό κατηγόρησε άλλους, ακόμα και εφτά φορές; Ή θα μας εξηγήσουν ότι τελικά δεν ήταν η θέλησή του η αρχική και διαμορφώθηκε την ώρα που μπήκε στον Προεδρία. Εγώ νομίζω ότι είναι πιο σοβαρό να κοιτάξουμε τα κριτήρια, να κοιτάξουμε αν υπάρχει μια εθνική προσέγγιση, να υπάρξει μια ιστορία για να υπάρξει ένα μέλλον και όλα αυτά που ακούμε τα κρατάμε βερεσέ γιατί ξέρουμε ότι είναι λόγια τα οποία διατυπώνονται για ανθρώπους που θα ξεχάσουν ότι έχουν ειπωθεί. Όσον αφορά την εντιμότητα, εγώ δίνω πάντοτε σημασία στην εντιμότητα, αλλά όχι στο επίπεδο των Προέδρων, στο επίπεδο των διαπραγματευτών. Στις διαπραγματεύσεις, όταν είναι εθνικές, πρέπει να υπάρχει μία εντιμότητα και μια ακολουθία σκέψης, αλλά δεν είσαι εσύ που παίρνεις την πολιτική απόφαση στο τέλος. Άρα όταν παίζεις με αυτόν τον τρόπο πρέπει να καταλάβεις ότι παίζεις έναν πολύ καλό ρόλο, αλλά δεν πρέπει να δεις πώς πάει αυτός ο ρόλος όταν έχει αλλάξει το σενάριο; Γιατί άμα το σενάριο είναι εντελώς διαφορετικό και δεν αφορά την εφαρμογή αυτού του ρόλου, πού είναι το όφελος; Εμείς λοιπόν συνοπτικά σ’ αυτή την ένσταση θέλουμε να πούμε το εξής: Καλύτερα να βρούμε κάποιον που να είναι ανθεκτικός, που να τα καταφέρνει, που να μπορεί ν’ αντεπεξέλθει σε πιέσεις, που να δείχνει ότι είναι υπεύθυνος, ακόμα κι αν έχει κάνει λάθη, από το να βρούμε κάποιον ο οποίος μας εξηγεί ότι δεν είναι υπεύθυνος για τίποτα, ότι δεν φταίει σε τίποτα ή κάποιον που μας εξηγεί ότι: εγώ δεν είχα ποτέ αυτή τη θέση, άρα δεν μπορώ να αντιπροσωπεύω τους άλλους που με έχουν επιλέξει, αντιπροσωπεύω μόνο τον εαυτό μου. Άμα αντιπροσωπεύεις τον εαυτό σου πρέπει να καταλάβεις ότι είσαι στο ίδιο επίπεδο από έναν ψηφοφόρο. Γιατί στην Προεδρία οποιασδήποτε χώρας, δεν έχει σημασία, δεν εκλέγουμε ποτέ έναν ψηφοφόρο. Εκλέγουμε κάποιον που θα λύσει αυτά που δεν μπορούν να λύσουν οι ψηφοφόροι.