Η οπτική μας για το αρμενικό ζήτημα είναι πολύ συχνά συνδεδεμένη με την έννοια του θύματος. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται, βεβαίως, στη γενοκτονία των Αρμενίων. Ωστόσο, αυτό αφορά μια μετα-αιτιολόγηση. Πράγματι η γενοκτονία δεν εξηγεί την ιδία της ύπαρξη. Αντιπροσωπεύει το αποτέλεσμα, τον σκοπό ενός συστήματος που αποφάσισε πως οι Αρμένιοι ήταν επιβλαβείς για την ιδία του επιβίωση. Ο επιβλαβής χαρακτήρας είναι σίγουρα μία ύβρις που αποκρύπτει μίαν αλήθεια, δηλαδή τον επικίνδυνο χαρακτήρα των Αρμενίων για το τουρκικό κατασκεύασμα. Μα η ερώτηση παραμένει. Γιατί ένας λαός τόσο χαμηλού επιπέδου, σύμφωνα με την προπαγάνδα εκείνης της εποχής, μπορεί να είναι επικίνδυνος για ένα κράτος τόσο ισχυρό, σύμφωνα με την αυτο-διακήρυξή του; Δεν μπορεί να είναι ο πληθυσμός του, διότι είναι σαφές πως εκείνος είναι ελλάσων σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό! Μήπως, λοιπόν, μια ιδιάζουσα ιδιοκτησία; Η απάντηση τούτη θα ήταν ρατσιστική σε κάθε περίπτωση, εκτός κι αν αφήναμε τον χρόνο να παρέμβει. Ο αρμενικός λαός είναι ένας αρχαίος λαός και τούτο είναι αναντίρρητο στο ιστορικό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει και για τον πολιτισμό του. Πρέπει, λοιπόν, να αναζητήσουμε τα διαχρονικά του στοιχεία σε σχέση με τη γη. Διότι υπάρχουν, αντιπροσωπεύουν έναν κίνδυνο για ένα νέο κράτος που θέλει ν’ αμφισβητήσει τo ενιαίο σύνολο του παρελθόντος. Τα στοιχεία τούτα είν’ εκείνα που όχι μόνον υπενθυμίζουν, μα προπαντός δεν ξεχνούν. Και δεν μπορούν να ισοπεδωθούν, ούτε ακόμη από μια κοινωνική και κρατική τάξη. Εάν λάβουμε υπ’ όψιν το ακόλουθο νοητικό σχήμα, δηλαδή ότι οι θρύλοι είναι η ουσία της ιστορίας, ένα από τα αρχαιότερα στοιχεία της αρμενικής κουλτούρας είναι ο δράκος, το φημισμένο Vishap. Διότι ο χριστιανικός χαρακτήρας που πρόκειται να γεννήσει τους Khatchkars και τα σιδερένια γράμματα είναι μεταγενέστερος. Επί πλέον, σε μια κατάσταση σύγκρουσης ο λαός επιστρέφει στις ρίζες του για να αντλήσει τη δύναμή του. Αλλά πώς να ξεριζώσουμε έναν λαό τόσο αρχαίο, με έναν μηχανισμό τόσο νέο; Ιδού το ερώτημα. Και η γενοκτονία είναι η απάντηση, διότι δεν μπορεί να σκοτώσει τα σύμβολα.